«Δευκαλίων» : Ο “χακί” σωτήρας των δασών
Με ένα νέο σχέδιο συνδρομής και αυξημένα μέσα και προσωπικό συμμετέχουν από φέτος οι Ένοπλες Δυνάμεις στην αντιμετώπιση των (δασικών) πυρκαγιών και άλλων φυσικών καταστροφών. Το σχέδιο που φέρει το όνομα «Δευκαλίων» – του αντίστοιχου με το Νώε ήρωα της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας, ο οποίος έσωσε την ανθρωπότητα – έχει ήδη δοκιμαστεί στην πράξη με «εξαιρετική επιτυχία» όπως διαβεβαιώνει το ΓΕΕΘΑ, που το εκπόνησε και επιβλέπει την εφαρμογή του όσον αφορά στη διάθεση μέσων και προσωπικού του στρατεύματος. Πριν καλά-καλά συμπληρωθεί ο Ιούνιος, ο μέχρι τότε απολογισμός της «χακί» διακλαδικής συνδρομής ήταν σημαντικός – απόρροια όπως λένε οι αρμόδιοι, της νέας αντίληψης και δομής της συνδρομής του στρατεύματος στη μάχη κατά των πυρκαγιών.
Ειδική εκπαίδευση
Το νέο στοιχείο που διέπει τη συνδρομή των Ε.Δ. συνολικά στα θέματα πολιτικής προστασίας, είναι η διάθεση δέσμης δυνάμεων που είναι ειδικά εκπαιδευμένη και εξοπλισμένη για τους τομείς πυρκαγιών, σεισμών και πλημμυρών. Η προστασία των ειδικών αυτών δυνάμεων, όπως ανακοίνωσε από τα μέσα Απριλίου η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων (ο υπουργός κος Ε. Βενιζέλος, ο αν. Υπουργός κος Π. Μπεγλίτης και ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ πτέραρχος Γ. Γιάγκος), ξεκίνησε μέσα στο χειμώνα και ολοκληρώθηκε στις αρχές Μαρτίου – πολύ έγκαιρα για τα… ελληνικά δεδομένα. Μάλιστα, λίγες μέρες μετά τη δημοσίευση του νέου σχεδίου «Δευκαλίων» έγινε ευρεία άσκηση συνεργασίας του Πυροσβεστικού Σώματος και τον Ενόπλων Δυνάμεων με τον κωδικό «διά Πυρός 2010» σε διάφορα σημεία της χώρας. Όπως είναι φυσικό, την ευθύνη των ζητημάτων που σχετίζονται με την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών την έχει πρωτίστως η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και σε μεγάλο βαθμό το Πυροσβεστικό Σώμα. Η συμβολή ωστόσο των Ενόπλων Δυνάμεων ανέκαθεν ήταν καθοριστική, καθώς αποτελεί ένα από τα πιο οργανωμένα τμήματα του κρατικού μηχανισμού – αν όχι το πιο οργανωμένο, αποτελεσματικό και ταχύ στις αντιδράσεις του.
Γεωγραφική κατανομή
Η νέα διοίκηση που προσετέθη από φέτος, πρόκειται στην ουσία για τη συγκρότηση και ένταξη στο σχεδιασμό ειδικών τμημάτων ταχείας μετακίνησης, με στελέχη εκπαιδευμένα από τον αρμόδιο φορέα – την Πυροσβεστική – με νέο ατομικό εξοπλισμό και μέσα προστασίας και διασπαρμένα σε διάφορα σημεία σ’ όλη την Ελλάδα.
Όπως ανακοινώθηκε, ο βασικός πυρήνας του νέου σχηματισμού αποτελείται από 1.242 στελέχη, με 400 άτομα υποστηρικτικό μηχανισμό, ενώ στην πλήρη ανάπτυξή του φτάνει τα 7.831 στελέχη. Τα τμήματα που έχουν περιληφθεί στο σχέδιο «Δευκαλίων» είναι κυρίως από μονάδες Ειδικών Δυνάμεων (καταδρομείς, αλεξιπτωτιστές, πεζοναύτες, διασώστες-κομάντος) και Μηχανικού, ενώ ανάλογη συνδρομή έχουν η Αεροπορία και το Ναυτικό. Οι δυνάμεις αυτές όπως και το σύνολο των αεροπυροσβεστικών μέσων (21 πυροσβεστικά αεροσκάφη Καναντέρ, 18 Πεζεντέλ κ.ά.) διατίθενται στον επικεφαλής του Κέντρου Επιχειρήσεων της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας που έχει τη συνολική ευθύνη με την Πυροσβεστική, ενώ τον επιχειρησιακό έλεγχο διατηρεί το ΓΕΕΘΑ.
