Το Security, ως στοιχείο Εθνικής Ασφάλειας

Σπυρίδωνος Μιχαήλ Κυριακάκη
Εκπαιδευτή Πολυεθνικού Κέντρου Εκπαίδευσης Επιχειρήσεων Υποστήριξης Ειρήνης

Είναι γεγονός ότι πλέον στις μέρες μας το security ανάγεται σε στοιχείο εθνικής ασφάλειας και πλέον εισέρχεται στην ατζέντα όλων των δημόσιων αρχών και υπηρεσιών που σχετίζονται με αυτή.

Μία μικρή νύξη ως προβληματισμό και σχετική με το θέμα, είχε γίνει στα επιλεγόμενα ενός paper που είχε συνταχθεί από κοινού, με την κα Χριστίνα Ζησιμοπούλου και δημοσιεύθηκε στο τεύχος Μαΐου-Ιουνίου 2014, του  “Security Manager”.

Όπως είναι γνωστό, το λεγόμενο Security έχει πολλαπλό ρόλο. Είναι πολλαπλασιαστής δυνατοτήτων του προστατευομένου. Αποτελεί στοιχείο καλών δημοσίων σχέσεων (ως πρώτη γραμμή επαφής και δημιουργίας εντυπώσεων) και παράγοντα αντιεγληματικής πολιτικής (πρόληψη ανά περίσταση). Είναι στοιχείο πρώτου βήματος απονομής δικαιοσύνης (έξω ποινική διευθέτηση διαφορών) και  παράγοντας μικροοικονομίας (συντελεί στην επιχειρηματική συνέχεια, με πρόληψη απωλειών, μείωση επιπτώσεων κρίσεων, που μπορούν να υποκινήσουν αγωγές). Αποτελεί επίσης, στοιχείο μακροοικονομίας (όταν προστατεύει κρίσιμες υποδομές και χώρους μεγάλου κοινού,  υπεραγορές, ευαίσθητες μεταφορές κ.α., που μία δυναμική εγκληματική ενέργεια εις βάρους τους, μπορεί να προκαλέσει, πανικό , ανησυχία, διαταραχή συναλλαγών σε ομοειδείς στόχους, σε επίπεδο χώρας. Δείτε, Βέλγιο, Γαλλία, Κένυα, Σινά κ. α, όπου ο κόσμος δίσταζε να κυκλοφορήσει και να συναλλάσσεται και δημιουργήθηκε ένα κλίμα εύθραυστο). Είναι ακόμη, στοιχείο καλών διεθνών σχέσεων και «δημόσιας διπλωματίας», (με εξαιρετική προσφορά έργου σε φυλάξεις πρεσβειών, πολυεθνικών εταιρειών και τη συνακόλουθη θετική εικόνα, που έχει αντανάκλαση έστω σε μικρό στοιχείο, της εικόνας της Χώρας). Τέλος, ανάγεται σε στοιχείο εθνικής ασφαλείας. Είχαμε ήδη διατυπώσει με την Κα Ζησιμοπούλου, την πρόταση για μια στενή συνεργασία με τις Αρχές σε αερομεταφορές, στο πλαίσιο ενός «ExportcontrolsandrelatedBordersSecurityProgram», με την λεγόμενη «Grand Terrorism», που κύρια στοιχεία της είναι:

α. Η δράση του ISIS. Πρόσφατα ίδρυσε την οργάνωση  ISIS-K, στο Χορασάν/Ανατολικό Ιράν.

β. Η διαρκής αθρόα ροή ξέων τρομοκρατών μαχητών, στις τάξεις του ISIS (από πάνω από 90 χώρες).

γ. Η  δημιουργία  μιας στρατιάς χιλιάδων ανώνυμων μαχητών πλανητικά, επηρεασμένους  από «κηρύγματα», ( που γίνονται με χρήση botnet,  για να αποφεύγεται ο εντοπισμός).

Η εμπλοκή στην τρομοκρατία, των προηγούμενων, γίνεται, γνωστικά, συναισθηματικά και ψυχοκινητικά, προκειμένου να αυτοπροετοιμαστούν, για να προκαλέσουν, ένα γρήγορο αποτελεσματικό θανατηφόρο κτύπημα και ας σκοτωθούν, αφού θα καταλήξουν στον Παράδεισο. Επιστροφή δηλαδή στην ατομική προετοιμασία και πράξη, όπως έκαναν οι Ασσασίνοι, από το 1090 μ. Χ και μετά,  η «ΝΑΡΟΤΝΙΑ ΒΟΛΙΑ» (Βέρα Ζοσούλιτς, Σολόβιεφ, Μπαλμάσοφ κ.α. ), τέλος 19^ου αιώνα και αρχές 20ου και όπως συμβούλευε ο Φράντς Φανόν αλλά και ο Κάρλος Μαριγκέλα. Ίσως αυτό να είναι το «πέμπτο κύμα» τρομοκρατίας, που αναρωτιέται ο Καθηγητής, David Rapoport, (Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης, Πανεπιστημίου Καλιφόρνιας, στο Λος ¶ντζελες) στον επίλογο το έργου του, «Τhe Four Waves of Rebel Terror and September 11» (εκδ. Taylor & Francis, 2006).

