Συστήματα με δυνατότητες χωρίς όρια

Φυσικός και λογικός έλεγχος, ωρομέτρηση προσωπικού, έλεγχος κατανάλωσης καυσίμων, παρακολούθηση μελών γυμναστηρίων και πελατών καζίνο, επίβλεψη εργαζόμενων σε επικίνδυνες συνθήκες, είναι μερικές μόνο από τις δυνατότητες που παρέχουν σήμερα τα σύγχρονα συστήματα ελέγχου πρόσβασης.

Η χρήση των συστημάτων ελέγχου πρόσβασης έχει αλλάξει εντυπωσιακά τα τελευταία χρόνια. Από την απλή κάλυψη μιας εφαρμογής, όπως ο έλεγχος θυρών, αρκετά συστήματα έχουν πλέον πολυδιάστατο ρόλο σε μια εγκατάσταση, αφού μέσω αυτών μπορεί να επιτελείται πλήθος εργασιών, όπως μεταφορά πληροφοριών, έλεγχος παραγωγικότητας των εργαζόμενων, διασφάλιση των υπολογιστικών πόρων της επιχείρησης και πολλές άλλες χρήσεις.

Ενοποιημένος έλεγχος
Σήμερα, επειδή οι περισσότερες πληροφορίες που διακινούνται είναι σε ψηφιακή μορφή, εύλογο είναι ότι ο αποτελεσματικός έλεγχος σε επίπεδο φυσικής και λογικής προστασίας αποτελεί πολύ σημαντικό παράγοντα για την εύρυθμη λειτουργία των επιχειρήσεων. Μέχρι σήμερα ο έλεγχος των εφαρμογών πληροφορικής περιορίζονταν συνήθως στην ύπαρξη ενός ονόματος χρήστη και ενός κωδικού. Όμως πλέον, με την αυξανόμενη χρήση συστημάτων πληροφορικής σε όλους τους χώρους εργασίας, παρατηρείται συχνά το φαινόμενο ένας εργαζόμενος να οφείλει να θυμάται περισσότερους από ένα συνδυασμό στοιχείων ταυτοποίησης (user name και password) προκειμένου να εκτελέσει την εργασία του. Αποτέλεσμα αυτού είναι πολλές φορές να ξεχνούν τους κωδικούς τους και να χάνουν σημαντικό χρόνο προκειμένου να μπορέσουν να εκτελέσουν το έργο τους, ενώ συχνά απασχολούν και άλλο προσωπικό για τη διευθέτηση του προβλήματος. Ακόμα χειρότερα, ορισμένες φορές για να αποφύγουν αυτό το φαινόμενο γράφουν σε ένα κομμάτι χαρτί τα στοιχεία διαπίστευσής τους και το κολλούν κοντά στη θέση εργασίας τους, δημιουργώντας όμως με τον τρόπο αυτό ένα σημαντικό κενό στην ασφάλεια του συστήματος.
Η ενοποίηση των συστημάτων φυσικής και λογικής εποπτείας μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά αυτή την κατάσταση, που αποτελεί ένα όχι ασυνήθιστο φαινόμενο στις σύγχρονες επιχειρήσεις. Με την επίτευξη της ενοποιημένης λειτουργίας και τη χρήση έξυπνων καρτών, μπορεί ο κάθε εργαζόμενος με το που μπαίνει στο χώρο εργασίας του και επιδεικνύει την κάρτα στον αντίστοιχο καρταναγνώστη, να αποκτά πρόσβαση στο τερματικό του. Αντίστροφα, όταν θα αποχωρεί από το χώρο, το σύστημα θα απενεργοποιεί αυτόματα και τα δικαιώματα πρόσβασης στον υπολογιστή του. Με αυτόν τον τρόπο αντιμετωπίζεται και ένα άλλο φαινόμενο όπου ένας εργαζόμενος αποχωρεί προσωρινά από το γραφείο και δεν κάνει log-off από τον υπολογιστή του, με αποτέλεσμα αυτός να παραμείνει ανοικτός και προσβάσιμος στον οποιοδήποτε θελήσει να ψάξει κάτι στα προσωπικά του αρχεία.