Η ανάγκη για μία τόσο ριζική τομή στον τρόπο συγκρότησης, εκπαίδευσης και διάρθρωσης των «χακί» τμημάτων που διατίθενται στην πολιτική προστασία, προέκυψε από την ανάλυση των σοβαρών λαθών που έγιναν κατά την αντιμετώπιση των μεγάλων πυρκαγιών του 2007 και του 2009, όπου διαπιστώθηκε ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις δεν αξιοποιήθηκαν όσο ήταν δυνατό. Μάλιστα, στις μεγάλες φωτιές της Αττικής, αναλυτές έχουν καταγράψει σοβαρή έλλειψη συντονισμού. Στο πλαίσιο αυτό, μέρος της δέσμης μέτρων του «Δευκαλίων» προβλέπει την αναβαθμισμένη παρουσία στελεχών της Πολεμικής Αεροπορίας στο Κέντρο Επιχειρήσεων της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, το «στρατηγείο» δηλαδή κατά των περιστατικών έκτακτων αναγκών από φυσικές καταστροφές ή φωτιές. Αυτό γίνεται για να είναι καλύτερος ο επιτελικός σχεδιασμός της διάθεσης των ιπτάμενων μέσων και η διαχείρισή τους πιο αποτελεσματική.
Το προσωπικό
Στα μέσα αεροπυρόσβεσης για πρώτη φορά μετά από αρκετά χρόνια περιελήφθησαν και 2 ελικόπτερα «Σινούκ» με κάδο πυρόσβεσης. Για το σκοπό αυτό χρειάστηκε η επανεκπαίδευση πιλότων (10 πληρώματα των 4 ατόμων) στη ρίψη νερού με κάδο και τεχνικού προσωπικού για τη συντήρηση, που ολοκληρώθηκε στις 20 Ιουνίου.
Η εκπαίδευση στη χρήση του ειδικού κάδου 7.500 λίτρων νερού έγινε σε συνεργασία με ξένη εταιρεία. Η σημασία της εκπαίδευσης από την πυροσβεστική των 774 στρατιωτικών που διατέθηκαν στο μηχανισμό του «Δευκαλίωνα» είναι μεγάλη, καθώς μέχρι τότε η χρησιμοποίηση στρατιωτικών στη δασοπυρόσβεση ήταν εμπειρική και γινόταν «με επιφύλαξη». Τώρα το προσωπικό αυτό έχει εξειδικευτεί σε τεχνικές και έχει ειδικό εξοπλισμό προϋπολογισθείσης αξίας 720.000 ευρώ. Οι 774 ειδικά εκπαιδευμένοι άνδρες και των τριών κλάδων κατανέμονται σε τρεις τομείς: την Α’ Στρατιά (για Β. Ελλάδα), την ΑΣΔΥΣ (Ν. Ελλάδα) και την ΑΣΔΕΝ (Νησιωτική Ελλάδα και Κρήτη). Όσον αφορά στην αεροπυρόσβεση, η Πολεμική Αεροπορία διαθέτει 211 ιπτάμενους για τα έντεκα πυροσβεστικά μέσα και 357 τεχνικούς και άτομα υποστήριξης για τα συνολικά 40 αεροσκάφη Πυρόσβεσης. Ειδικότερα, τα εναέρια μέσα πυρόσβεσης-επιτήρησης είναι 21 Καναντέρ CL-215 και CL-415, 18 Πεζεντέλ, 1 μεταφορικό C-130 ή C-27, 1 ελικόπτερο Αγκούστα Μπελ και κυμαινόμενος αριθμός ελικόπτερων Super Puma, ανάλογα με τις ανάγκες.