Η νέα σημαντικότητα του Security

Στο σημείο αυτό, όμως και για να γίνει αντιληπτή η νέα σημαντικότητα του  Security ως μικρού στοιχείου (actus reus), που συνδυαζόμενα με άλλα θα συμβάλλει στην εθνική ασφάλεια, στο νέο ρευστό περιβάλλον ενός μεταμορφωμένου πολέμου, απαιτούνται κάποιες διευκρινίσεις όπως ακολουθούν: Ο μεταμορφωμένος πόλεμος,  προσδιορίζεται ως «υβριδικός πόλεμος» και βρίσκεται εκτός ορίων του Διεθνούς Δικαίου.  Είναι δηλαδή ακήρυκτος. Παράδειγμα : Σύνορα άλλαξαν χωρίς μάχες σε θέατρο επιχειρήσεων, με την κλασσική έννοια των Κλαούζεβιτς, Μάο, Μπεφρ, Λίντελλ  Χαρτ. O Μάρτιν Βαν Κλέβερντ, στρατιωτικός ιστορικός, και  Καθηγητής στρατιωτικής θεωρίας, στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ και στο London School of Economics, έκανε λόγο για «TransformationoftheWar» και την αδυναμία του Βετσφαλικού Κράτους (εθνικού), να προστατευτεί αποτελεσματικά, από τις διεθνείς απειλές. Ο κρατικός θωρακισμένος ελέφαντας, να το πούμε παραβολικά, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει κουνούπι -φορέα ληθαργικής εγκεφαλίτιδας. Περνώντας σε κάποιους σύντομους προσδιορισμούς, που αναγκαιούν,  παραθέτουμε χοντρικά τα ακόλουθα:

Εθνική Ασφάλεια, είναι η αποτελεσματική προστασία, της υπόστασης ενός Κράτους.

Yβριδικός Πόλεμος, είναι ένα κράμα συγκερασμένων επιχειρήσεων ανταρτών & επιχειρήσεων συμβατικού πολέμου, με διαρκή αναδιοργάνωση, προσαρμογή και εκμετάλλευση πληροφοριών, στο έπακρο και με χρήση ασύμμετρων τακτικών, ακόμη και εγκληματικών. Το «υβριδικός» σημαίνει την ένωση δύο κατά βάση διαφορετικών στοιχείων, με κοινό τόπο (βία, όπλα, ευρύ φάσμα τακτικών ) στον οποίο όμως κοινό τόπο, συμβαίνει το φαινόμενο του «αυτομορφισμού». Δηλαδή το κάθε επιμέρους στοιχείο, προσπαθεί να επικρατήσει των άλλων. Και αυτό που επικρατεί είναι το αποτελεσματικά απλό: Η μεγάλη δυναμική εγκληματική ενέργεια, που συμβάλλει στην επίτευξη του αντικειμενικού σκοπού, αυτού που τη διατάζει.Η ασύμμετρη ενέργεια, όπως, την προσδιορίζουμε.  Αφορά δηλαδή, κτύπημα στην «αχίλλειο πτέρνα», του στόχου ή του θεωρούμενου ως αντιπάλου. Τέτοιες «πτέρνες αχίλλειες», αποτελούν για παράδειγμα τα ξενοδοχεία. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 έγινε γνωστός ο περίφημος «Tourist War» εναντίον σειράς ξενοδοχείων μεσογειακής χώρας και μετά κάποια χρόνια, εναντίον πολυτελών προορισμών σε χώρες της Αφρικής, στην Ινδία, Ινδονησία, σε χώρες Μέσης Ανατολής και Ασίας. Η Al shabaab στη Σομαλία έκανε πάνω από 25 οργανωμένες ξαφνικέs επιδρομές σε γειτονικές χώρες, κτυπώντας υπεραγορές και ξενοδοχεία με ταυτόχρονες άλλες ασυνήθιστες τακτικές, εναντίον των  δυνάμεων,  της Ειρηνευτικής Αποστολής AMISOM ( African States Mission in Somalia) σκοτώνοντας εκατοντάδες στρατιώτες από Ουγκάντα, Μπουρούντι, Τζιμπουτί, Κένυα και Αιθιοπία. Μετά τα πλήγματα, που υπέστη από την   επιχείρηση «ΜΠΑΡΚΑΝ» και των δυνάμεων της MINUSMA (Multidimensional Intergrated United Nations in Mali) η «Αλ Μουλαθάνουμ Μπαταγιόν» κτύπησε ξενοδοχεία στο Μάλι, στην Μπουργκίνα Φάσο και στο Τζιμπουτί και επίσης στρατιωτικά κομβόϊ ενώ η «Μπόκο Χαράμ» της Νιγηρίας δρώντας τρομοκρατικά κατά υποδομών, στη Βόρεια Νιγηρία, Νοτιοδυτικό Νίγηρα και Βόρειο Καμερούν, συντονίζεται με το  ISIS, για ανταλλαγή μαχητών και συντονισμό δράσης. Μάλιστα η «Μπόκο Χαράμ» απέστειλε στον Αμπού Μπακρ Αλ Μπαγκντάτι, («Χαλίφη του  ISIS), τον ισχυρό διαπραγματευτή Μοχάμεντ Αλ Κεϊρού. Ο Πρόεδρος Ολάντ, μίλησε για «πόλεμο» μετά τα τρομοκρατικά γεγονότα στο Παρίσι. Το ίδιο είχε δηλώσει  και ο Ντικ Τσένι, (Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ), μετά ην επίθεση στους δίδυμους πύργους, τον Σεπτέμβριο του 2001.

