Ασφάλεια Βιομηχανικών Εγκαταστάσεων

Η σημασία της ασφάλειας σε μια βιομηχανική εγκατάσταση

 Ποια τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν και τι χρειάζεται να προσέχουν οι υπεύθυνοι των εγκαταστάσεων. Ένα θέμα που τους τελευταίους μήνες παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και στην Ελληνική πραγματικότητα…

Του Αριστοτέλη Λυμπερόπουλου

Λίγο πριν το τέλος του 2016 και κατά τους πρώτους μήνες του 2017, στο μικροσκόπιο της Ελληνικής Αστυνομίας, έχει μπει η επονομαζόμενη σπείρα των χρηματοκιβωτίων. Η ιδιαιτερότητα της συγκεκριμένης εγκληματικής ομάδας – που τελικώς εξαρθρώθηκε – ήταν ότι είχε βάλει στο στόχαστρο της – όχι τράπεζες και σουπερ μάρκετ, που ήταν για πολλά χρόνια ο συνήθης στόχος παρόμοιων συμμοριών μέχρι σήμερα  – αλλά βιομηχανικές εγκαταστάσεις και γενικότερα μονάδες παραγωγής, που βρίσκονται στην Αττική και σε γειτονικούς νομούς.

Τα χτυπήματα ήταν πολλαπλά και δεν γίνονταν μόνο νυχτερινές ώρες αλλά και κατά την διάρκεια της ημέρας. Τα μέλη της συμμορίας ακολουθούσαν την ίδια τακτική. Επιτίθενται στον φύλακα της κεντρικής πύλης, προκειμένου να τον τρομοκρατήσουν για να τους οδηγήσει όσο πιο γρήγορα γίνεται στα σημεία που φυλάσσονται τα χρήματα της επιχείρησης (είτε αυτά είναι σε χρηματοκιβώτιο είτε σε κάποιο ερμάριο). Στη συνέχεια άνοιγαν το χρηματοκιβώτιο με την χρήση απειλών –όταν υπάρχει κάποιο πρόσωπο από την επιχείρηση που γνωρίζει τον συνδυασμό – ή το έπαιρναν μαζί τους. Όλα αυτά γίνονται μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και στη συνέχεια εξαφανίζονται όσο πιο γρήγορα γίνεται.

Τα περιστατικά αυτά έφεραν στην επιφάνεια το πολύ κρίσιμο θέμα της ασφάλειας των βιομηχανικών εγκαταστάσεων. Ένα θέμα που σαφώς σε διεθνές επίπεδο έχει αναλυθεί αρκετά, αλλά στον Ελληνικό χώρο υπάρχει μια σημαντική υστέρηση. Μια υστέρηση που κυρίως οφείλεται τόσο στη λανθασμένη νοοτροπία να αντιμετωπίζουμε σοβαρά ένα θέμα μόνο όταν έχουμε υποστεί κάποιες αρνητικές συνέπειες, αλλά ως προς ένα βαθμό και στον οικογενειακό χαρακτήρα πολλών ελληνικών βιομηχανιών, που δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο την ανάπτυξη ενός σοβαρού και ολοκληρωμένου πλάνου ασφάλειας και την εμπέδωση κουλτούρας ασφάλειας.

Η ασφάλεια λοιπόν των βιομηχανικών εγκαταστάσεων αποτελεί ένα πολύ σημαντικό θέμα το οποίο δυστυχώς –λόγω και του γενικότερου δυσμενούς οικονομικού κλίματος- συνήθως δεν βρίσκεται ανάμεσα στις προτεραιότητες των διοικήσεων των επιχειρήσεων. Συνήθως μόνο οι πολυεθνικές εταιρείες που διατηρούν ή έχουν εξαγοράσει εργοστάσια στην Ελλάδα ρίχνουν περισσότερο βάρος σε αυτόν τον τομέα. Είναι τόσο σημαντικό θέμα που φυσικά δεν εξαντλείται μέσα σε λίγες σελίδες. Αλλά το Security Manager θα προσπαθήσει να κάνει μια γενική χαρτογράφηση του θέματος και να αναδείξει ορισμένες πρακτικές που θα βελτιώσουν την υφιστάμενη κατάσταση προς όφελος των επιχειρήσεων αλλά και όσων εργάζονται μέσα σε αυτές.

