Βασικές δεξιότητες ενός επαγγελματία προσωποφύλακα

Η φυσική ικανότητα, οι γνώσεις και οι δεξιότητες που πρέπει να έχει και να αναπτύξει ένας προσωποφύλακας, αποτελούν τους βασικότερους παράγοντες ούτως ώστε να είναι αποτελεσματικός στα καθήκοντά του, να είναι δηλαδή επαγγελματίας!

ΦΟΥΚΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ
Γενικός Διευθυντής
SARISA P.C.S.S.
Αποκλειστικός αντιπρόσωπος I.S.A. ltd
www.sarisaservices.gr
chfoukas@sarisaservices.gr

Για να ξεκινήσουμε την αναφορά μας στις απαραίτητες δεξιότητες ενός προσωποφύλακα θα πρέπει πρώτα να ορίσουμε τι ακριβώς είναι ο προσωποφύλακας και πια τα καθήκοντα που αυτός ασκεί. Ως επαγγελματία προσωποφύλακα ορίζουμε τον άνδρα (ή την γυναίκα σε ειδικές περιπτώσεις), που ασχολείται με την προσωπική ασφάλεια προσώπου ή προσώπων, μεμονωμένος είτε στα πλαίσια ομάδας ασφαλείας. Οι δε υπηρεσίες που καλείτε να προσφέρει ξεκινάνε από την συνοδεία του επισήμου (VIP) εποχούμενη ή πεζή και επεκτείνονται ανάλογα με την περίπτωση στην οργάνωση ή ακόμη και τη συμμετοχή στη στατική φύλαξη της κατοικίας, καθώς και του χώρου εργασίας του επισήμου.
Τα ακριβή καθήκοντα και ο ρόλος του προσωποφύλακα ορίζονται από τις ανάγκες ασφαλείας του επισήμου, ενώ οι ανάγκες ασφαλείας του επισήμου ορίζονται με τη σειρά τους, από την ιδιότητά του (επιχειρηματίας, κρατικός αξιωματούχος κα) τον τόπο διαμονής και δραστηριοποίησης (Ελλάδα, εξωτερικό, χώρες υψηλού κινδύνου), τον τρόπο ζωής του (τις παραχωρήσεις και τα μέτρα ασφαλείας που είναι διατεθειμένος να υιοθετήσει), καθώς επίσης το είδος (επίθεση, απαγωγή, δολοφονία) και το μέγεθος της απειλής (ποινικοί, τρομοκράτες, ακτιβιστές) και του κινδύνου που αυτός διατρέχει.
Οι απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες ενός προσωποφύλακα λοιπόν, είναι πολυδιάστατες και άμεσα συναρτούμενες με τα εκάστοτε καθήκοντά του. Εμείς θα αναφερθούμε στις γενικές-βασικές δεξιότητες, που πρέπει να διέπουν το σύνολο των επαγγελματιών του χώρου, έχοντας κατά νου, πρωτίστως την ελληνική πραγματικότητα σε σχέση με την προστασία υψηλών προσώπων.
Αν θέλαμε να κατηγοριοποιήσουμε τις βασικές δεξιότητες προσωποφυλάκων θα έπρεπε να κάνουμε την εξής διάκριση:

• ΟΠΛΑ

Βασική οπλοτεχνική, σκοποβολή μάχης, χρήση όπλου από προσωποφύλακα (μεμονωμένου-ομάδας).

• ΑΟΠΛΗ ΜΑΧΗ

Krav Maga, Krav Maga για προσωποφύλακες, χρήση μαχαιριού και αστυνομικής ράβδου.

• ΘΕΩΡΕΙΑ-ΠΡΑΚΤΙΚΗ

Εξομοιώσεις, σχηματισμοί (πεζοί-εποχούμενοι), σχεδιασμός συστημάτων ασφαλείας (χάραξη δρομολογίων, σπάσιμο ρουτίνας, ασφάλεια κατοικίας-γραφείου), συλλογή πληροφοριών.

• ΓΕΝΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ

Εξοπλισμός, οδήγηση, medic, πυρασφάλεια, επικοινωνίες, θωρακίσεις, βασική βαλλιστική, νομικό πλαίσιο.

• ΓΕΝΙΚΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ & ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ

Αντίληψη, φυσική κατάσταση, ξένες γλώσσες, χειρισμός υπολογιστών κτλ.

Αντίληψη
Ξεκινάω σκοπίμως την συνοπτική ανάλυση των βασικών δεξιοτήτων του επαγγελματία προσωποφύλακα με την αντίληψη, διότι αποτελεί το κύριο και βασικότερο προσόν που θα πρέπει να έχει κάποιος για να ασχοληθεί με αυτό το επαγγελματικό αντικείμενο. Η αντίληψη είναι λοιπόν, ένα έμφυτο χαρακτηριστικό που θα πρέπει να υπάρχει σε αρκετό βαθμό, καθώς δεν αποκτάται επίκτητα, παρά μόνο οξύνεται με την κατάλληλη εκπαίδευση και την επαγγελματική εμπειρία, ενώ είναι απαραίτητη για την αποτελεσματική εκτέλεση όλου του φάσματος των επαγγελματικών καθηκόντων ενός προσωποφύλακα. Τέλος ορίζουμε πως εφαρμόζεται πρακτικά, αυτό που γενικότερα ονομάζουμε αντίληψη με το παρακάτω τρίπτυχο.
Γρήγορη αντίληψη, ορθή αξιολόγηση και αποτελεσματική αντίδραση.

Όπλα
Η εξάσκηση στην σκοποβολή με πυροβόλα όπλα (είτε σε σταθερό στόχο, είτε πρακτική) από μόνη της δεν αρκεί, σίγουρα δημιουργεί μια εξοικείωση με τα όπλα και τους βασικούς κανόνες ασφαλείας (αλλά και αυτή αυστηρά στον ασφαλή χώρο του πεδίου βολής), η σκοποβολή μάχης είναι κάτι το τελείως διαφορετικό, γιατί σε αντίθεση με την σκοποβολή, πέρα από την βασική οπλοτεχνική εμπεριέχει και την τακτική. Η τακτική της χρήσης όπλου από τον προσωποφύλακα διαφέρει ακόμα και από αυτή της σκοποβολής μάχης γιατί υπάρχει κίνηση και άμεση αλληλεπίδραση με τον VIP και την υπόλοιπη ομάδα ασφαλείας, ο μόνος τρόπος για να αναπτυχθεί αυτή η δεξιότητα, είναι μέσα από την πολύ καλή γνώση της σκοποβολής μάχης, τις εξομοιώσεις και τα αληθοφανή σενάρια με VIP και ομάδα ασφαλείας σε διάφορα πεδία δράσης. Αναφέρω ενδεικτικά τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ της πλήξης χάρτινων στόχων στο σκοπευτήριο, και της αντιμετώπισης μιας πραγματικής απειλής.
Στο πεδίο βολής: Η χρονική στιγμή εξαρτάται από τον σκοπευτή, είναι μία απόλυτη συνειδητή διαδικασία, η απόσταση με τον στόχο, η θέση βολής και η στάση του σώματος είναι προκαθορισμένα, δεν υπάρχει ιδιαίτερο άγχος, ο χρόνος αντίδρασης μετριέται σε δευτερόλεπτα, ενώ αριθμός και η στόχευση των βολών είναι και αυτά προκαθορισμένα.
Σε πραγματικές συνθήκες: η απειλή ελέγχει την χρονική στιγμή, η αναγνώριση της απειλής γίνεται συνειδητά και η αντίδραση υποσυνείδητα, η απόσταση, η θέση βολής και η στάση του σώματος ορίζονται από τις συνθήκες, το άγχος και η ένταση είναι έντονα, ο χρόνος αντίδρασης μετριέται σε δέκατα, ενώ το είδος της απειλής καθορίζει τη στόχευση και των αριθμό των βολών.*     