Με τη χρήση μιας ενιαίας κάρτας πρόσβασης μπορεί επίσης να λυθεί το πρόβλημα της απομνημόνευσης διαφορετικών κωδικών για κάθε σύστημα στο οποίο μπορεί να έχει πρόσβαση ο συγκεκριμένος χρήστης. Σήμερα, όπως προαναφέραμε, είναι πιθανόν ένας εργαζόμενος να μην εργάζεται μόνο στο δικό του υπολογιστή, αλλά μέρος της εργασίας του να γίνεται σε άλλα συστήματα που ίσως να βρίσκονται και σε άλλους χώρους. Πλέον με τη χρήση της έξυπνης κάρτας θα μπορεί να έχει πρόσβαση σε όλους τους σταθμούς εργασίας του, χωρίς να θυμάται διαφορετικούς κωδικούς. Για την επίτευξη μεγαλύτερης ασφάλειας μπορεί να τοποθετείται και καρταναγνώστης που να είναι συνδεδεμένος με τον υπολογιστή, οπότε η πρόσβαση όταν αφαιρείται η κάρτα θα είναι πολύ δύσκολη και θα απαιτεί τεχνικές γνώσεις υψηλού επιπέδου. Η υλοποίηση ενός αποτελεσματικού συστήματος προστασίας προϋποθέτει την ενσωμάτωση στην κάρτα ενός ισχυρού chip, το οποίο να διαθέτει δυνατότητα υποστήριξης ενός κρυπτογραφικού κλειδιού, γνωστού και ως Public Key Infrastructure (PKI). Το PKI είναι ουσιαστικά ένα πρότυπο της βιομηχανίας πληροφορικής, προκειμένου να διασφαλίζεται η ασφαλής ανταλλαγή ψηφιακών πληροφοριών σε συστήματα υπολογιστών. Βασίζεται στη χρήση δημόσιων και ιδιωτικών κλειδιών αποθηκευμένων σε ψηφιακά πιστοποιητικά, που εξασφαλίζουν ότι μόνο ο αποστολέας και ο παραλήπτης θα έχουν πρόσβαση στην πληροφορία που διακινείται. Με τη χρήση του PKI είναι εφικτή η κρυπτογράφηση εγγράφων και η ψηφιακή υπογραφή μηνυμάτων, ώστε να προστατεύεται η διακινούμενη πληροφορία από τρίτους, που κανονικά δεν θα έπρεπε να είχαν πρόσβαση σε αυτήν.
¶λλο ένα στοιχείο που βοηθά στην περαιτέρω διάδοση της ενοποιημένης χρήσης των συστημάτων λογικής και φυσικής προστασίας, είναι ότι ακόμα και οι πιο δημοφιλείς εφαρμογές της Microsoft – όπως το Word και το Excel – υποστηρίζουν τη χρήση των έξυπνων καρτών. Οπότε πλέον γίνεται ευκολότερη η προστασία εμπιστευτικών εγγράφων όπως συμφωνητικά και προσφορές ή ισολογισμών ή άλλων οικονομικών δεδομένων, που είναι κατασκευασμένα από αυτά τα προγράμματα. Τέλος, η χρήση των έξυπνων καρτών δίνει τη δυνατότητα στους εργαζόμενους σε πολυεθνικές να έχουν πρόσβαση στα αρχεία τους και στα mails τους από οποιονδήποτε υπολογιστή, ανεξαρτήτως τόπου, αρκεί φυσικά να έχουν την κατάλληλη κάρτα πρόσβασης.

