Τεχνικοί συστημάτων ασφαλείας.τι μέλλει γενέσθαι;

Όπως σε όλα τα επαγγέλματα, έτσι και οι εγκαταστάτες συστημάτων ασφαλείας προβληματίζονται σχετικά με τις προοπτικές του κλάδου τους. Συνεχώς προκύπτουν ερωτήματα, ιδίως στους νεοεισερχόμενους στο χώρο, για τη μορφή που θα έχει το επάγγελμά τους τα επόμενα χρόνια και σε ποιους τομείς θα πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη βαρύτητα.

Ιδιαίτερα στην Ελλάδα όπου ακόμα οι ρόλοι των τεχνικών επαγγελμάτων δεν είναι ιδιαίτερα διακριτοί, με αποτέλεσμα να ασχολούνται με την εγκατάσταση συστημάτων ασφαλείας τεχνικοί από συγγενείς κλάδους, όπως οι ηλεκτρολόγοι και οι ηλεκτρονικοί, αυτά τα ερωτήματα έχουν ακόμα μεγαλύτερη ένταση.

Το Security Manager θα προσπαθήσει στις επόμενες σελίδες να αποκρυπτογραφήσει τις επερχόμενες εξελίξεις στο χώρο των συστημάτων ασφαλείας, με την ελπίδα να δώσει μία απάντηση στα ερωτήματα των επαγγελματιών του χώρου.  
Το σίγουρο είναι ότι όσο τα θέματα ασφαλείας απασχολούν όλο και περισσότερο την κοινωνία μας, σε όλα τα επίπεδα – κρατική ασφάλεια, ασφάλεια επιχειρήσεων και μεγάλων οργανισμών, ασφάλεια μεταφορών, οικιακή ασφάλεια – τόσο και οι προοπτικές θα εμφανίζονται πιο ευοίωνες. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι επαγγελματίες του χώρου θα πρέπει να μείνουν προσκολλημένοι σε παλιές πρακτικές και μεθόδους. Αντιθέτως, οι αλλαγές επιβάλλονται καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται  και παράλληλα οι απαιτήσεις των εφαρμογών συνεχώς μεταβάλλονται.
Και στο σημείο αυτό, τίθεται το πρώτο ερώτημα: πώς οι νέες τάσεις θα διαμορφώσουν τον τομέα των εγκαταστάσεων και θα επηρεάσουν το συγκεκριμένο επαγγελματικό κλάδο;

Ο νέος ρόλος των εγκαταστατών
Δύο είναι οι κυριότεροι παράγοντες που θα επηρεάσουν το επάγγελμα των εγκαταστατών συστημάτων ασφαλείας: Καταρχήν, η ανάπτυξη ορισμένων νέων κλάδων, αλλά δευτερευόντως και η ανάγκη επίλυσης ορισμένων προβλημάτων ασφαλείας που προκύπτουν μέσα από την κοινωνία.
Αρχικά, ας εξετάσουμε το νέο ρόλο των εγκαταστατών υπό το πρίσμα της ανάπτυξης ορισμένων καινούριων κλάδων. Ποιοι είναι όμως αυτοί οι κλάδοι και πώς η ανάπτυξή τους θα συμβάλλει και στην αυξημένη ζήτηση συστημάτων ασφαλείας;

