Εγκατάσταση συστήματος ελέγχου πρόσβασης: Τι πρέπει να προσέχουμε

Η εγκατάσταση ενός συστήματος access control όσο και αν έχει απλοποιηθεί λόγω των βελτιωμένων προϊόντων που παρουσιάζουν ανελλιπώς στην αγορά οι εταιρείες, δεν παύει να είναι μια εργασία που συνδυάζει θεωρητική γνώση και τεχνικές ικανότητες.

Η αρχή το ήμισυ του παντός
Οι τεχνικοί που αναλαμβάνουν εγκαταστάσεις συστημάτων ελέγχου πρόσβασης οφείλουν πρώτα από όλα να πραγματοποιούν μια λεπτομερή αυτοψία του χώρου, ώστε να διαπιστώνονται όλες οι ιδιομορφίες έτσι ώστε να προβλεφθούν όλες οι τυχόν δυσλειτουργίες που μπορεί να προκύψουν. Κάποιες φορές, λόγω της πίεσης που ασκεί ο καθημερινός φόρτος εργασιών παραλείπεται αυτό το στάδιο με αποτέλεσμα οι τεχνικοί εγκαταστάτες να προβαίνουν σε λάθη όσον αφορά την τοποθέτησης των μονάδων και των καλωδιώσεων μιας και δεν λαμβάνουν υπόψη ποιες άλλες ηλεκτρικές συσκευές υπάρχουν στο χώρο και τι είδους παρεμβολές δημιουργούν αυτές.

Αυτό το φαινόμενο δημιουργεί αρνητική εντύπωση για την εταιρεία στον πελάτη και ουσιαστικά δυσχεραίνει και το έργο της εγκατάστασης. Πολλές φορές, επίσης, η άγνοια των χώρων οδηγεί σε αύξηση του κόστους καθώς, παραδείγματος χάρη, απαιτείται μεγαλύτερο μήκος καλωδίων, το οποίο συχνά είναι δύσκολο να μετακυλιστεί στον πελάτη (όταν το έργο δεν είναι επιμετρούμενο) με αποτέλεσμα να μειώνεται το περιθώριο κέρδους του εγκαταστάτη. Οπότε είναι καλύτερο να αφιερώνεται κάποιος χρόνος στα αρχικά στάδια του έργου, ώστε στη συνέχεια να μην προκύπτουν παρόμοια προβλήματα.