Τι γίνεται σήμερα

Βασικός κανόνας είναι, ότι για την αντιμετώπιση ενός προβλήματος προέχει πάντα η όσο πιο δυνατόν ακριβή περιγραφή του. Ας δούμε λοιπόν πως έχει η κατάσταση σήμερα στις βιομηχανικές εγκαταστάσεις που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα σε ότι σχετίζεται με θέματα φυσικής ασφάλειας.

Οι περισσότερες εξ αυτών βρίσκονται εκτός του αστικού ιστού όπως άλλωστε είναι λογικό. Ο μεγαλύτερος αριθμός δραστηριοποιείται στα βόρεια της Αττικής και στον άξονα της εθνικής οδού με επίκεντρο την βιομηχανική περιοχή των Οινοφύτων. Πολλές εγκαταστάσεις όμως υπάρχουν και σε άλλες περιοχές  γύρω από την Αθήνα όπως στον Ασπρόπυργο, στην Ελευσίνα, στη Κερατέα και σε άλλα σχετικά απομακρυσμένα σημεία. Το ίδιο συμβαίνει και με τα υπόλοιπα αστικά κέντρα της Ελλάδας όπως η Θεσσαλονίκη, ο Βόλος, η Πάτρα, το Ηράκλειο και άλλες μεγάλες πόλεις όπου οι βιομηχανικές εδράζονται σε περιοχές εκτός του αστικού ιστού. Το χαρακτηριστικό αυτών των περιοχών είναι ότι δεν χαρακτηρίζονται από την πυκνή δόμηση μιας αστικής περιοχής, συχνά δε οι εγκαταστάσεις περιβάλλονται από ακατοίκητες δασώδεις εκτάσεις. Το πρωί προφανώς υπάρχει κίνηση λόγω της μεταφοράς εμπορευμάτων και της διακίνησης προσωπικού και επισκεπτών αλλά κατά τη διάρκεια των βραδινών ωρών υπάρχει πολύ σημαντική μείωση της κίνησης.

Άλλο ένα κοινό στοιχείο των βιομηχανιών είναι ότι οι περισσότερες έχουν έναν οικογενειακό χαρακτήρα που δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο όπως αναφέραμε τη δημιουργία μιας σωστής κουλτούρας ασφάλειας. Άλλωστε, οι περισσότερες στράφηκαν μόλις τα τελευταία χρόνια προς τη χρήση υπηρεσιών ασφάλειας από εταιρείες παροχής αυτών των υπηρεσιών, ενώ μέχρι τότε συνήθως, η θέση του φύλακα καλύπτονταν από παλιούς υπαλλήλους της επιχείρησης που βρίσκονταν στα όρια της συνταξιοδότησης. Όλα αυτά, έχουν δημιουργήσει ορισμένες φορές μια κατάσταση όπου δεν υπάρχουν οργανωμένες διαδικασίες εισόδου των εισερχόμενων επισκεπτών και εργαζόμενων και μια γενικότερης χαλαρότητας, καθώς πολύ συχνά κυριαρχούν οι προσωπικές σχέσεις και γνωριμίες με αποτέλεσμα αν κάποιου το πρόσωπο είναι οικείο στον φύλακα να τον αφήνει να εισέρχεται στην εγκατάσταση χωρίς κανέναν έλεγχο.