Επιχειρηματικές εφαρμογές
Όμως η χρήση των συστημάτων ελέγχου πρόσβασης μπορεί να επεκταθεί και σε άλλες πτυχές της επιχειρηματικής λειτουργίας, εκτός της προστασίας των υπολογιστικών συστημάτων. Όλα τα πληροφοριακά συστήματα που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων μιας επιχείρησης, όπως τα προγράμματα τύπου ERP (Enterprise Resources Planning ή οι εφαρμογές ωρομέτρησης) μπορούν να συνεργαστούν με το σύστημα ελέγχου πρόσβασης και να ανταλλάσσουν πληροφορίες. Με την ενοποίηση αυτή αυξάνεται η ανταποδοτική αξία και των δύο συστημάτων για τον τελικό χρήστη. Παραδείγματος χάρη, μπορεί η εισαγωγή ενός νέου υπαλλήλου στη βάση δεδομένων που διατηρεί η Δ/νση Ανθρώπινου Δυναμικού να γίνεται αυτόματα και στο πρόγραμμα ελέγχου πρόσβασης και να τυπώνεται η κάρτα του με τα ανάλογα δικαιώματα πρόσβασης που σχετίζονται με τη θέση του συγκεκριμένου υπαλλήλου. Παράλληλα, ανάλογα με τις ώρες προσέλευσης και αποχώρησης των υπαλλήλων από τους χώρους εργασίας, θα προκύπτουν και οι ενδεχόμενες ώρες υπερωριακής απασχόλησης με τον υπολογισμό της πρόσθετης αμοιβής. Ενώ σε αντίθετη περίπτωση μειωμένων ωρών παρουσίας στην εταιρεία, το Ανθρώπινο Δυναμικό αλλά και οι επικεφαλής της Δ/νσης στην οποία ανήκει ο συγκεκριμένος υπάλληλος, θα μπορούν να αποκτούν αμέσως γνώση του θέματος και να προβαίνουν σε όποιες ενέργειες κρίνουν σκόπιμες.
Ιδιαίτερα σε εργασιακούς χώρους με αυξημένες απαιτήσεις όσον αφορά στις συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας λόγω της επικινδυνότητας της εργασίας, όπως ορυχεία, πυρηνικά εργοστάσια, χημικές εγκαταστάσεις κ.λπ., η διασύνδεση αυτών των συστημάτων θα επιτρέπει τον καλύτερο έλεγχο των ωρών που βρίσκονται οι εργαζόμενοι μέσα στους κρίσιμους χώρους και δεν θα επιτρέπει την είσοδό τους όταν έχουν υπερβεί το προκαθορισμένο όριο ωρών.
Είναι εύκολα αντιληπτό ότι πλέον το σύστημα ελέγχου πρόσβασης μπορεί να αντικαταστήσει τις παλιές μεθόδους ωρομέτρησης με τις γνωστές συμβατικές κάρτες παρουσίας. Πλέον η επιχείρηση θα έχει στη διάθεσή της ένα ολοκληρωμένο εργαλείο, τόσο για τον έλεγχο της πρόσβασης των επισκεπτών στις εγκαταστάσεις της αλλά των ωρών εργασίας των υπαλλήλων της.

Έλεγχος παροχών
Όμως οι δυνατότητες ενός συστήματος ελέγχου πρόσβασης δεν περιορίζονται μόνο σε απλές εφαρμογές ωρομέτρησης. Η εισαγωγή των έξυπνων καρτών στα συστήματα ελέγχου πρόσβασης προσδίδει και νέες δυνατότητες. Είναι γνωστό ότι πολλές επιχειρήσεις δίνουν επιπρόσθετες παροχές στους υπαλλήλους τους, με τη μορφή εταιρικών αυτοκινήτων και την πληρωμή της βενζίνης ή με τη δυνατότητα αγορών σε ορισμένα συνεργαζόμενα πολυκαταστήματα. Η χρήση των έξυπνων καρτών μπορεί να επιτρέπει στους υπαλλήλους που είναι δέκτες αυτών των παροχών, να προμηθεύονται βενζίνη ή να κάνουν τις αγορές τους από τα συνεργαζόμενα καταστήματα με τη χρήση της κάρτας, κάτι το οποίο εφαρμόζεται σε χώρες του εξωτερικού. Αυτόματα θα γίνεται η ενημέρωση του πληροφοριακού συστήματος της εταιρείας και θα χρεώνεται το ποσό στο λογαριασμό του υπαλλήλου. Όταν φτάσει το μέγιστο όριο ανά μήνα, τότε πλέον θα σταματά και η δυνατότητα του υπάλληλου να κάνει χρήση της κάρτας του. Ειδικά σήμερα όπου η αύξηση της τιμής των καυσίμων στην ελληνική αγορά είναι σημαντική και αναμφισβήτητα θα επιβαρύνει και άλλο τον προϋπολογισμό των εταιρειών, είναι μια καλή και έξυπνη πρόταση που δεν θα επιτρέπει τουλάχιστον τις υπερβάσεις του μπάτζετ. Επίσης, σε βενζινάδικα που διαθέτουν και κάμερες ασφαλείας, θα μπορεί πλέον να γίνεται και συνδυασμένη χρήση των καμερών με την έξυπνη κάρτα και να διαπιστώνεται αν ο υπάλληλος χρησιμοποιεί την κάρτα προκειμένου να γεμίσει το εταιρικό αυτοκίνητο ή τη χρησιμοποιεί και σε άλλα οχήματα εκτός του εταιρικού. Η δυνατότητα αυτή φυσικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο σε ειδικές περιπτώσεις, όπου η εταιρεία έχει βάσιμες υποψίες ότι γίνεται κατάχρηση σε μεγάλο ποσοστό του συγκεκριμένου προνομίου.
