Αστικό πεδίο μάχης: Ο νέος πόλεμος

Μέσα στο αστικό περιβάλλον τα οπλικά συστήματα χάνουν την αξία τους και άλλα αποκτούν νέα δυναμική, ενώ το σημαντικότερο που θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας είναι ότι οι βαριές θωρακισμένες δυνάμεις δεν ευδοκιμούν ιδιαίτερα.

Στην πολεμική τέχνη και επιστήμη κυριαρχεί το αξίωμα πως η ισχύς κάθε οπλικού συστήματος δεν είναι απόλυτη αλλά σχετική και λαμβάνει υπόψη το γεωγραφικό περιβάλλον που θα κληθεί να χρησιμοποιηθεί. Στο σημερινό κόσμο λοιπόν αναπτύσσεται μία νέα γεωγραφική πραγματικότητα. Αυτή των «μεγαπόλεων» (megacities). Δηλαδή, τεράστιων αστικών και ημιαστικών συγκροτημάτων που πολλές φορές ενοποιούνται μεταξύ τους, δημιουργώντας απέραντους χώρους οι οποίοι μπορούν να καταπιούν ακόμη και το μεγαλύτερο στρατό του κόσμου.

Πρόσφατα ή σχετικά πρόσφατα παραδείγματα είναι πολλά: Μογκαντίσου, Γκρόζνι, Μιτρόβιτσα, Βηρυτός, Καμπούλ, Βαγδάτη, Αμπιτζάν, Γάζα…
Η αρχετυπική μάχη σε αστικό περιβάλλον υπήρξε φυσικά αυτή του Στάλινγκραντ και ακολουθεί αυτή του Βερολίνου. Και οι δύο αυτές επικές συγκρούσεις κατέδειξαν ότι το κυρίαρχο οπλικό σύστημα για αυτόν το χώρο μάχης είναι ο σκληροτράχηλος στρατιώτης του πεζικού και το «αστικό πεδίο» ένα ιδιόμορφο και με δικούς του κανόνες θέατρο μάχης.
Όπως επεσήμανε μάλιστα ο Γάλλος δημοσιογράφος και αμυντικός αναλυτής Philippe Leymarie, τα τρία τέταρτα των ενόπλων συγκρούσεων που διεξάγονται στον πλανήτη σήμερα εκτυλίσσονται σε πυκνοκατοικημένες περιοχές «μέσα στον άμαχο πληθυσμό και μερικές φορές εναντίον του. Τα δόγματα, οι τακτικές και η στρατηγική του πολέμου έχουν πλέον ανατραπεί…».

Οι αλλαγές είναι πολλές και ριζικές. Μέσα σε ένα παρόμοιο γεωγραφικό περιβάλλον γεννιούνται μοναδικές προκλήσεις για το σημερινό μαχητή. Καταρχάς, πολλά οπλικά συστήματα χάνουν την αξία τους και άλλα αποκτούν νέα δυναμική. Το σημαντικότερο που θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας είναι ότι οι βαριές θωρακισμένες δυνάμεις δεν ευδοκιμούν ιδιαίτερα μέσα σε αστικό περιβάλλον. Από την εποχή της τραγικής επέλασης των θωρακοφόρων ιπποτών σταυροφόρων του Αγίου Λουδοβίκου στα στενά της Δαμιέτης μέχρι το Γκρόζνι το 1995, οι βαριές θωρακισμένες δυνάμεις δεν είχαν τις καλύτερες σχέσεις με τους δρόμους των πόλεων, όπου οι ιδιαιτερότητες του αστικού αγώνα μετέτρεπαν τα ισχυρά τους σημεία σε αχίλλειες πτέρνες. Σε αυτή τη νέα πραγματικότητα προσαρμόζονται όλοι σχεδόν οι στρατοί -το ίδιο επιχειρεί και ο ελληνικός, τμήματα των οποίων παίρνουν μια γεύση αστικού περιβάλλοντος μάχης, έστω φευγαλέα και από απόσταση, στην Καμπούλ και στη Μιτρόβιτσα. Το ίδιο κάνει και το ΝΑΤΟ, που προσαρμόζει σε αυτήν την κατεύθυνση και ορισμένες ασκήσεις της Δύναμης Ταχείας Επέμβασης (NRF). Για παράδειγμα, το Μάιο του 2008 στη γαλλική άσκηση «Ανβίλ 08» η οποία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της εκπαίδευσης της Δύναμης Ταχείας Επέμβασης του ΝΑΤΟ, συμμετείχαν 1500 στρατιώτες και 4 μεγάλα πλοία του γαλλικού πολεμικού ναυτικού, που αναπτύχθηκαν στις ακτές και μέσα στην πόλη Φρεζί (Βαρ) με σκοπό «την προστασία του πληθυσμού και την εκκένωση της πόλης απέναντι στην απειλή παραστρατιωτικών και τρομοκρατικών ομάδων».