Στους προαναφερθέντες προστίθενται άλλα περίπου 400 άτομα του υποστηρικτικού μηχανισμού. Όπως είπε ο κος Βενιζέλος κατά την παρουσίαση, η πλήρης ανάπτυξη των δυνάμεων των τριών κλάδων συνολικά σε θέματα πολιτικής προστασίας, υπολογίζεται ότι ανέρχεται σε 7.831 άτομα, δηλαδή σε έναν όγκο που προσεγγίζει περίπου το δυναμικό του Πυροσβεστικού Σώματος το οποίο έχει καλυμμένες 9.442 οργανικές θέσεις, 8.000 εκ των οποίων είναι των επιχειρήσεων.
Μονάδες Μηχανικών
Σε επίπεδο τώρα ειδικών μονάδων, εκτός από τους 769 ειδικά εκπαιδευμένους που ανήκουν σε διάφορους σχηματισμούς και των 3 κλάδων συγκροτώντας την κύρια δύναμη του «Δευκαλίων», διατίθενται και αυτοδύναμες μονάδες όπως π.χ. του Μηχανικού για πλημμύρες και διάνοιξη αντιπυρικών ζωνών ή μονάδες για επιτήρηση (πρόληψη) που ενεργοποιούνται στο υπάρχον σχέδιο «Ξενοκράτης». Όσον αφορά στο Μηχανικό, οι μονάδες που έχουν διαθέσει ειδικά μηχανήματα στο σχέδιο «Δευκαλίων» είναι το Ειδικό Τάγμα Μηχανικών στον Τίρναβο, το τάγμα Μηχανικών στη Σίνδο, ο Αερομεταφερόμενος Λόχος Μηχανικών στο Κιλκίς, ο Λόχος Μηχανικού στο Βόλο, το Τάγμα Μηχανικών στο Μενίδι και η Σχολή Μηχανικού στο Λουτράκι. Επίσης, εκτός από τον «Ξενοκράτη» ενεργό είναι το σχέδιο των Ενόπλων Δυνάμεων «Χελμός» για διασώσεις προσώπων που έχουν εγκλωβιστεί. Ακόμα, η τεχνική της «Δύναμης Δέλτα» (που ανήκει στη δικαιοδοσία του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ) προβλέπεται και παρέχει στο πλαίσιο του «Δευκαλίων» υγειονομικές υπηρεσίες και υποδομές, αν και όποτε χρειαστεί. Έχει ιδιαίτερη σημασία και πρέπει να τονιστεί ότι στα σχέδιά μας στις δυνάμεις του «Δευκαλίων» έχουν ενταχθεί και αυτοδύναμες μονάδες ειδικής εκπαίδευσης του εξοπλισμού, όπως π.χ. η ΚΟΜΑΚ της Πολεμικής Αεροπορίας, που έχουν ως κύρια αποστολή τη διάσωση εγκλωβισμένων από σεισμούς κ.λπ.
Αεροκίνηση
Κατά τους εμπλεκόμενους αξιωματικούς, για την επιτυχή υλοποίηση του σχέδιου δράσης έχει ληφθεί υπόψη, όπως προαναφέρθηκε, η γεωγραφική κατανομή των δυνάμεων και των ευθυνών. Ανάλογα δηλαδή με το χώρο όπου υπάρχει η έκτακτη ανάγκη – εν προκειμένω η πυρκαγιά – η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας ενεργοποιεί μέσω των επιτελών – συνδέσμων που υπάρχουν στο Κέντρο Επιχειρήσεών της, τις κατάλληλες δυνάμεις της εναέριας περιοχής. Για τη μετακίνησή τους – καθώς και αυτό προβλέπεται – υπάρχει και σχέδιο και μεταφορικά μέσα. Όπως ανέφερε κατά την παρουσίαση του σχεδίου «Δευκαλίων» ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ πτέραρχος Γιάννης Γιάγκος, υπάρχει μεγάλη ευελιξία μεταφοράς δυνάμεων. Παραδείγματος χάρη, είπε, «η 71η Αερομεταφερόμενη Ταξιαρχία που εδρεύει στο Κιλκίς μπορεί να μεταφερθεί αν χρειαστεί, στην Κρήτη ή στην Πελοπόννησο. Οι δυνάμεις δεν είναι στατικές» είπε, προσθέτοντας ότι «ο σχεδιασμός περιλαμβάνει επίσης και την αερομεταφορά των τμημάτων του Πυροσβεστικού Σώματος ή άλλων δυνάμεων που απαιτούνται στην κατάσβεση μιας πυρκαγιάς. Η συμμετοχή μας στηρίζεται στη διάθεση εκπαιδευμένου προσωπικού, στην οργάνωση, την ετοιμότητα και την ευελιξία μεταφοράς. Για τη μεταφορά θα διατίθενται κάθε φορά όσα μέσα απαιτούνται».