Τα έξυπνα συστήματα ελέγχου πρόσβασης μπορούν όμως να χρησιμοποιηθούν και σε άλλες περιπτώσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα γυμναστήρια, όπου κάθε μέλος θα μπορεί να εφοδιάζεται με μία κάρτα που να έχει άμεση σύνδεση με το λογαριασμό του και όταν λήγει η συνδρομή του ή όταν έχει οφειλόμενα υπόλοιπα, να μην του επιτρέπεται η είσοδος στους χώρους του γυμναστηρίου. Με αυτόν τον τρόπο οι ιδιοκτήτες των γυμναστηρίων θα μπορούν να εξοικονομούν προσωπικό αλλά και να επικεντρώνονται σε άλλους τομείς, όπως η βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών και η καλύτερη διαφήμιση της επιχείρησής τους.
Τα νοσοκομεία αποτελούν άλλον ένα κλάδο που μπορεί να κάνει χρήση των νέων δυνατοτήτων των συστημάτων ελέγχου πρόσβασης, καθώς είναι σε θέση να εφοδιάζουν με κάρτες τόσο τους ασθενείς τους ώστε να τους παρακολουθούν καλύτερα, αλλά και τους επισκέπτες για να μην υπερβαίνουν τις ώρες επισκεπτηρίου αλλά και να μην έχουν πρόσβαση σε απαγορευμένους χώρους. Ειδικά δε στην περίπτωση των ασθενών, η έξυπνη κάρτα μπορεί να υποκαθιστά το συμβατικό ημερολόγιο παρακολούθησης και να αποθηκεύεται σε αυτήν η όλη πορεία του ασθενή, καθώς και οι απαραίτητες ιατρικές ενέργειες που πρέπει να ακολουθηθούν. Οι ιατροί ή οι νοσοκόμοι θα τοποθετούν την έξυπνη κάρτα του ασθενή σε μια συσκευή ανάγνωσης και σε μια διπλανή οθόνη θα απεικονίζεται αμέσως όλο το ιστορικό. Παράλληλα, αν χρειάζεται κάποια αλλαγή ή διόρθωση θα την πληκτρολογούν σε ένα τερματικό και θα περνά αυτόματα στη βάση δεδομένων του νοσοκομείου. Το κάθε ιστορικό ενός ασθενούς θα είναι άμεσα συσχετισμένο με τη δική του προσωπική κάρτα, οπότε θα μειώνεται σημαντικά η πιθανότητα λάθους λόγω εσφαλμένης ταυτοποίησης των στοιχείων.
Τα καζίνο αποτελούν άλλον ένα κλάδο στον οποίο τα συστήματα ελέγχου πρόσβασης μπορούν να επιτελέσουν σημαντικό ρόλο. ¶λλωστε εδώ και αρκετά χρόνια οι περισσότερες επιχειρήσεις του κλάδου δίνουν στους πελάτες τους μια κάρτα μέλους την πρώτη φορά που επισκέπτονται το συγκεκριμένο καζίνο και τις επόμενες φορές αρκεί η επίδειξη της κάρτας για την είσοδο του προσώπου στο χώρο του καζίνο. Όμως η δυνατότητα ενσωμάτωσης μικροεπεξεργαστών στις κάρτες δίνει μια νέα διάσταση στη χρηστικότητά τους. Πλέον θα μπορούν να υποκαθιστούν τη χρήση χρημάτων, καθώς τα μηχανήματα ή τα τραπέζια παιχνιδιών θα μπορούν να είναι εφοδιασμένα με καρταναγνώστες και η χρέωση ή η πίστωση του λογαριασμού του παίχτη θα γίνεται μέσω της κάρτας. Έτσι μπορεί να αποφεύγονται και πιθανές παραβατικές ενέργειες, ενώ και η διεύθυνση του καζίνο θα έχει καλύτερο έλεγχο των όσων διαδραματίζονται μέσα στην αίθουσα. Επίσης μπορεί – αν ένας παίχτης υπερβεί κάποιο λελογισμένο όριο – να μην έχει πλέον τη δυνατότητα συνέχισης του παιχνιδιού. Με αυτόν τον τρόπο θα προστατεύονται καλύτερα και οι παίχτες αλλά και οι επιχειρήσεις. Επίσης, αν ένας παίχτης έχει βεβαρυμμένο ιστορικό μπορεί και πάλι οι υπάλληλοι της επιχείρησης να το διαπιστώσουν πιο εύκολα και να λάβουν τα μέτρα τους.