Τα Δημογραφικά Δεδομένα
Πριν δούμε πώς και με ποια μορφή επιχειρεί προσαρμογή στα νέα δεδομένα ο ελληνικός στρατός, ας πούμε ποια είναι αυτά τα δεδομένα διεθνώς, βασιζόμενοι σε καταγεγραμμένα στοιχεία ειδικών.
Πρώτα απ’ όλα, η διεθνώς καταγεγραμμένη αυτή αλλαγή στον τρόπο μάχης προέκυψε από τα δημογραφικά δεδομένα, καθώς ο πληθυσμός των πόλεων πενταπλασιάστηκε από τις αρχές του 20ου αιώνα. Περισσότερες από διακόσιες ογδόντα πόλεις στον κόσμο έχουν τουλάχιστον ένα εκατομμύριο κατοίκους. Είκοσι έξι πόλεις ξεπερνούν σε πληθυσμό τα επτά εκατομμύρια. Το 2025, τα 2/3 των κατοίκων του πλανήτη θα ζουν σε πόλεις, ενώ ορισμένοι υποστηρίζουν ότι το ποσοστό θα ανέλθει στο 85% το 2050.
Εκ των πραγμάτων, στις μεγάλες πόλεις έχει αναπτυχθεί ο βασικός πολιτικός, οικονομικός, κοινωνικός και πολιτιστικός ιστός, εκεί διασταυρώνονται οι άξονες μεταφορών και τηλεπικοινωνιών, αυτές οι αστικές δομές βρίσκονται κάτω από τα φώτα των μέσων ενημέρωσης και, όπως επισημαίνει ο Leymarie, «λειτουργούν ως κοινωνικό ηχείο».
Μέχρι τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου οι στρατοί είχαν διαμορφωθεί έτσι ώστε να μπορούν να συγκρούονται «μετωπικά» σε ανοιχτά πεδία. Ο πόλεμος σε πόλεις ήταν, στην εκπαίδευσή τους, ουσιαστικά μία υποπαράγραφος, ένα από τα δευτερεύοντα σενάρια εκπαίδευσης. Και βεβαίως, ο μαζικός βομβαρδισμός πόλεων όπως έγινε το 1944, απέχει πολύ χρονικά. Σήμερα – σταδιακά βέβαια – οι μάχες εστιάζονται σε συγκεκριμένα σημεία, βοηθούντων φυσικά και των όπλων ακριβείας και αυξημένης σημειακής ισχύος που έχουν αναπτυχθεί.
Από την άλλη, υπάρχει πλέον η φιλοσοφία – που στηρίζεται και σε οικονομικά δεδομένα – ότι πρέπει να ελαχιστοποιηθούν οι παράπλευρες απώλειες σε ανθρώπους και υποδομές. Οι νικήτριες δυνάμεις θέλουν να εγκαταστήσουν γρήγορα «μηχανισμούς ελέγχου και σταθεροποίησης» και όχι να …ανοικοδομούν αναγκαίες υποδομές που πριν έχουν καταστρέψει…
Είναι ενδιαφέρουσα η περιγραφή που δανειζόμαστε από τον Ph. Lemarie:

«Σε αντίθεση με τα μεγάλα θέατρα των συνοριακών ή περιφερειακών μαχών, το αστικό περιβάλλον είναι ένας λαβύρινθος με πολλές διαστάσεις: τους υπόγειους χώρους (κελάρια, αποθήκες, υπόνομοι, χώροι στάθμευσης, μετρό, υπόγεια δίκτυα), τους δρόμους, τις πλατείες, τα αδιέξοδα, καθώς και τα κτήρια με ορόφους σε κάθε πιθανή μορφή (ιστορικά κέντρα, εμπορικοί δρόμοι, ζώνες κατοικιών, εργατικές πολυκατοικίες, εμπορικά κέντρα, πολυώροφες κατασκευές).

Η Ασπίδα Των ¶μαχων
Ο δαίδαλος αυτός προσφέρει στον εμπόλεμο, ιδιαίτερα εάν διαθέτει την υποστήριξη σημαντικού τμήματος του πληθυσμού – στοιχείο που υφίσταται στις σημερινές «ασύμμετρες» συγκρούσεις – μια «προστατευτική κάλυψη» που επιτρέπει σε ένα φαινομενικά ασθενέστερο αντίπαλο να αποκτήσει τακτικό πλεονέκτημα στη στρατιωτική αναμέτρηση.
Στη νέα προσέγγιση του πεδίου μάχης, η παρουσία του άμαχου πληθυσμού αποτελεί κομβικό σημείο. Οι κάτοικοι γίνονται συνήθως θύματα, ορισμένες φορές όμως συμμετέχουν στις συγκρούσεις – εκ περιτροπής, ξεχωριστά ή ταυτόχρονα». Μέσα στην πόλη, επισημαίνει ο συνταγματάρχης Φρανκ Νικόλ, «η απειλή έρχεται από παντού. Κάθε δρόμος, κάθε γειτονιά μπορεί να γίνει ένα μικρό θέατρο επιχειρήσεων. Οι μονάδες είναι συνήθως διασκορπισμένες, αποκομμένες. Βρίσκεστε διαρκώς σε συνθήκες «μονομαχίας», όποια όπλα κι αν χρησιμοποιούνται. Πρέπει να προσπαθήσετε να εντοπίσετε ποιοι από τους κατοίκους είναι εμπλεκόμενοι, ενεργοί, επικίνδυνοι και ποιοί όχι – πράγμα δύσκολο. Και ενεργείτε πάντοτε κάτω από το βλέμμα των μέσων ενημέρωσης».
Ο συνταγματάρχης Πασκάλ Λανγκάρ, επικεφαλής του γαλλικού τάγματος της Ειρηνευτικής Δύναμης Κοσσόβου (KFOR), θεωρούσε – έπειτα και από μια νέα σειρά επεισοδίων το Μάρτιο του 2008 στη Μιτρόβιτσα του Κοσσόβου – ότι «η μάχη σε κατοικημένες περιοχές είναι αναμφίβολα από τις πιο δύσκολες, γιατί δεν μπορεί να επικεντρωθεί στην εξόντωση του αντιπάλου».
Ο συγκεκριμένος αξιωματικός επιμένει όπως και πολλοί άλλοι στην «ανάγκη άσκησης λελογισμένης βίας» – αποστολή περίπλοκη, πόσο μάλλον όταν μέσα στο ίδιο πλήθος διαδηλωτών, τα κίνητρα, οι πραγματικές ενέργειες και τα μέσα που χρησιμοποιούνται διαφέρουν. Η ίδια η κατάσταση εξελίσσεται γρήγορα, τόσο στο χώρο όσο και στο χρόνο. Τέτοιες συνθήκες επιβάλλουν «μεγάλη ψυχραιμία, τέλεια ανοχή, ακλόνητη εμπιστοσύνη από πλευράς στρατιωτών».