Ένα τρίτο κοινό χαρακτηριστικό είναι ότι πλέον οι περισσότερες βιομηχανίες (και αυτό έχει να κάνει με τον μετασχηματισμό των γραμμών παραγωγής) εργάζονται σε 24ώρη βάση καθ’ όλη τη διάρκεια της εβδομάδας. Ενώ μέχρι κυρίως την δεκαετία του 1990, τα περισσότερα εργοστάσια έκλειναν μετά το μεσημέρι πλέον αυτό έχει αλλάξει. Υπάρχουν τρεις ή τέσσερις βάρδιες εργαζομένων, ενώ η συνεχής λειτουργία του εργοστασίου απαιτεί συχνά και την είσοδο στις εγκαταστάσεις και εξωτερικών συνεργείων προκειμένου να αντιμετωπισθεί κάποια ενδεχόμενη βλάβη.

Το τέταρτο κοινό χαρακτηριστικό είναι λοιπόν η συχνή είσοδο εξωτερικών συνεργείων και επισκεπτών. Μια βιομηχανία μεσαίου μεγέθους, εκτός από το τεχνικό προσωπικό που απασχολεί, συνεργάζεται και με πλήθος εξωτερικών συνεργείων και προμηθευτών, ενώ καθημερινά μπορούν να εισέρχονται στις εγκαταστάσεις της επισκέπτες όπως στελέχη πελατών, συνεργαζόμενοι σύμβουλοι και φυσικά εκπρόσωποι ελεγκτικών αρχών (εφορία, επιθεώρηση εργασίας και διάφορες άλλες κρατικές αρχές ανάλογα και με το αντικείμενο της κάθε επιχείρησης).

Στις προηγούμενες γραμμές αποτυπώνεται όσο πιο συνοπτικά γίνεται το “στάτους κβο” της ασφάλειας αρκετών βιομηχανικών εγκαταστάσεων στην Ελλάδα του σήμερα: Εγκατάσταση σε περιοχές εκτός αστικού ιστού, οικογενειακός χαρακτήρας και έλλειψη σχετικής κουλτούρας ασφάλειας, συνεχής λειτουργία καθόλη την διάρκεια του 24ώρου, συχνή και απρογραμμάτιστη ροή εξωτερικών και επισκεπτών. Αυτά είναι τα τέσσερα βασικά προβλήματα που θα αντιμετωπίσει ο οποιοσδήποτε κληθεί να αναπτύξει ένα οργανωμένο σχέδιο ασφάλειας μιας ελληνικής βιομηχανίας.

Όταν απουσιάζουν λοιπόν βασικές αρχές ασφάλειας τότε προφανώς είναι δύσκολο να μιλάμε για το πώς θα αντιμετωπίσουμε τόσο οργανωμένες και βίαιες σπείρες όπως αυτή που αναφέρθηκε στην αρχή του άρθρου και απασχόλησε την επικαιρότητα πρόσφατα

Η κουλτούρα ασφάλειας

Όπως προαναφέραμε στην αρχή του άρθρου το στοιχείο που χαρακτηρίζει την πλειοψηφία των βιομηχανικών εγκαταστάσεων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, είναι η έλλειψη της κουλτούρας ασφάλειας. Μια έλλειψη που καταρχάς πηγάζει από τον οικογενειακό χαρακτήρα των περισσότερων επιχειρήσεων αυτής της κατηγορίας. Στην πράξη αυτή η έλλειψη αποτυπώνεται με ποίκιλες εκφάνσεις. Μπορεί να είναι η απουσία ουσιαστικού ελέγχου στις πύλες της εγκατάστασης για τους επισκέπτες και τους εργαζόμενους ή η έλλειψη χρήσης σύγχρονων ηλεκτρονικών συστημάτων ασφάλειας με το σκεπτικό ότι δεν υπάρχει ο σχετικός λόγος καθώς όλοι θεωρούν ότι η δική τους επιχείρηση δεν αποτελεί αντικείμενο στόχου.