Συντονισμός
Τα στελέχη του Πεντάγωνου δεν παραλείπουν να τονίζουν σε κάθε ευκαιρία – για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις – ότι το γενικό συντονισμό της Πολιτικής Προστασίας τον έχει η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας του Υπ. Προστασίας του Πολίτη. «Εμείς» λένε, «διαθέτουμε δυνάμεις όταν απαιτηθούν. Οι δυνάμεις αυτές στρατιωτικά υπάγονται στον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ και διατίθενται βάσει του σχεδιασμού που καταρτίζει η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας». Στο Κέντρο Επιχειρήσεών της, δεν θα υπάρχει και ανώτατος αξιωματικός του ΓΕΕΘΑ. Έχει υπάρξει μέριμνα επίσης, όπως προαναφέρθηκε «να υπάρχει εντονότερη και καταλυτικότερη» παρουσία επιτελικών ανώτατων αξιωματικών της Αεροπορίας στο Κέντρο Επιχειρήσεων της Πυροσβεστικής, λόγω των ειδικών απαιτήσεων που έχουν τα εναέρια μέσα – κάτι που το γνωρίζουν μόνο οι εκπαιδευμένοι αξιωματικοί της.
Η διαθεσιμότητα
Ξεχωριστό κεφάλαιο όσον αφορά στη Δασοπυρόσβεση αποτελεί η διαθεσιμότητα των εναέριων μέσων. Το ζήτημα έχει απασχολήσει πολλές φορές τους ειδικούς και τον τύπο λόγω και της σχετικής παλαιότητας μέρους των πυροσβεστικών μέσων. Εδώ και μερικά χρόνια η Πολεμική Αεροπορία (και η ΕΑΒ) έχουν εντείνει την προσπάθεια και έχουν αυξήσει κατακόρυφα τη διαθεσιμότητα των «Καναντέρ» καθώς τα συνεργεία τεχνικών της 110 ΠΜ και της ΔΑΥ στην Ελευσίνα δουλεύουν όλη τη νύχτα για να είναι έτοιμα το πρωί τα αεροσκάφη που παρουσίασαν πρόβλημα την προηγούμενη ή θέλουν τακτικό έλεγχο συντήρησης. Επίσης έχουν βελτιωθεί τα σχέδια κατανομής των πυροσβεστικών αεροσκαφών από την Ελλάδα, με βάση την εμπειρία, το γεωγραφικό ανάγλυφο και τις τρέχουσες προβλέψεις της ΕΜΥ, ώστε να υπάρχει η μέγιστη δυνατή διαθεσιμότητα. Πρέπει να αναφερθεί ότι στο σχεδιασμό των Ε.Δ. δεν περιλαμβάνεται η ενοικίαση πυροσβεστικών ελικόπτερων από το εξωτερικό, πρόγραμμα που χειρίζεται αποκλειστικά η Πυροσβεστική.