Η Απειλή Κατά Των Ελλήνων Στο Κόσσοβο
Κάποια παρόμοια περιστατικά μ’ αυτά που ώθησαν το Γάλλο συνταγματάρχη στα συμπεράσματά του, αντιμετώπισε και η ελληνική δύναμη στη Μιτρόβιτσα. Ήταν μία από τις αιτίες που το ΓΕΣ αναπροσάρμοσε κάπως τα σενάριά του όπως και την εκπαίδευση. Π.χ. η εκπαίδευση στην καταστολή πλήθους σε αστικό περιβάλλον γίνεται πλέον σε όλα τα τμήματα που πάνε σε ειρηνευτικές αποστολές, ενώ και ο οπλισμός και οι εξαρτύσεις των στρατιωτών των ειρηνευτικών αποστολών έχουν προσαρμοσθεί αναλόγως. Δεν είναι τυχαίο ότι έχουν και κλομπς και ασπίδες και δακρυγόνα και κρότου – λάμψης κ.ο.κ. Όλα αυτά, διότι προέκυψε η ανάγκη να εκτελούν και χρέη «κινητής χωροφυλακής» – μια πιο ήπια και σχεδόν ανώδυνη μορφή του σύγχρονου πεδίου στον αστικό ιστό.
Γιατί υπάρχει και το επόμενο βήμα των σκληρών και βίαιων συγκρούσεων, που φτάνει όπως λένε οι ειδικοί από τη μια στιγμή στην άλλη. Κι αυτό είναι, επισημαίνουν, απότοκο του ίδιου του αστικού περιβάλλοντος. Η αντίσταση μέσα σε πόλεις (ή αστικού τύπου ιστούς) γίνεται ευνοϊκότερη για τον αμυνόμενο, ιδίως όταν έχει στο πλευρό του και εξεγερμένο πλήθος που εύκολα μετατρέπεται σε «αντάρτικο πόλεων» που έχει φυσικό σύμμαχο τους δρόμους, τα λαγούμια, τα υπόγεια, τα πάρκα, τους υπονόμους, τα κτήρια, τις ταράτσες κ.ο.κ. Επιπροσθέτως, το νέο περιβάλλον έχει επιβάλει στους «υπερασπιστές» πόλεων νέα όπλα, όπως αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς, νέου τύπου αντιαρματικά και ρουκέτες σε νέες εφαρμογές κ.ο.κ.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, όπως ήταν φυσικό, να προσθέσουν ανάλογα όπλα, εξαρτύσεις και τεχνικές οι μεγάλοι στρατοί ενόψει του κινδύνου να εμπλακούν σε κάποια φάση της αποστολής τους σε μάχες σε αστικό περιβάλλον.
Αυτό δεν έγινε ούτε γρήγορα ούτε «μια και έξω». Ο αμερικανικός στρατός που έχει πραγματοποιήσει πάνω από 20 στρατιωτικές επεμβάσεις σε αστικές ή αστικού τύπου περιοχές μετά το 1980, άρχισε να αλλάζει τακτικές μετά την αποτυχημένη επιχείρηση στο Μογκαντίσου της Σομαλίας το 1993. Όπως λένε οι ειδικοί, ανέπτυξε νέες τεχνικές – διασκορπισμένες μονάδες μάχης, διασύνδεση – επικοινωνία των στρατιωτών, δορυφορικός εντοπισμός, οπλισμένα ή επανδρωμένα αεροσκάφη κ.λπ. – και τις δοκίμασε κατά την άσκηση «Millennium Dragon» το 2002 στην Καλιφόρνια και στη συνέχεια στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Με την εφαρμογή των νέων αυτών τακτικών, οι πεζοναύτες εκτίμησαν ότι θα μπορούσαν να περιορίσουν σημαντικά τις απώλειές τους (Ελευθεροτυπία 12/4/2009, P. Lemayie).