Το πρώτο πράγμα λοιπόν που πρέπει να αντιμετωπισθεί είναι ακριβώς αυτή η έλλειψη κουλτούρας και να συνειδητοποιήσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι ξεκινώντας φυσικά πρώτα από την διοίκηση ότι πλέον δεν ζούμε σε προηγούμενες δεκαετίες. Κάθε βιομηχανική εγκατάσταση οφείλει να έχει ένα πλάνο ασφάλειας όπως παραδείγματος χάρη έχει και ξεκάθαρες στρατηγικές σε θέματα παραγωγικότητας . Ακόμα και αν θεωρούν ότι δεν απειλούνται από κάποιο άμεσο κίνδυνο. Πολλοί επιχειρηματίες θεωρούν, παραδείγματος χάρη, ότι οι επιχειρήσεις τους δεν αποτελούν στόχο καθότι λόγω φύσης επιχειρηματικής δραστηριότητας δεν χρησιμοποιούν ρευστό στις συναλλαγές τους σε αντίθεση με ένα σουπερμάρκετ. Υιοθετώντας όμως αυτήν την προσέγγιση κάνουν ένα λάθος. Αγνοούν ότι αυτοί που τους έχουν βάλει στόχο  τις περισσότερες φορές δεν το γνωρίζουν αυτό. Αντιθέτως, αυτοί βλέπουν μια εύρωστη επιχείρηση και είναι λογικό να θεωρούν ότι εκεί φυλάσσεται σημαντική ποσότητα ρευστού χρήματος με μικρό βαθμό προστασίας. Ακόμα λοιπόν και αν δεν υπάρχουν χρήματα ή υπάρχουν χρηματικά αποθέματα μικρής αξίας από την στιγμή που δεν υπάρχουν μέτρα ασφάλειας η επιχείρηση αποτελεί στόχο.

Το πρώτο από όλα τα βήματα λοιπόν είναι η συνειδητοποίηση του κινδύνου και των επιπτώσεων που θα έχει στην εύρυθμη λειτουργία μιας επιχείρησης ένα παρόμοιο χτύπημα. Από τη στιγμή που αυτό γίνει κατανοητό είναι  απαραίτητο να ακολουθήσουν ορισμένες βασικές ενέργειες

Επαγγελματική εκτίμηση κινδύνου

Το σημαντικότερο είναι η επιχείρηση να επιλέξει τους κατάλληλους συνεργάτες που θα μπορέσουν σε πρώτη φάση να διαγνώσουν τις αδυναμίες και σε δεύτερη φάση να αναπτύξουν ένα ρεαλιστικό σχέδιο ασφάλειας. Οι συνεργάτες αυτοί μπορεί να είναι είτε εξωτερικές εταιρείες παροχής υπηρεσιών ασφάλειας, είτε εξωτερικοί σύμβουλοι, είτε έμμισθο  προσωπικό στην περίπτωση που υιοθετηθεί η προσέγγιση της δημιουργίας μιας εσωτερικής θέσης. Ίσως η καλύτερη προσέγγιση είναι εκείνη της υβριδικής λύσης, που αναλαμβάνει μεν κάποιο στέλεχος της επιχείρησης τη θέση του υπεύθυνου ασφαλείας με παράλληλη συνεργασία με κάποια εταιρεία. Φυσικά, σε αυτήν την περίπτωση το στέλεχος που θα επιλεχτεί είναι χρήσιμο να έχει κάποια εμπειρία από θέματα ασφάλειας χωρίς αυτό να σημαίνει ότι παράλληλα και ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης δεν μπορεί να καλύπτει και άλλα καθήκοντα. Η εμπειρία από παρόμοια case studies έχει δείξει ότι είναι σημαντικό να υπάρχει και ένας άνθρωπος της επιχείρησης ως σημείο αναφοράς ο οποίος να λειτουργεί σαν contact person μεταξύ της επιχείρησης και της εταιρείας παροχής υπηρεσιών.

Αυτοί λοιπόν που ανατεθούν ρόλους και αρμοδιότητες θα πρέπει να προβαίνουν σε εξονυχιστικούς ελέγχους της εγκατάστασης, αλλά και των διάφορων λειτουργιών.