Ανασφάλεια και διαχείριση κρίσεων
Το Υπουργείο ¶μυνας και το ΓΕΕΘΑ παρακολουθούν στενά την υλοποίηση του σχέδιου και τον τρόπο συνεργασίας με τη Γεν. Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας. Στις 28 Ιουνίου ο υπουργός ¶μυνας κος Ε. Βενιζέλος επισκέφθηκε την 113 Πτέρυγα Μάχης στη Θεσσαλονίκη, η οποία διαχειρίζεται μέρος των πυροσβεστικών αεροσκαφών. Αφού μετέφερε την εκτίμηση της πολιτείας, και της κοινωνίας για το «τεράστιο έργο που επιτελούν οι πιλότοι και οι τεχνικοί» τόνισε:
«Φέτος η συνεργασία ανάμεσα στην Πολεμική Αεροπορία και το Πυροσβεστικό Σώμα είναι πολύ πιο καλά οργανωμένη. Ελπίζουμε ότι και με τη βοήθεια της τύχης θα έχουμε μία καλή και αποτελεσματική αντιπυρική περίοδο, με πλήρη αξιοποίηση των αεροσκαφών που διατίθενται προς το σκοπό αυτό και είναι δικτυωμένα σε όλο τον ελλαδικό χώρο. Θυμίζω ότι για τις Ένοπλες Δυνάμεις τα ζητήματα πολιτικής προστασίας, η αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών, των πυρκαγιών, των πλημμυρών, των σεισμών, είναι βασική προτεραιότητα και εφαρμόζουμε το σχέδιο «Δευκαλίων» το οποίο βοηθά τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας ώστε να είναι πολύ πιο αποτελεσματική και άμεση στην παροχή των αναγκαίων υπηρεσιών στους πολίτες».
«Σε μία περίοδο κοινωνικής ανασφάλειας, απαισιοδοξίας και ηττοπάθειας» – πρόσθεσε – «ο Έλληνας πολίτης πρέπει να ξέρει ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις είναι έτοιμες να προσφέρουν κάθε είδους κοινωνική υπηρεσία και να βοηθήσουν στη λειτουργία του κράτους κατά τη διαχείριση κρίσεων. Γιατί, στην αποτελεσματική διαχείριση κρίσεων δοκιμάζεται και αποδεικνύεται η ικανότητα ενός κράτους να υπάρχει».
Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι κατά το 2009 η συνολική δαπάνη των Ενόπλων Δυνάμεων για ζητήματα πολιτικής προστασίας ανήλθε σε περίπου 50 εκ. Ευρώ.
Οι κυριότερες μονάδες ή τμήματα που διαθέτουν τα 774 επαγγελματικά στελέχη της αποστολής ανά γεωγραφική περιοχή.
- ΚΙΛΚΙΣ: 96 αερομεταφερόμενοι πεζοναύτες
- ΒΟΛΟΣ : 31 πεζοναύτες
- ΑΥΛΩΝΑΣ: 32 πεζοναύτες
- ΑΘΗΝΑ: 22 αλεξιπτωτιστές και 147 κομάντος και διασώστες της Π.Α.
- ΠΑΛΑΣΚΑ: 50 επαγγελματίες οπλίτες Ναυτικού
- ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: 20 επαγγελματίες οπλίτες Αεροπορίας
- ΚΡΗΤΗ: 40 αλεξιπτωτιστές κ.ά.
Οι μονάδες που διαθέτουν μηχανήματα Μηχανικού.
- Ειδικό τμήμα Μηχανικού – Τίρναβος
- Τάγμα Μηχανικού – Σίνδος
- Αερομεταφερόμενος Λόχος Μηχανικού – Κιλκίς
- Λόχος Μηχανικού – Βόλος
- Τάγμα Μηχανικού – Μενίδι
- Σχολή Μηχανικού – Λουτράκι
Εναέρια μέσα:
ΕΙΔΟΣ |
ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ |
21 Καναντέρ |
275 |
18 Πεζεντέλ |
184 |
1 C130 ή C27 |
4-6 |
1 ελικόπτερο Α/Β |
3 |
Αριθμός ελικόπτερων Super Puma (αναλόγως αναγκών) |
3 ανά σκάφος |
2 ελικόπτερα Σινούκ (με κάδο) |
40 |
Η «χακί» συνδρομή σε αριθμούς
Σύμφωνα με στοιχεία του ΓΕΕΘΑ από την αρχή της αντιπυρικής περιόδου (1η Μαΐου) και μέχρι 28 Ιουνίου, οι Ένοπλες Δυνάμεις ανταποκρίθηκαν στην αποστολή δασοπυρόσβεσης – αλλά και επιτήρησης – εξασφαλίζοντας:
α. Την εκπαίδευση του προσωπικού σε θέματα πυρασφάλειας – δασοπυρόσβεσης με τη χρησιμοποίηση ως εκπαιδευτών στελεχών του Πυροσβεστικού Σώματος.