Νέα Πεδία Εξάσκησης

Τόσο στις ΗΠΑ όσο και σε άλλες μεγάλες στρατιωτικές χώρες, δημιουργήθηκαν νέου τύπου εκπαιδευτικά κέντρα για ασκήσεις σε αστικό χώρο: παλιά τεράστια στρατόπεδα, εγκαταλελειμμένες συνοικίες απόμακρων περιοχών και νέες κατασκευές διαμορφώθηκαν σε σύγχρονα πεδία εξάσκησης. Παράλληλα, νέα όπλα, νέες τακτικές – διακλαδικές – νέα δίκτυα πληροφοριών και (εναέριας) επιτήρησης και παρακολούθησης εντάχθηκαν στο οπλοστάσιο. Η χρήση παραδοσιακών οπλικών συστημάτων άλλαξε ή αναπροσαρμόστηκε – των τεθωρακισμένων συμπεριλαμβανομένων. Οι Αμερικανοί «έριξαν πολύ χρήμα» για την ενίσχυση της θωράκισης ή την αποτροπή χτυπήματος τεθωρακισμένων από ρουκέτες σε κοντινή απόσταση. Το «αστικό πεδίο μάχης» αποκτά επιτέλους άλλη υπόσταση: Παραδείγματος χάρη, η Γαλλία ανέπτυξε και ενέταξε στη δομή των Ενόπλων Δυνάμεών της το «Κέντρο Στρατιωτικής Εκπαίδευσης για Αστικές ζώνες» που άρχισε να λειτουργεί το 2006 και το οποίο με τις συνεχείς επεκτάσεις του θα είναι σε θέση να παρέχει εκπαίδευση σε κλίμακα συντάγματος και σε σχεδόν πραγματικές συνθήκες το 2011.
Βεβαίως οι ΗΠΑ είναι πολύ πιο μπροστά, καθώς έχουν ήδη αναπτύξει διακλαδική στρατιωτική εκπαίδευση σε προσομοίωση αστικού περιβάλλοντος προ πολλού. Οι Γερμανοί χρησιμοποιούν για εκπαίδευση αστικού τύπου μια παλιά σοβιετική στρατιωτική βάση 60 χλμ. νότια του Βερολίνου, στην οποία υπήρχε και στρατόπεδο αιχμαλώτων κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου – αυτό είναι και το μεγαλύτερο του είδους στην Ευρώπη σήμερα.

Ο ρόλος του στρατιώτη – μαχητή
Σ’ αυτό το αστικό περιβάλλον μάχης, ωστόσο, αλλάζει και ο ρόλος του στρατιώτη.
Σύμφωνα με τον αμυντικό αναλυτική κο Κωνσταντίνο Γρίβα, ο οποίος διδάσκει το μάθημα της Γεωπολιτικής στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, ο πεζός στρατιώτης είναι έτσι κι αλλιώς το οπλικό σύστημα του μέλλοντος, όπως αποδείχθηκε άλλωστε και από τις επιχειρήσεις σε ένα γεωγραφικό περιβάλλον το οποίο δεν έχει καμιά σχέση με τις πόλεις. Τα κακοτράχαλα βουνά του Αφγανιστάν όπου μόνο πεζικάριοι που έπρεπε να διαθέτουν τις ίδιες περίπου πολεμικές αρετές με τους Ρωμαίους λεγεωνάριους ή τους Έλληνες οπλίτες, μπορούσαν να πολεμήσουν αποτελεσματικά. Σύμφωνα με τον Κώστα Γρίβα «η ενίσχυση της εκπαίδευσης σε αστικό περιβάλλον είναι κρίσιμης σημασίας για τη διατήρηση των μαχητικών ικανοτήτων ενός στρατεύματος στις συνθήκες του 21ου αιώνα. Η μαχητική ικανότητα ενός στρατεύματος είναι ένα δυναμικό μέγεθος που λαμβάνει υπόσταση σε διαλεκτική σχέση με το περιβάλλον στο οποίο θα κληθεί να δράσει. Και το σημερινό γεωγραφικό περιβάλλον κυριαρχείται από μια νέα πραγματικότητα. Αυτή των εκτεταμένων αστικών χώρων».
Ο Κώστας Γρίβας επίσης υποστηρίζει ότι ακόμη ένας παράγοντας που ευνοεί την αναβάθμιση του πεζού στρατιώτη ως του «θεμελιώδους οπλικού συστήματος των αρχών το 21ο αιώνα» είναι η εντυπωσιακή αύξηση του όγκου πυρός που κατέχει και η δυνατότητά του να λειτουργήσει συνδυαστικά με όπλα προσβολής ακρίβειας από μεγάλες αποστάσεις σε δικτυοκεντρικό περιβάλλον.
«Οι τεχνολογίες σμίκρυνσης -λέει στο S.M.- προσφέρουν στο σημερινό στρατιώτη μια μεγάλη ποικιλία οπλικών συστημάτων, επιτρέποντάς του να ασκεί «σφαιρική κυριαρχία» («spherical dominance») στο χώρο δράσης του. Από φορητά πολυβομβιδοβόλα με «έξυπνες» βομβίδες, μέχρι προηγμένους μικρούς φορητούς πυραύλους χαμηλού κόστους όπως το Spike που αναπτύσσουν οι Αμερικανοί Πεζοναύτες, σε συνεργασία με το Γραφείο Ναυτικών Ερευνών (ONR) του Αμερικανικού Ναυτικού. Επιπροσθέτως, οι σημερινοί στρατιώτες είναι σε θέση να βρίσκονται κάτω από τη συνεχή ομπρέλα πυρών υποστήριξης ακριβείας μέσα σε δικτυοκεντρικό περιβάλλον».