• Μεταφορές: Η όλο και μεγαλύτερη χρήση και διάδοση των μέσων μαζικής μεταφοράς είναι μέσα στις προθέσεις των περισσότερων κυβερνήσεων. Η τάση αυτή θα δημιουργήσει επιπρόσθετες ανάγκες για κατάλληλα συστήματα ασφαλείας, τα οποία θα προστατεύουν τους επιβαίνοντες από παραβατικές ενέργειες, τον εξοπλισμό και τα οχήματα από απόπειρες βανδαλισμού, καθώς και από ειδικά συστήματα που θα διασφαλίζουν ότι όσοι χρησιμοποιούν τα μέσα θα επικυρώνουν το αντίστοιχο εισιτήριο. Τα κυριότερα συστήματα που θα χρησιμοποιηθούν στον κλάδο των μεταφορών θα είναι CCTV, με  χρήση IP τεχνολογία, καθώς και δίκτυα διασύνδεσης μέσω τεχνολογιών GSM ή WiFi (ασύρματα δίκτυα). (σ.σ. Ενδεικτικό άρθρο είχε δημοσιεύσει το Security Manager σε προηγούμενο τεύχος).
• Συστήματα επιτήρησης κυκλοφορίας: Γνωστές από τις έντονες διαμάχες που υπάρχουν και στη χώρα μας σχετικά με τη νομιμότητά τους, οι κάμερες επιτήρησης δημόσιων χώρων αναμένεται να διεισδύσουν όλο και περισσότερο στην καθημερινότητά μας. Ως σημαντικότερος λόγος για την αυξανόμενη χρήση τους, προβάλλεται κυρίως ο αποτελεσματικός έλεγχος του κυκλοφοριακού. Οι υποστηρικτές του μέτρου τονίζουν και τη συμβολή των καμερών στην καταπολέμηση της εγκληματικότητας και των τρομοκρατικών ενεργειών.
• Εκπαιδευτικά ιδρύματα/ νοσοκομεία: Αν και στη χώρα μας δεν έχουν ακόμα εμφανιστεί έντονα κρούσματα εγκληματικότητας στα σχολεία ή στα πανεπιστήμια, παρόμοια με εκείνα άλλων χωρών – με πλέον εντονότερα παραδείγματα εκείνα των Η.Π.Α.- είναι σίγουρο ότι κάποια στιγμή θα τεθεί το θέμα της επιτήρησης μέσα σε αυτούς τους χώρους. Ήδη τελευταία συζητιέται το θέμα του πανεπιστημιακού ελέγχου και με ποιον τρόπο μπορεί να υπάρξει αποτελεσματικότερος έλεγχος μέσα στα ακαδημαϊκά ιδρύματα.
• Έξυπνο σπίτι: Αποτελεί μία από τις προκλήσεις του μέλλοντος και πολλές εταιρείες επενδύουν στην εμφάνιση τεχνολογιών, που θα επιτρέπουν την αρμονική λειτουργία όλων των εγκαταστάσεων μιας οικίας, με απώτερο σκοπό την άνετη και ασφαλή διαβίωση των ενοίκων του και, φυσικά, τη μέγιστη ενεργειακή εξοικονόμηση. Τα οικιακά συστήματα ασφαλείας θα παίξουν σημαντικό ρόλο στο πλαίσιο αυτών των προσπαθειών .
• ΑΤΜ: Τα ATM αποτελούν όλο και πιο συχνά στόχο παραβατικών ενεργειών. Και στη χώρα μας υπάρχουν αρκετά παραδείγματα, που είτε έχουν τοποθετηθεί μηχανήματα υφαρπαγής κωδικών είτε έχουν επιχειρηθεί ενέργειες με σκοπό την αρπαγή ή το βανδαλισμό ολόκληρου του μηχανήματος. Οι τράπεζες λοιπόν, καθώς επιθυμούν τη μεταφορά μεγαλύτερου αριθμού συναλλαγών από τα συμβατικά γκισέ προς τα εναλλακτικά δίκτυα, όπως τα ATM, είναι φυσικό να αναζητούν καλύτερα και πιο βελτιωμένα συστήματα προστασίας.
• Αντικαπνιστικά μέτρα: Μπορεί στη χώρα μας να φαντάζει ουτοπία, όμως όλοι οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι και στην Ελλάδα – όπως και σε όλες τις χώρες του Δυτικού κόσμου – εφαρμόζεται η αντικαπνιστική νομοθεσία. Για την αποτελεσματικότερη εφαρμογή της, οι εταιρείες του χώρου δραστηριοποιούνται πρόσφατα και στην ανάπτυξη σχετικών προϊόντων, που θα βοηθήσουν στον έλεγχο του καπνίσματος σε κλειστούς χώρους.
• Έλεγχος εξ αποστάσεως: Στο εγγύς μέλλον θα υπάρχει ακόμα μεγαλύτερη χρήση του διαδικτύου και των τηλεπικοινωνιακών δικτύων για έλεγχο εξ αποστάσεως εγκαταστάσεων, υποδομών και ακινήτων. Καθώς οι μεγάλοι οργανισμοί διευρύνουν τις δραστηριότητές τους σε παγκόσμιο επίπεδο, θα εμφανίζεται όλο και πιο συχνά η ανάγκη για επιτήρηση εγκαταστάσεων οι οποίες μπορεί να βρίσκονται και σε άλλες χώρες.