β. Την επιτήρηση με εποχούμενα περίπολα και εναέρια μέσα.
γ. Τη διατήρηση μεγάλου αριθμού τμημάτων άμεσης επέμβασης στο σύνολο του ελλαδικού χώρου.
δ. Την πολύ υψηλή διαθεσιμότητα (90% έως 100%) των εναέριων μέσων αεροπυρόσβεσης.
Συνολικά, σύμφωνα με το ΓΕΕΘΑ, για την εκπλήρωση του ρόλου συνδρομής των Ενόπλων Δυνάμεων στην κατάσβεση/επιτήρηση των πυρκαγιών κατά το χρονικό διάστημα από την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου μέχρι τις 28 Ιουνίου, διατέθηκε το παρακάτω προσωπικό και μέσα:
- περίπολα επιτήρησης: 301 άτομα
- πυροσβεστικά αεροσκάφη: 39 (CL-215 (13), CL-415 (8) και PZL (18), τα οποία πραγματοποίησαν 276,90 ώρες πτήσης για κατάσβεση)
- αεροσκάφη επιτήρησης: 58 (πραγματοποιήθηκαν 325,27 ώρες πτήσης από CL-215, PZL, GRUMMAN, T-41).
- οχήματα περιπόλων: 125
- πυροσβεστικά οχήματα: 4
- υδροφόρες: 1
- ισοπεδωτές γαιών: 1
- προωθητές γαιών: 4
- οχήματα διαφόρων τύπων: 20
Επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι από την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου μέχρι 28/6/10, στις κατά τόπους πυρκαγιές η συνδρομή των Ένοπλων Δυνάμεων ήταν σύμφωνα με αρμόδια πηγή του ΓΕΕΘΑ, άμεση, ενώ υπήρξε ανταπόκριση στο 100% των αιτημάτων από τους αρμόδιους φορείς. Η ίδια πηγή επισημαίνει ότι στο πλαίσιο της συνδρομής τους οι Ένοπλες Δυνάμεις διαθέτουν όχι μόνο απαραίτητες δυνάμεις για επιτήρηση δασικών περιοχών, αλλά και σχεδιάζουν και συμμετέχουν στην κατάσβεση. Ειδικότερα:
- Στον τομέα της πρόληψης και ανάλογα με το βαθμό επικινδυνότητας, για την πρόληψη δασικής πυρκαγιάς διατίθενται επίγειες κινητές ομάδες επιτήρησης και εναέρια μέσα σε περιοχές ζωτικού ενδιαφέροντος, συνεργαζόμενες πάντα με τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, την Πυροσβεστική Υπηρεσία καθώς και τα περιφερειακά όργανα που μετέχουν στο σύστημα σχεδιασμού – πρόληψης. Ανάλογα με τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες υπάρχει προοδευτική αύξηση των παραπάνω μέτρων για καλύτερη επιτήρηση.
- Στον τομέα της κατάσβεσης παρουσιάζεται κλιμάκωση της συνδρομής των Ενόπλων Δυνάμεων ανάλογα με την ιεράρχηση του μεγέθους της δασικής πυρκαγιάς, όπως αυτή αξιολογείται από τα αρμόδια όργανα, στη διάθεση των οποίων είναι το προσωπικό και τα μέσα των Ενόπλων Δυνάμεων και σύμφωνα με τον υπάρχοντα σχεδιασμό.
- Επιπλέον οι Ένοπλες Δυνάμεις συμβάλλουν στην κατασκευή μικρών τεχνικών έργων, στην αναδάσωση, στην αποκατάσταση του οδικού δικτύου, στην κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων, στη διάθεση εξειδικευμένου τεχνικού και επιστημονικού προσωπικού, σε επιπρόσθετη υγειονομική υποστήριξη και σε υποστήριξη Διοικητικής Μέριμνας γενικότερα.
Του Γιάννη Δημάκα