Προϋπόθεση η Εκπαίδευση
Ο αμυντικός αναλυτής και διδάσκων στη Σχολή Ευελπίδων, κος Γρίβας, δίνει ένα σύγχρονο παράδειγμα: «Ένα βίντεο στο YouTube δείχνει στη Φαλούτζα μια ομάδα Αμερικανών στρατιωτών να έχει καθηλωθεί από τα πυρά ελεύθερων σκοπευτών από ένα κτήριο. Τα πυρά ενός άρματος μάχης δεν είναι αρκετά για να καταστείλουν την εχθρική δραστηριότητα, έως ότου μια κατευθυνόμενη ρουκέτα GMLRS (Guided MERS) φθάνει από απόσταση δεκάδων χιλιομέτρων για να τινάξει στον αέρα την πλευρά του κτηρίου που κρύβονται οι αντίπαλοι, καθοδηγούμενη από τις συντεταγμένες που έστειλαν οι Αμερικανοί στρατιώτες. Πράγματι» προσθέτει, «μια ολόκληρη γενεά όπλων για το Πυροβολικό, για την Αεροπορία ή για τα μαχητικά ελικόπτερα και τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη του Στρατού δημιουργείται σήμερα για χρήση σε αστικό περιβάλλον. Βασικό στοιχείο αυτών των όπλων είναι οι ικανότητες υπερακριβούς πλήγματος και η μικρή εκρηκτική ισχύς, έτσι ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος παράπλευρου πλήγματος. Χαρακτηριστικά όπλα αυτής της κατηγορίας είναι η Βόμβα Μικρής Διαμέτρου (SDB) της Αεροπορίας και ο πύραυλος Griffin για μη επανδρωμένα αεροχήματα- και όχι μόνο. Όλα αυτά όμως απαιτούν αυξημένες δεξιότητες και πολεμικές ποιότητες από το σημερινό μαχητή, ο οποίος πρέπει να συνδυάζει τη σωματική και ψυχική αντοχή του πολεμιστή στο Στάλινγκραντ, με την εξοικείωση με τις σύγχρονες δικτυακές τεχνολογίες. Και αυτό απαιτεί κυρίως ένα πράγμα: Εκπαίδευση».