Δηλαδή να ελέγχουν το πως κινούνται οι εργαζόμενοι, πως εισέρχονται οι προμηθευτές και τα εξωτερικά συνεργεία και οι επισκέπτες και ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες του εξωτερικού περιβάλλοντος στο οποίο δραστηριοποιείται η επιχείρηση. Η καταγραφή όλων αυτών των στοιχείων θα οδηγήσει στην ανάδειξη πιθανών αδυναμιών και πλέον στοχευμένα θα μπορούν αυτές οι αδυναμίες να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά.

Θέσπιση διαδικασιών

Αφού χαρτογραφηθεί η τρωτότητα της εγκατάστασης και αποφασιστεί η στελέχωση της θέσης ενός υπεύθυνου ασφαλείας, στη συνέχεια θα πρέπει να ξεκινήσουν οι ενέργειες για την αναβάθμιση του επίπεδου ασφάλειας. Η δημιουργία δηλαδή ενός ολοκληρωμένου σχεδίου ασφάλειας, το οποίο θα πρέπει να υπάρχει σε έντυπη μορφή και στο οποίο να περιέχονται όλες οι διαδικασίες και τα μέτρα που σχετίζονται με την ασφάλεια. Η πιο βασική διαδικασία είναι ο τρόπος με τον οποίο θα γίνεται η είσοδος του προσωπικού, των εξωτερικών συνεργείων και των επισκεπτών. Για τους εργαζόμενους η χρήση ενός συστήματος ελέγχου πρόσβασης θα βοηθήσει πολύ στον καλύτερο έλεγχο. Ειδικά όταν αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως σύστημα ωρομέτρησης, για τον υπολογισμό της μισθοδοσίας. Σε ότι αφορά τα εξωτερικά συνεργεία θα πρέπει με κάποιο τρόπο να υπάρχει ταυτοποίηση των εργαζομένων σε αυτά. Το ίδιο είναι απαραίτητο να γίνεται και με τους επισκέπτες των εγκαταστάσεων. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να είναι υποχρεωτική η αναγγελία του επισκέπτη ή του εξωτερικού συνεργείου στον αρμόδιο υπάλληλο που είναι υπεύθυνος για την συγκεκριμένη επίσκεψη. Δεν θα πρέπει να γίνεται είσοδος κανενός χωρίς να υπάρχει επιβεβαίωση από το στέλεχος της επιχείρησης το οποίο αναμένει την επίσκεψη του. Υπάρχουν φυσικά πολλές παραλλαγές για την υλοποίηση αυτής της διαδικασίας. Σε ορισμένες μεγάλες εγκαταστάσεις όπου υπάρχει μεγάλος αριθμός εισερχομένων ατόμων που δεν ανήκουν στο προσωπικό της εγκατάστασης, υπάρχει λίστα τόσο με τους επισκέπτες της ημέρας όσο και με τα εγκεκριμένα συνεργεία. Σε αυτήν την περίπτωση ο φύλακας ελέγχει τα στοιχεία των ατόμων που θέλουν να μπουν στις εγκαταστάσεις, με τα στοιχεία της λίστας και σε περίπτωση που υπάρχει ταύτιση τους επιτρέπεται η είσοδος. Αλλά σε κάθε περίπτωση και αν δεν υπάρχει αυτή η λίστα είναι απαραίτητο να γίνεται πάντα αναγγελία του επισκέπτη όσο οικείος και αν είναι αυτός στον φύλακα.

Κατά την διάρκεια που η εγκατάσταση δεν λειτουργεί (Αργίες και σαββατοκύριακα) ή υπολειτουργεί (νυχτερινές ώρες) είναι απαραίτητο ο φύλακας να εκτελεί περιπολίες ώστε να ελέγχει το σύνολο της εγκατάστασης. Για τον έλεγχο των περιπολιών αλλά και για την καλύτερη προστασία της σωματικής ακεραιότητας του φύλακα, υπάρχουν ηλεκτρονικά συστήματα που δίνουν την δυνατότητα ώστε να παρακολουθείται συνεχώς η κίνηση του, ενώ με την χρήση των ειδικών panic buttons δίνεται και η δυνατότητα της στιγμιαίας ενημέρωσης σε περίπτωση κινδύνου.