Τροφοδοσία
Η ηλεκτρική ενέργεια με την οποία θα τροφοδοτηθεί το σύστημα αποτελεί βασική παράμετρο για τη μελλοντική σωστή λειτουργία του. Είναι απαραίτητο να γίνει μια αρχική εκτίμηση της ισχύος που θα απαιτηθεί, βάσει των τεχνικών προδιαγραφών των συσκευών που θα εγκατασταθούν. Στη συνέχεια γίνεται μια προσαύξηση στον αριθμό που θα προκύψει, με ένα συντελεστή ασφαλείας, ώστε να αντιμετωπιστούν πιθανές επεκτάσεις του συστήματος στο μέλλον. Εδώ έγκειται στην εμπειρία και στην ικανότητα του μελετητή να ορίσει την ισχύ που θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί, ώστε πάντα να υπάρχει επάρκεια ενέργειας για την ηλεκτροδότηση όλων των συσκευών.
Βέβαια, πολλοί μελετητές επιλέγουν για λόγους οικονομίας και προκειμένου να μη γίνονται περιττές υπερδιαστασιολογήσεις, παράλληλα με το συντελεστή ασφαλείας να χρησιμοποιούν και ένα συντελεστή ετεροχρονισμού, με το σκεπτικό ότι σε καμία περίπτωση δεν θα χρησιμοποιούνται όλες οι συσκευές ταυτόχρονα. Αυτό είναι μεν θεμιτό, αλλά πάντα οφείλει ο μελετητής να εκτιμά τις συνθήκες της κάθε περίπτωσης και τότε να επιλέγει αν θα χρησιμοποιήσει συντελεστή ετεροχρονισμού. Διότι, από το να καταρρεύσει το σύστημα ελέγχου πρόσβασης από ενδεχόμενη αδυναμία ηλεκτροδότησης, είναι σαφέστατα καλύτερο να υπάρχει μια μικρή υπερδιαστασιολόγηση, που ίσως αρχικά φαντάζει περιττή. Ούτως ή άλλως οι απλές συσκευές ελέγχου πρόσβασης, συγκρινόμενες με άλλες συσκευές έχουν πολύ μικρή κατανάλωση και δεν πρόκειται να επιβαρύνουν το κόστος μιας ηλεκτρικής εγκατάστασης.
Βέβαια, πολλές φορές οι τεχνικοί παρασύρονται από τις γενικά μικρές ηλεκτρικές απαιτήσεις και δίνουν ρεύμα από ηλεκτρικούς πίνακες που είναι ήδη υπερφορτωμένοι, με αποτέλεσμα την πτώση ασφαλειών και τη διακοπή λειτουργίας του συστήματος. Η επιλογή των γραμμών ηλεκτροδότησης για τα συστήματα ελέγχου πρόσβασης οφείλει να γίνεται με προσοχή και εάν είναι δυνατόν η ηλεκτροδότηση να γίνεται από ειδικούς πίνακες συστημάτων ασφαλείας. Ειδικότερα δε, αν στο σύστημα ελέγχου πρόσβασης περιέχονται και συσκευές βιομετρικής αναγνώρισης, που έχουν αυξημένες ηλεκτρικές απαιτήσεις σε σχέση με τα συμβατικά συστήματα.

Η επιλογή καλωδίων
¶λλο ένα σημαντικό στοιχείο για τη σωστή εγκατάσταση μιας εφαρμογής ελέγχου πρόσβασης είναι το καλώδιο που θα χρησιμοποιηθεί. Στην αγορά υπάρχουν πολλά είδη καλωδίων, που με την πρώτη ματιά φαίνεται ότι όλα λειτουργούν άψογα με τις συσκευές access control. Αυτό όμως δεν σημαίνει τίποτα, καθώς από τη λανθασμένη επιλογή καλωδίου μπορούν να δημιουργηθούν προβλήματα στο μέλλον. Τότε μάλιστα θα είναι πολύ δυσκολότερος ο εντοπισμός του αιτίου που δημιουργεί το πρόβλημα, διότι τα καλώδια μπορεί να είναι μην είναι ορατά, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να ελεγχθούν εύκολα. Ένα λάθος που γίνεται μερικές γίνει και πρέπει να αποφεύγεται πάση θυσία είναι η χρήση ακατάλληλων καλωδίων μόνο και μόνο με σκοπό την ελαχιστοποίηση του κόστους και του χρόνου εργασίας.
Οι εγκαταστάτες λοιπόν οφείλουν να ακολουθήσουν τις προδιαγραφές αλλά και τις οδηγίες του κατασκευαστή των συσκευών προκειμένου να επιλέξουν το σωστό καλώδιο. Ως επί το πλείστον χρησιμοποιούνται θωρακισμένα καλώδια με τον απαραίτητο αριθμό συρμάτων για τη μεταφορά όλων των πληροφοριών. Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει ο εγκαταστάτης να μπει στον πειρασμό αντικατάστασης του θωρακισμένου καλωδίου με άλλο αθωράκιστο ίδιας διατομής, με το σκεπτικό του μικρότερου κόστους. Καθώς, ιδιαίτερα σε μεγάλα μήκη, το καλώδιο θα είναι ευάλωτο σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία που προκαλούνται από την ύπαρξη ηλεκτρικών συσκευών, αλλά και των καλωδίων παροχής ρεύματος.
Επίσης οφείλουν να φροντίσουν σε περίπτωση όπου κάποια συσκευή είναι πολύ μακριά από τον κεντρικό πίνακα ελέγχου, να έχουν και την παροχή ρεύματος κοντά σε αυτήν τη συσκευή ώστε να την τροφοδοτήσουν με το μικρότερο δυνατό μήκος καλωδίου ρεύματος.
¶λλο ένα θέμα σχετικό με τα καλώδια είναι η ενδεχόμενη επεκτασιμότητα του συστήματος. Εδώ, οι τεχνικοί σε συνεργασία με τους μελετητές αλλά και τους τελικούς χρήστες, οφείλουν να εξετάσουν αυτό το ενδεχόμενο και να τοποθετήσουν εξαρχής όσα καλώδια χρειαστούν. Επειδή ακριβώς όπως προαναφέραμε, η εγκατάσταση καλωδίων είναι μια χρονοβόρα εργασία που συχνά απαιτεί και οικοδομικές επεμβάσεις, είναι καλό να γίνεται στην αρχική φάση του έργου. Στη συνέχεια, να υπάρχουν έτοιμες οι αναμονές και όταν αποφασίζεται η εγκατάσταση νέας συσκευής, απλώς να συνδέεται στο υφιστάμενο καλώδιο.