Παράλληλα, όπως προαναφέραμε στην αρχή της ενότητας, αναδύονται από την κοινωνία θέματα που σχετίζονται άμεσα με την ασφάλεια και χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής. Θέματα όπως τρομοκρατικές ενέργειες, κλοπές σε πολυκαταστήματα, παράνομη διακίνηση ανθρώπων (trafficking), αντιμετώπιση ναρκωτικών κ.ά. Επίσης διογκώνεται συνεχώς η παράνομη χρήση πυροβόλων όπλων και μαχαιριών. Γενικότερα, στα μεγάλα αστικά κέντρα αυξάνεται ραγδαία η συχνότητα εμφάνισης παραβατικών ενεργειών, ανεξαρτήτως βαρύτητας και επικινδυνότητας. Παραδείγματος χάρη, ακόμα και η αλλοίωση ενός τοίχου με γκράφιτι μπορεί σε κάποιον να φαντάζει σαν ασήμαντη πράξη μικρής σημασίας, αλλά δεν έχει την ίδια άποψη ο επιχειρηματίας, του οποίου η πρόσοψη του καταστήματος καταστρέφεται. Οπότε, ακόμα και οι πράξεις αυτής της κατηγορίας επιβάλλουν για την αποτελεσματική τους αντιμετώπιση, τη χρήση συστημάτων ασφαλείας.