Στο «Stade de France» όμως,  μία επιπλέον βομβιστική επίθεση, απετράπη από  το να έχει πολλά θύματα , από την επέμβαση  ενός μόνο security officer. Και το τελευταίο, μας φέρνει πάλι, στο θέμα μας. Η τρομοκρατία, που έχει μεταλλαχθεί σε Grand Terrorism, επιδιώκει όχι μόνο δημοσιότητα αλλά και  πολλά θύματα, παρά το αντίθετο (δημοσιότητα παρά, θύματα, που υποστήριζαν οι ανά τον κόσμο ειδικοί επιστήμονες και καθηγητές Πανεπιστημίων). Μία από τις προσεγγίσεις της τρομοκρατίας, αναφέρεται στο ότι, ένας τρομοκράτης, μπορεί να αναγνωριστεί από τις δράσεις, που θα προηγηθούν (Study of Terrorism and Respone to Terrorism/ START- 2008. Επίσης βλ. σχετικά, για τους ελιγμούς, που προηγούνται, της τρομοκρατικής πράξης και μπορούν να αναγνωριστούν εφόσον έχει προϋπάρξει σχετική εκπαίδευση.«Ποινική Δικαιοσύνη» τ. 4^ο /2003, έρευνα Σ.Μ. Κυριακάκη). Δηλαδή, ο πόλεμος μεταμορφώνεται, από το μοντέλο στρατιών εναντίον στρατιών (βλ. μάχες Μάρνη 1914 και 1918) και μηχανισμών μάχης όπως τους αναφέρει, ο στρατηγός Μπέφρ, στη «Στρατηγική», του (έκδοση ΓΕΣ/1987). Η μεταμόρφωση αυτή εκδηλώνεται με μία σειρά πράξεων, μεμονωμένων, εναντίον «Soft Targets».Τα VBIED (Vehicle Borne  Improvised Explosive Device), συγκροτούν πλέον, την πολεμική αεροπορία του «φτωχού»(διότι   καταφέρονται ισχυρά πλήγματα).

Αυτό ευθέως μας οδηγεί στην λεγόμενη  «περιστασιακή πρόληψη», που είναι αυστηρά εξατομικευμένη και αποτελεί στρατηγική της αντεγκληματικής πολιτικής. Χρησιμοποιώντας μια ιατρική αλληγορία, αυτή της φυσικής ανοσίας ενός οργανισμού, που είναι σε διαρκή επιφυλακή ώστε σε απειλή να μετατραπεί σε επίκτητη- στοχευμένη και να αντιδράσει, κάντε το εξής. Βάλτε στη θέση των αισθητήρων της φυσικής ανοσίας, τις φυλάξεις των κρίσιμων υποδομών και των «soft targets» (οργανώσεις πολυπληθών εκδηλώσεων, Υπεραγορές, Ξενοδοχεία, Μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων, αερομεταφορές, λιμενικές εγκαταστάσεις για κρουαζιερόπλοια κ.α.), το προσωπικό security που επιβάλλεται πλέον, να εκπαιδευτεί κατάλληλα και με κατάλληλη μέθοδο. Ρόλος «Φυσικής Ανοσίας» λοιπόν για το  security για την προστασία των «soft targets» με διαρκή επαγρύπνηση ανά φυλασσόμενο στόχο εξατομικευμένα και ρόλος «επίκτητης», για τη Δημόσια Δύναμη.  Σε συνεργασία ισχυρής χειροδεσίας και σε σύναλμα.

Το  «security» λοιπόν αναδύεται σε στοιχείο, Εθνικής Ασφαλείας. Οι αρμόδιες υπηρεσίες  και οι ΙΕΠΥΑ αλλά και τα Τμήματα In house Security, να το  λάβουν σοβαρά υπόψη. Και να φροντίσουν πρώτα απ’ όλα το προσωπικό  ασφαλείας, το οποίο αποδίδει καλύτερα όταν αισθάνεται ότι επιτελεί σπουδαίο έργο. Και επιτελεί. Φροντίστε το προσωπικό, λοιπόν, εργασιακά και οικονομικά.