Οι εφαρμογές των συστημάτων ελέγχου πρόσβασης περιορίζονται πλέον μόνο από τη φαντασία, καθώς η εισαγωγή της ψηφιακής τεχνολογίας σε συνδυασμό με τη δυνατότητα διασύνδεσής τους με άλλες εταιρικές εφαρμογές, καθιστά τη χρήση τους ιδιαίτερα λειτουργική σε επιχειρήσεις και άλλων κλάδων – και ειδικότερα σε εκείνους που έχουν να κάνουν με μεγάλο αριθμό πελατών Παραδείγματος χάρη στα ξενοδοχεία ένα ολοκληρωμένο σύστημα ελέγχου μπορεί να συνδέεται με τη βάση δεδομένων των πελατών και να δίνει άμεσα πρόσβαση σε όλες τις υπηρεσίες που έχει πληρώσει ή θα πληρώσει ο πελάτης όταν αναχωρήσει. Επίσης η κάρτα θα του δίνει δικαίωμα πρόσβασης και στο χώρο στάθμευσης του ξενοδοχείου, χωρίς να χρειάζεται να απασχολείται προσωπικό για τον έλεγχο των εισερχόμενων ή εξερχόμενων αυτοκινήτων. Αναφερόμενοι σε χώρους στάθμευσης, δεν θα πρέπει να αμελήσουμε από τον κατάλογο των επιχειρήσεων που μπορούν να εκμεταλλευτούν τα οφέλη από τα νέας γενιάς συστήματα access control, τους σταθμούς αυτοκινήτων. Ο οδηγός με το που εισέρχεται στο χώρο του πάρκινγκ θα λαμβάνει μία κάρτα που θα συνδυάζεται με τον αριθμό του αυτοκινήτου του, χρησιμοποιώντας και την τεχνολογία αναγνώρισης πινακίδων από τις κάμερες του συστήματος CCTV. Για να βγει, θα πρέπει να τοποθετήσει την κάρτα στο αντίστοιχο μηχάνημα, ενώ αυτόματα θα γίνεται και η χρέωση.
Απεριόριστες είναι λοιπόν οι δυνατότητες των σύγχρονων συστημάτων ελέγχου πρόσβασης. Αυτό οφείλουν να το έχουν υπόψη τους όλοι όσοι εμπλέκονται στην προμήθεια ενός παρόμοιου συστήματος και να προσπαθούν να το εκμεταλλευτούν πλήρως, ώστε να έχουν και τη μεγαλύτερη δυνατή απόσβεση. Φανταστείτε μια επιχείρηση να προμηθεύεται ένα σύγχρονο σύστημα ελέγχου πρόσβασης μέσω του τμήματος Ασφάλειας και στη συνέχεια η Δ/νση Ανθρώπινου Δυναμικού να προμηθεύεται ένα σύστημα ωρομέτρησης. Μπορεί μεν το παράδειγμα να είναι λίγο υπερβολικό, όμως καταδεικνύει σε τι άσκοπες σπατάλες μπορεί να οδηγηθεί μια επιχείρηση όταν δεν υπάρχει καλή συνεργασία μεταξύ των τμημάτων και παράλληλα δεν υπάρχει γνώση όλων των δυνατοτήτων των συστημάτων που πρόκειται να προμηθευτεί. Για την αποφυγή παρόμοιων περιστατικών, λοιπόν, απαιτείται καταρχήν σωστή ενδοεταιρική επικοινωνία και στη συνέχεια ενδελεχής αναζήτηση της αγοράς, ώστε να βρεθεί ένα σύστημα που να καλύπτει όσο το δυνατόν περισσότερες επιχειρησιακές ανάγκες.

Του ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