Νέα προσέγγιση σε παλιές τεχνικές
Ο σύγχρονος επαγγελματίας οφείλει αρχικά λοιπόν να διακατέχεται από ανοιχτό πνεύμα, ώστε να αξιοποιήσει τους νέους κλάδους και να αντιληφθεί τις ανάγκες της κοινωνίας. Όμως, δεν αρκεί μόνο αυτό, αλλά παράλληλα απαιτείται να χρησιμοποιεί αποτελεσματικά και όλα τα σύγχρονα μέσα που προσφέρει η τεχνολογική ανάπτυξη. Στο μέλλον θα είναι απαραίτητη η γνώση ηλεκτρονικών υπολογιστών και η χρήση της πληροφορικής και των ψηφιακών συστημάτων, καθώς όλο και περισσότερο οι κλάδοι θα συγκλίνουν μεταξύ τους.
Είναι βέβαιο ότι οι νέες ψηφιακές τεχνολογίες θα επηρεάσουν τους διάφορους τομείς της βιομηχανίας των συστημάτων ασφαλείας, με ποικίλους τρόπους:
Καταρχήν, η εισαγωγή της ψηφιακής τεχνολογίας θα επιτρέψει την εμφάνιση μιας νέας γενιάς ανιχνευτών και αισθητήρων για τα συστήματα συναγερμού, των οποίων οι ενσωματωμένοι επεξεργαστές θα συμβάλλουν στη μείωση των λανθασμένων συναγερμών, ενώ θα μπορούν να λειτουργούν με περισσότερη αυτονομία από το κεντρικό σημείο ελέγχου.
Σημαντικές αλλαγές θα υπάρξουν και στα συστήματα ελέγχου πρόσβασης (access control). Τα νέα ψηφιακά συστήματα θα είναι εφοδιασμένα με δυνατότητες που θα ξεπερνούν τον απλό έλεγχο πρόσβασης σε ένα χώρο και θα επιτρέπουν την ενσωμάτωσή τους σε ένα ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα, με λειτουργίες διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού (πλήρης έλεγχος της ροής του προσωπικού μέσα στον εργασιακό χώρο, όπως καταγραφή ωρών προσέλευσης-αποχώρησης και μετακίνησης μεταξύ διάφορων χώρων), ενεργειακής εξοικονόμησης (να κλείνει ο κλιματισμός και ο φωτισμός όταν ένα δωμάτιο είναι άδειο – και αντίστροφα) και διαβαθμισμένης πρόσβασης (κάθε υπάλληλος να έχει πρόσβαση σε συγκεκριμένους χώρους, ανάλογα με τη θέση του). Στα συστήματα ελέγχου πρόσβασης, σημαντικό ρόλο θα παίξουν οι νέες ασύρματες τεχνολογίες καθώς και η ενσωμάτωση της βιομετρίας.
Αλλά και στα CCTV θα υπάρξουν σημαντικές εξελίξεις. Θα βελτιωθεί η δυνατότητα ανίχνευσης κίνησης των συστημάτων και ο αυτόματος εντοπισμός ύποπτων και επικίνδυνων κινήσεων, με τη χρήση υπολογιστικών συστημάτων που θα επιτρέπουν την ανάλογη παραμετροποίησή τους. Αξιοσημείωτες θα είναι και οι βελτιώσεις στην τεχνολογία φακών. Συνεχώς θα εμφανίζονται κάμερες με υψηλότερη ανάλυση, που θα επιτρέπουν ακόμα μεγαλύτερη μεγέθυνση των καταγεγραμμένων εικόνων, αλλά και κάμερες με δυνατότητα εγγραφής σε δυσμενείς συνθήκες φωτισμού. Η χρήση των δικτύων IP είναι άλλη μία εξέλιξη που ήδη εφαρμόζεται στα συστήματα επιτήρησης  και η οποία θα επιτρέψει τη μετάδοση εικόνων μέσω του διαδικτύου, σε απομακρυσμένες περιοχές.
Από τα προαναφερθέντα, είναι εύκολο να αντιληφθούμε ότι ανοίγεται ένα ευρύ πεδίο ευκαιριών για όσους αποφασίσουν να ασχοληθούν με την εγκατάσταση συστημάτων ασφαλείας. Ο κλάδος χαρακτηρίζεται από μια αξιοσημείωτη ανάπτυξη και όσο τα θέματα ασφαλείας θα βρίσκονται στο πρώτο πλάνο της επικαιρότητας, τόσο τα συναφή επαγγέλματα θα ακμάζουν. Όμως δεν αρκεί να ανοίγονται μπροστά μας οι κατάλληλες ευκαιρίες. Οφείλουμε και εμείς να είμαστε σε θέση να τις εκμεταλλευτούμε. Αυτό είναι απαραίτητο να το αντιληφθούν οι Έλληνες τεχνικοί και να εντρυφήσουν με ζήλο στις νέες τεχνολογίες. Επιπρόσθετα, οφείλουν να συνειδητοποιήσουν ότι τα θέματα του κλάδου χαρακτηρίζονται από μια μεγάλη ευρύτητα. Πλέον, το μοντέλο του τεχνικού που ξέρει λίγο από όλα και ασχολείται με όλων των ειδών τις εγκαταστάσεις, τείνει να ξεπεραστεί. Ήδη, σε άλλους τομείς βιώνουμε μία παρόμοια εξέλιξη. Οι εταιρείες προσφέρουν μοντέλα με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τα οποία απαιτούν αρκετό χρόνο για να τα εμπεδώσει κάποιος. Οπότε, εκείνο που χρειάζεται να πράξει ένας εγκαταστάτης, ασχέτως του βαθμού εμπειρίας του και των χρόνων που έχει στο επάγγελμα, είναι να αποφασίσει με ποιους συγκεκριμένους τομείς θα ασχοληθεί και να αφιερώσει χρόνο για την εκμάθηση των σχετικών τεχνολογιών. Ευτυχώς, σε αυτήν την απόφασή του θα βρει σύμμαχο και όλες τις μεγάλες εταιρείες του χώρου, οι οποίες, έχοντας αντιληφθεί την αναγκαιότητα της συνεχούς εκπαίδευσης, πραγματοποιούν συνεχώς σεμινάρια πάνω στα προϊόντα τους και έχουν οργανώσει ειδικά τμήματα εκπαίδευσης. Οι οιωνοί λοιπόν είναι θετικοί, αρκεί οι ενδιαφερόμενοι να αντιληφθούν σωστά τα μηνύματα των καιρών και να φροντίσουν να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που θα εμφανιστούν.