Τοποθέτηση συσκευής ανάγνωσης
¶λλο ένα σημείο που χρήζει προσοχής είναι η τοποθέτηση των συσκευών ανάγνωσης. Πριν ξεκινήσουν οι εργασίες εγκατάστασής τους, οφείλουν οι τεχνικοί να διαβάσουν τα εγχειρίδια που συνοδεύουν τις συσκευές, προκειμένου να δουν τι προδιαγράφει η εταιρεία. Παραδείγματος χάρη, η τοποθέτησή τους σε μεταλλικές επιφάνειες μπορεί να μειώνει το μήκος εμβέλειάς τους και να τις καθιστά δύσχρηστες στη φάση λειτουργίας τους. Εάν είναι υποχρεωτική, η τοποθέτηση τους σε τέτοιου είδους επιφάνειες, τότε ίσως θα πρέπει να επιλεγούν αναγνώστες με μεγαλύτερη εμβέλεια, ώστε να αντισταθμίζεται η μείωση που θα προκαλείται από την ύπαρξη της μεταλλικής επιφάνειας. Επίσης, άλλο ένα σημαντικό στοιχείο είναι το ύψος στο οποίο θα εγκατασταθούν, ώστε να είναι εύκολα προσβάσιμοι από τη μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων που τους χρησιμοποιούν. Εδώ θα πρέπει να γίνει ειδική μνεία στην πιθανή ύπαρξη ΑΜΕΑ και να γίνουν οι απαραίτητες τροποποιήσεις ώστε να μπορούν να τους χειρίζονται μόνοι τους, χωρίς τη συνδρομή άλλου προσώπου.