Ηλεκτρονικά συστήματα ασφάλειας

Η τεχνολογία όμως πλέον προσφέρει πολλές δυνατότητες για τη βελτίωση των μέτρων ασφάλειας. Συστήματα επιτήρησης, access control και φυσικά τα προγενέστερα όλων συστήματα συναγερμού, είναι στη διάθεση των υπευθύνων ασφαλείας προκειμένου να θωρακίσουν όσο το δυνατό καλύτερα τις εγκαταστάσεις για τις οποίες είναι υπεύθυνοι. Ο τρόπος φυσικά με τον οποίο θα χρησιμοποιηθούν εξαρτάται από τις ιδιαιτερότητες κάθε εφαρμογής και είναι σχεδόν αδύνατο να αναλυθούν μέσα σε μια παράγραφο ενός γενικού άρθρου για τη βιομηχανική ασφάλεια. Πάντως, αυτό που οφείλουν να έχουν υπόψη τους όλοι οι εμπλεκόμενοι ότι οι δυνατότητες είναι απεριόριστες. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να γίνεται κατάχρηση αυτών των δυνατοτήτων το οποίο έχει ως αποτέλεσμα την διόγκωση των προϋπολογισμών και επιφέρει συχνά την απόρριψη των προτάσεων από πλευράς διοίκησης, με επιχείρημα το πολύ υψηλό κόστος. Πάντα όταν υποβάλλουμε προτάσεις θα πρέπει να είμαστε φειδωλοί στο περιεχόμενο αυτών των προτάσεων ώστε να επιτύχουμε την έγκριση αυτών των προτάσεων. Ένας τρόπος για να πετύχουμε αυτό είναι να προγραμματίζουμε σταδιακά την υλοποίηση των προτάσεων μας ώστε κάθε χρόνο να βελτιώνουμε συνεχώς τα συστήματα ασφάλειας, χωρίς αυτό να προκαλεί μεγάλες αναταράξεις στις χρηματοοικονομικές ροές του οργανισμού.

Εσωτερικοί έλεγχοι

Ένα σχέδιο ασφάλειας δεν πρέπει να αποτελεί σε καμία περίπτωση θέσφατο. Είναι κάτι το οποίο πρέπει να εξελίσσεται συνεχώς, να βελτιώνεται και να επικαιροποιείται. Σε αυτήν την εξελικτική διαδικασία, θα βοηθήσουν οι εμπειρίες που θα αποκομίζουμε από την καθημερινότητα. Αν αξιοποιούμε αυτές τις εμπειρίες, θα μπορούμε να διορθώνουμε τα σφάλματα μας και να βελτιώνουμε το επίπεδο ασφάλειας αλλά και όλο το φάσμα των επιχειρησιακών διεργασιών που σχετίζονται με αυτήν. Εκτός όμως από την καθημερινότητα θα πρέπει να υπάρχουν και συχνά εσωτερικά audits, που θα πραγματοποιούνται είτε προγραμματισμένα είτε απρογραμμάτιστα. Τα reports που θα προκύπτουν από αυτά τα audits θα πρέπει να καταλήγουν σε στοχευμένα συμπεράσματα και σε συγκεκριμένες ενέργειες που χρειάζεται να ληφθούν. Η συνεχής ανασκόπηση του συστήματος ασφάλειας είναι βασική προϋπόθεση για την ύπαρξη ενός λειτουργικού και αποτελεσματικού σχεδίου ασφάλειας

Επιπρόσθετα μέτρα

Από τη στιγμή που καταφέρουμε και ξεπεράσουμε το αρχικό στάδιο προσαρμογής του οργανισμού σε ένα περιβάλλον όπου πλέον και η φυσική ασφάλεια θα έχει κυρίαρχο ρόλο, μπορούμε να περάσουμε και σε επόμενα στάδια για ακόμα περαιτέρω βελτίωση.

Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τη χρήση επιπρόσθετων μέτρων ασφάλειας, όπου σε μια επιχείρηση στην οποία η ασφάλεια δεν παίζει σημαντικό ρόλο μπορεί να φαντάζουν υπερβολικά, αλλά σε πολλές επιχειρήσεις χρησιμοποιούνται κατά κόρον και έχουν αποδώσει. Μερικά χαρακτηριστικά μέτρα είναι παραδείγματος χάρη η χρήση δύο φυλάκων σε μια πύλη, όταν σε αυτή υπάρχει μεγάλος φόρτος εργασίας. Αυτή η λύση, είναι πολύ χρήσιμη καθώς έτσι βελτιώνεται σημαντικά ο βαθμός εγρήγορσης των φυλάκων. Μια άλλη λύση που μπορεί να βοηθήσει ειδικά σε περιπτώσεις εγκληματικότητας, όπως αυτές που αναφέρθηκαν στην αρχή του άρθρου, είναι η τοποθέτηση περισσότερων σταθμών ελέγχου. Δηλαδή, η χρήση μιας ενδιάμεσης πύλης η οποία θα είναι στελεχωμένη με έναν φύλακα, ο οποίος θα πραγματοποιεί και δεύτερο έλεγχο πριν ο κάθε επισκέπτης θελήσει να προχωρήσει προς το εσωτερικό των εγκαταστάσεων (χώρους διοίκησης, οικονομικών υπηρεσιών κ.λπ). Η ύπαρξη ενδιάμεσης πύλης βοηθάει πολύ στην αποτροπή βίαιων περιστατικών εισόδου καθώς μόλις ο δεύτερος φύλακας διαπιστώσει ότι ο πρώτος αντιμετωπίζει περιστατικό επίθεσης, μπορεί αμέσως να μπλοκάρει την ενδιάμεση πύλη, να ειδοποιήσει το προσωπικό των εγκαταστάσεων ότι υπάρχει σε εξέλιξη περιστατικό επίθεσης και τέλος να προλάβει να ενημερώσει την εταιρεία του αλλά και την αστυνομία.  Υπάρχουν φυσικά και πολλά άλλα επιπρόσθετα μέτρα ασφάλειας, όπως η δημιουργία ενός περίκλειστου control room μέσω του οποίου, θα ελέγχεται συνεχώς το σύνολο της εγκατάστασης, η χρήση ειδικά σχεδιασμένων για αυτό τον σκοπό drones μέσω του οποίου γίνεται πολύ πιο εύκολη η επίβλεψη της περιμέτρου αλλά και η επιτήρηση συγκεκριμένων σημείων εντός της περιμέτρου.  Υπάρχουν φυσικά και άλλες ενέργειες και μέτρα που βοηθούν στην αύξηση του βαθμού ασφάλειας μιας εγκατάστασης. Ακολουθούν ενδεικτικά κάποιες χρήσιμες προτάσεις:

• Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να αφήνονται κλειδιά οχημάτων μέσα σε σταθμευμένα οχήματα. Ειδικά τα φορτηγά που όλα τα εργοστάσια διαθέτουν μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό βοήθημα για όποιον θέλει να παραβιάσει μια μπάρα ασφαλείας ή έναν φράκτη.
• Τα παράθυρα των φυλακίων θα πρέπει να διαθέτουν αντιβανδαλιστικά τζάμια και πόρτες ασφαλείας ώστε οι φύλακες να αισθάνονται ασφαλείς μέσα σε αυτά.
• Όλες οι πόρτες που έχουν σχέση με χώρους ασφάλειας οφείλουν να διαθέτουν μηχανισμούς επαναφοράς ώστε να μην μένουν ανοιχτές.