H ελληνική εμπειρία
Ευρύ και συνεχώς επεκτεινόμενο πρόγραμμα εκπαίδευσης για αγώνα και σε κατοικημένους τόπους εφαρμόζει και ο Ελληνικός Στρατός. Η συσσώρευση πληθυσμού σε σύγχρονα αστικά κέντρα, αλλά και οι αποστολές που καλούνται να εκπληρώσουν οι Ένοπλες Δυνάμεις στο πλαίσιο της συμμετοχής τους με διεθνείς Οργανισμούς σε Επιχειρήσεις Υποστήριξης Ειρήνης, δημιούργησαν και ενίσχυσαν την ανάγκη της εκπαίδευσης του προσωπικού, μεταξύ των άλλων και στις επιχειρήσεις αυτού του τύπου. Στο Στρατό Ξηράς αυτή η εκπαίδευση πραγματοποιείται σε Αξιωματικούς και Υπαξιωματικούς σε θεωρητικό επίπεδο στις Σχολές Προκεχωρημένης Εκπαίδευσης και για το σύνολο του προσωπικού σε όλες τις Μονάδες, υπό τη μορφή ρεαλιστικών ασκήσεων.
Όπως επισημαίνει αρμόδια πηγή του ΓΕΣ «.σκοπός των ασκήσεων σε κατοικημένους τόπους είναι η βελτίωση της ατομικής τακτικής κατά τις επιχειρήσεις σε κατοικημένους τόπους, η εκπαίδευση στην ταχεία οργάνωση άμυνας οικίας με τη χρήση κάθε διαθέσιμου και αυτοσχέδιου μέσου και η εκμάθηση της τακτικής εκκαθάρισης οικίας. Επιπλέον σκοποί – προσθέτει – είναι η εκπαίδευση του προσωπικού στον εντοπισμό και στην άρση παγίδευσης ναρκών και άλλων μηχανισμών, στην άρση παγίδευσης θυρών και άλλων αντικειμένων εντός των οικιών, στον εντοπισμό και την αποφυγή παγιδευμένων και άλλων ύποπτων χώρων, στην αποφυγή απωλειών από φίλια πυρά, στην υποστήριξη Διοικητικής Μέριμνας και στη συλλογή πληροφοριών».
Η συχνότητα αυτής της μορφής εκπαίδευσης είναι περίπου μία φορά το εξάμηνο. Πρόσφατα ο Αρχηγός ΓΕΣ, Αντιστράτηγος Φραγκούλης Φράγκος, παρακολούθησε την άσκηση της 71ης αερομεταφερόμενης ταξιαρχίας στο Κιλκίς (από όπου προέρχονται και οι φωτογραφίες του άρθρου) δείχνοντας με αυτόν τον τρόπο τη σημασία που δίνει το Γενικό Επιτελείο στη μορφή αυτή του αγώνα. Από ειδική εκπαίδευση σε παρόμοια αντικείμενα περνούν και οι μονάδες που υπηρετούν στο Κόσσοβο και σε άλλες περιοχές.
Η εκπαίδευση επιπέδου Ομάδας – Διμοιρίας, περιλαμβάνει θεωρητική και πρακτική κατάρτιση και άσκηση, η οποία σύμφωνα με την ίδια πηγή αφορά στα εξής αντικείμενα:

1) Όσον αφορά στη θεωρητική πτυχή, περιλαμβάνει:

• Αρχική ενημέρωση και ενημέρωση ασφάλειας.
• Παρουσίαση οπλισμού.
• Αμυντικές επιχειρήσεις σε κατοικημένους τόπους.
• Ατομικές ικανότητες.
• Επίθεση σε κτήριο.
• Εκκαθάριση κτηρίου από Ομάδα.
• Ενημέρωση περί παγιδεύσεων.
• ¶μυνα οικίας.
• Κατάδειξη στόχου σε επερχόμενα τεθωρακισμένα.
• Επιχειρήσεις κάτω από την επιφάνεια του εδάφους (όπου υπάρχει δυνατότητα).

2) Όσον αφορά στην πρακτική πτυχή της εκπαίδευσης από τα αντικείμενα που περιλαμβάνει (και ακλουθούν) προκύπτει ανάγλυφα και η ”εικόνα” της επιχείρησης – αποστολής την οποία η εκπαιδευομένη ομάδα θα κληθεί ενδεχομένως να εκτελέσει:

• Εκλογή και κατάληψη θέσεως μάχης μέσα στον κατοικημένο τόπο, κίνηση εντός αυτού κατά μόνας ή στα πλαίσια της ομάδας.
• Οργάνωση-κατασκευή θέσεων μάχης εντός του κατοικημένου τόπου.
• Βολές φορητών Αντιαρματικών όπλων, ει δυνατό μέσα από προκατασκευασμένα κτήρια.
• Τεχνική εισόδου σε δωμάτιο από ζεύγος ανδρών, εκκαθάριση οικίας από ομάδα Τυφεκιοφορων.
• ¶ρση παγιδεύσεως ναρκών και άλλων μηχανισμών.
• Παγίδευση θυρών και άλλων αντικειμένων εντός οικίας.
• Εντοπισμός και αποφυγή παγιδευμένων και άλλων υπόπτων χώρων.
• Βολές φορητού οπλισμού ημέρα και νύκτα με διόπτρες νυκτερινής σκοπεύσεως, με ιδιαίτερη βαρύτητα στις μικρές αποστάσεις, σε ξαφνικά εμφανιζόμενους στόχους, από όλες τις θέσεις βάλλοντος.
• Εκτέλεση βολών με τυφέκιο ελεύθερου σκοπευτή.
• Δυνατότητα εκτελέσεως καταστροφών περιορισμένης κλίμακας (διάνοιξη οπών εισόδου, καταστροφή μικρών κτηρίων).
• Παραλλαγή και προσαρμογή χρώματος, σχήματος, λάμψεως, σκιάς εντός κατοικημένων τόπων.
• Βολές χειροβομβίδων σε ανοικτό και κλειστό χώρο, από όλες τις θέσεις βάλλοντος και οπωσδήποτε δια μέσω παραθύρων ή οπών.
• Προσαρμογή προσωπίδας και διατήρηση αυτής για μεγάλο χρονικό διάστημα.
• Πειθαρχία πυρός.
• Προσανατολισμός εντός κατοικημένων τόπων.
• Αναρρίχηση – καταρρίχηση από σκάλα.
• Καταρρίχηση με σχοινί, από στέγη κτηρίου ή ελικόπτερο και ταυτόχρονη εκτέλεση βολής.
• Αναρρίχηση με σχοινί και γάντζο και είσοδο μέσα στο κτήριο από το παράθυρο.
• Ναρκοθέτηση οδού και παγίδευση ναρκών.
• Χειρισμός με ευχέρεια του εντοπιστή ναρκών.
• Κατασκευή αυτοσχέδιων εμπρηστικών μηχανισμών.
• Ταξινόμηση κτηρίων.
• Επιδράσεις των όπλων – Τακτική και τεχνική χρησιμοποίηση στους κατοικημένους τόπους.
• Διοίκηση πυρός.
• Χρησιμοποίηση αρμάτων – ΤΟΜΑ, πυρών υποστηρίξεως, Α-Τ όπλων, Δρίας αναγνωρίσεως, Μηχανικού.
• Ανάπτυξη επικοινωνιών.
• Τοποθέτηση εμποδίων – ναρκών – εκρηκτικών υλών.
• Διαδικασία διακομιδής – νοσηλείας απωλειών μάχης.
• Χρησιμοποίηση – Εκμετάλλευση άμαχου πληθυσμού.
• Νυκτερινή Εκπαίδευση.
• Διεξαγωγή Τακτικής ¶σκησης Μετά Στρατευμάτων (ΤΑΜΣ)επιπέδου Ομάδος για «Εκκαθάριση οικίας» και «¶μυνα εντός Οικίας».
• Διεξαγωγή Τακτικής ¶σκησης Μετά Στρατευμάτων (ΤΑΜΣ) επιπέδου Μηχανοκίνητης Διμοιρίας Πεζικού – Ουλαμού Μέσων Αρμάτων για «Αμυντικές – Επιθετικές Επιχειρήσεις».

Όπως επισημαίνουν οι αρμόδιοι του ΓΕΣ «με την ολοκλήρωση της ασκήσεως αυτού του τύπου, το προσωπικό έχει αποκτήσει πολύτιμη εμπειρία στη διεξαγωγή επιχειρήσεων σε αστικού τύπου περιβάλλον, ταυτόχρονα όμως εξάγονται συμπεράσματα προκειμένου να βελτιωθεί τόσο ο τρόπος που τα τμήματα επιχειρούν όσο και η εκπαίδευση του προσωπικού σε αυτόν».

Του ΓΙΑΝΝΗ ΔΗΜΑΚΑ