Αποφυγή παρεμβολών
Σε ορισμένους χώρους, όπως παραδείγματος χάρη σε νοσοκομεία, στρατιωτικές εγκαταστάσεις, εργοστάσια, σταθμούς παραγωγής ρεύματος, είναι λογικό να υπάρχουν μεγάλες ηλεκτρομαγνητικές παρεμβολές (EMI- electromagnetic interference) και παρεμβολές από ραδιοκύματα (RFI- radio frequency interference). Αυτές οφείλονται στην ύπαρξη ισχυρών μηχανημάτων αλλά και στα μεγάλα καλώδια παροχής ρεύματος. Για να αντιμετωπιστούν αυτές, θα πρέπει καταρχήν να γίνει μια προσεκτική ανίχνευση του χώρου και να διαπιστωθούν οι πιθανές πηγές τους. Στη συνέχεια, οι συσκευές του συστήματος ελέγχου πρόσβασης αλλά και τα καλώδια σύνδεσης, θα πρέπει να τοποθετηθούν όσο το δυνατόν πιο μακριά. Όσον αφορά στα καλώδια, θα πρέπει οπωσδήποτε να είναι θωρακισμένα – ακόμα και αν οι κατασκευαστές δεν τα προδιαγράφουν έτσι – και η όδευσή τους θα γίνεται μέσα σε ειδικές σχάρες, στις οποίες φυσικά δεν θα είναι τοποθετημένα καλώδια ρεύματος.
Όμως, παρεμβολές μπορούν να δημιουργηθούν από την ύπαρξη δύο συσκευών ανάγνωσης αμφίπλευρα σε μία πόρτα, στο ίδιο ακριβώς ύψος. Για το λόγο αυτό, οι συσκευές ανάγνωσης μπορούν να εγκατασταθούν έχοντας μια μικρή υψομετρική διαφορά μεταξύ τους, που είναι όμως ικανή να εξομαλύνει πιθανές παρεμβολές. Τέλος, ακόμα και το καλώδιο τροφοδότησης του κεντρικού πίνακα του συστήματος ελέγχου πρόσβασης θα πρέπει να έχει μια μικρή απόσταση από τα καλώδια δεδομένων, που καταλήγουν και αυτά μέσα στο εσωτερικό του πίνακα.

Παραμετροποίηση του συστήματος
Με την ολοκλήρωση της εγκατάστασης, απομένει ο προγραμματισμός των καρτών ελέγχου πρόσβασης. Είναι σημαντικό καταρχήν, να έχει προσδιοριστεί ο αριθμός τους από το αρχικό στάδιο της μελέτης και της υποβολής προσφοράς. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου πελάτες ζητούν κατά το τελικό στάδιο περισσότερο αριθμό καρτών, με αποτέλεσμα να δημιουργείται μία πηγή διαφωνίας για το εάν συμπεριλαμβάνονται στο κόστος προμήθειας του συστήματος. Αν ο αριθμός είναι μικρός, είναι προφανές ότι το πρόβλημα είναι μικρό, αλλά σε μεγάλους Οργανισμούς μπορεί να δημιουργηθεί σοβαρό θέμα, το οποίο θα μπορούσε να είχε αποσοβηθεί με καλύτερη συνεννόηση.
¶λλο ένα θέμα είναι ο προγραμματισμός των καρτών και πώς αυτός θα γίνεται σε περίπτωση αλλαγών. Ο προμηθευτής οφείλει να ξεκαθαρίσει τη θέση του και να κατευθύνει τον τελικό χρήστη εάν θα υπάρχει συμβόλαιο συντήρησης, στο οποίο θα συμπεριλαμβάνεται και ο προγραμματισμός των καρτών ή εάν εκπαιδεύσει κάποιο προσωπικό του πελάτη, που θα μπορεί να κάνει τη συγκεκριμένη εργασία όταν προκύψει ανάγκη. Έτσι θα αποφεύγονται ξαφνικά τηλεφωνήματα, τα οποία θα ζητούν τη βοήθεια του προμηθευτή προκειμένου να προγραμματίσει μία κάρτα.
Τέλος, λόγω των μειωμένων σχετικά υπολογιστικών απαιτήσεων που έχουν τα συστήματα ελέγχου πρόσβασης, πολλοί πελάτες επιλέγουν να χρησιμοποιήσουν τους παλιούς υπολογιστές τους για την εγκατάσταση του λογισμικού. Είναι άλλο ένα σημείο στο οποίο οφείλουν οι προμηθευτές να δίνουν προσοχή και να επιμένουν για την προμήθεια ενός σύγχρονου υπολογιστή, με το ανάλογο λειτουργικό σύστημα. ¶λλωστε, πλέον το κόστος των υπολογιστών έχει πέσει σε τέτοιο επίπεδο, το οποίο συγκρινόμενο με το συνολικό κόστος επένδυσης για ένα σύστημα ελέγχου πρόσβασης, είναι αμελητέο.

Του ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