Υπάρχουν λοιπόν πολλά μέτρα που μπορούν να ληφθούν σε δεύτερη φάση ώστε να θωρακίσουν ακόμα περισσότερο μια εγκατάσταση. ¨Όλα αυτά αποτελούν σημαντικές επιπρόσθετες δικλείδες ασφάλειας όμως προηγείται σε πρώτη φάση η εξοικείωση του οργανισμού με τις βασικές αρχές της ασφάλειας και η δημιουργία μιας σχετικής κουλτούρας.

Προστασία επιχειρηματιών και οικογενειών

Κάτι που συχνά παραμελείται είναι η προστασία των επιχειρηματιών και των μελών της οικογενείας τους. Για να επισημάνουμε τους ενδεχόμενους κινδύνους που διατρέχουν μπορούμε με βεβαιότητα να ισχυριστούμε ότι πριν την έξαρση των τελευταίων κρουσμάτων που ξεκίνησαν από τα τέλη του 2016 και συνεχίζονται μέχρι σήμερα, ότι μάλλον οι επιχειρηματίες και οι οικογένειες τους σε μια εκτίμηση επικινδυνότητας θα ήταν ψηλότερα στην κατάταξη από ότι οι εγκαταστάσεις της επιχείρησης τους. Έχουμε γίνει μάρτυρες πολλών περιστατικών, όπου επιχειρηματίες ή και συγγενείς τους στοχοποιούνταν από εγκληματικές οργανώσεις. Μόλις τον Απρίλιο του 2017 ενημερωθήκαμε για την απαγωγή ενός επιχειρηματία στην Κρήτη η οποία μέχρι τις στιγμές που γράφονταν αυτό το κείμενο δεν είχε επιλυθεί ακόμα. Είναι εύκολο να αντιληφθούμε τις επιπτώσεις που έχει στην προσωπική και οικογενειακή ζωή ενός ανθρώπου παρόμοια περιστατικά. Για το λόγο αυτό, θα πρέπει παράλληλα με τα μέτρα προστασίας των εγκαταστάσεων τους, οι επιχειρηματίες να λάβουν μέτρα προστασίας των ίδιων και των οικογενειών τους. Όπως πράττουν και για την επιχείρηση τους θα πρέπει να απευθυνθούν σε ειδικούς και να λάβουν τις αντίστοιχες εισηγήσεις. Ορισμένα πάντως βασικά μέτρα προστασίας, είναι η ενίσχυση της ασφάλειας των οικείων τους, η εκπαίδευση των ίδιων και των οδηγών τους σε ειδικά προγράμματα οδήγησης VIP προσώπων και η αποφυγή της ρουτίνας στην καθημερινότητα τους (π.χ. να χρησιμοποιούν διαφορετικά δρομολόγια από το σπίτι στον χώρο εργασίας τους ή όταν πηγαίνουν τα παιδιά σχολείο).

Ζούμε σε έναν κόσμο όπου – όπως βλέπουμε συνεχώς από την επικαιρότητα – οι κίνδυνοι αυξάνονται και η εγκληματικότητα διευρύνεται συνεχώς. Αντιμετωπίζουμε κινδύνους που πριν από κάποιες δεκαετίες θα ήταν αδύνατο να τους φανταστούμε. Για το λόγο αυτό όλοι όσοι ασχολούνται με θέματα ασφάλειας οφείλουν –χωρίς σε καμία περίπτωση να φτάσουν στα όρια της τρομολαγνείας που συχνά επιφέρει και αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα-να κρούσουν τον κώδωνα προκειμένου να γίνει αντιληπτό ότι η ασφάλεια στις βιομηχανικές εγκαταστάσεις και η προστασία των ανθρώπων που εργάζονται ή επισκέπτονται αυτές δεν αποτελεί θέμα δευτερευούσης σημασίας, αλλά πρέπει να μπει ψηλά στην ατζέντα των θεμάτων που απασχολούν εκείνους που λαμβάνουν και  τις σχετικές αποφάσεις.