 ¶οπλη μάχη και πολεμικές τέχνες
Σε καμία περίπτωση δεν βλάπτει, και ίσα ίσα αποτελεί προσόν η ενασχόληση του προσωποφύλακα με τις πολεμικές τέχνες, αλλά και αυτό είναι ένα θέμα που πρέπει να το δούμε στην πραγματική του διάσταση. Ο αθλητισμός και πολύ περισσότερο ο πρωταθλητισμός, χτίζει ρωμαλέες προσωπικότητες και δυνατά σώματα, προσόντα ούτως ή άλλως απαραίτητα για έναν προσωποφύλακα, πλην όμως, ασχέτως της πολεμικής τέχνης και του αθλήματος με το οποίο έχει κάποιος ασχοληθεί, η εκπαίδευση στην άοπλη μάχη μέσω ενός αξιόπιστου συστήματος άοπλης (και ένοπλης) μάχης, όπως το Krav Maga είναι απαραίτητη.
Ενδεικτικά παραθέτω κάποιες διαφορές των πολεμικών τεχνών με το Krav Maga. Οι πολεμικές τέχνες έχουν αγωνιστικό κομμάτι, και άρα κανόνες, δηλαδή ειδικό εξοπλισμό, σημεία που δεν επιτρέπεται να χτυπήσεις, ορισμένη διάρκεια, διεξάγονται σε ειδικούς προς τούτο χώρους, ενώ οι αντίπαλοι χρησιμοποιούν μόνο τα χέρια και τα πόδια τους και όχι τα πάσης φύσεως όπλα που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο αντίπαλος κατά την διάρκεια της μάχης, στο Krav Maga τώρα, δε ισχύει τίποτα από αυτά, και αυτό γιατί το σύστημα αυτό είναι καθαρά πρακτικό, δεν έχει αγωνιστικό κομμάτι, περιέχει κινήσεις από όλα σχεδόν τα στιλ μάχης, τα ζωτικά όργανα και τα σημεία πίεσης είναι ο βασικός στόχος, και ο απώτερος σκοπός είναι η εξουδετέρωση του αντιπάλου, ενώ περιέχει τεχνικές με διάφορα όπλα, όπως μαχαίρι, κλομπ, πιστόλι και τυφέκιο, εξομοιώνει πιθανά σενάρια εμπλοκών (με έναν ή περισσότερους αντιπάλους, άοπλους ή ένοπλους, καθώς και εναλλαγές από άοπλη σε ένοπλη μάχη και το αντίθετο), ενώ η τακτική και ο αντικειμενικός σκοπός παίζουν πρωτεύοντα ρόλο.
Η σωστή εκπαίδευση και η σε βάθος ενασχόληση με το Krav Maga είναι που θα δώσουν στον επαγγελματία προσωποφύλακα την δυνατότητα να εμπλακεί με αυτοπεποίθηση και να ανταπεξέλθει επιτυχώς σε μια σειρά καταστάσεων διαφορετικού επιπέδου και έντασης, που είναι πολύ πιθανό να συναντήσει στην προσπάθεια να κρατήσει ασφαλές το πρόσωπο που καλείται να προστατεύει.   

*Το θέμα της χρήσης όπλου, και της γενικότερης εκπαίδευσης στα όπλα είναι τόσο σημαντικό, όσο και εκτενές, οπότε επιφυλασσόμαστε να επανέρθουμε με ένα ευρύτερο και πιο εξειδικευμένο άρθρο.

Στη συνέχεια του άρθρου στο επόμενο τεύχος θα αναφερθούμε στη φυσική κατάσταση, τις γενικές γνώσεις, τη νομοθεσία, τις βασικές οργανωτικές ικανότητες προσωποφύλακα καθώς και τη θεωρητική & πρακτική κατάρτιση προσωποφύλακα.