Συναγερμοί: Μύθοι και πραγματικότητες

Η εποχή όπου τα συστήματα συναγερμού θεωρούνταν δύσχρηστα και μερικές φορές παρουσίαζαν σημαντικές δυσλειτουργίες, έχει ξεπεραστεί προ πολλού.
 
Είναι αλήθεια ότι τα περασμένα χρόνια πολλοί υποστήριζαν ότι τα συστήματα ασφάλειας και ειδικότερα τα συστήματα συναγερμού παρουσίαζαν πολυπλοκότητα στη χρήση τους, κάτι που δυσκόλευε τους απλούς χρήστες στο να αξιοποιήσουν στο έπακρο τις δυνατότητές τους.

Σήμερα, παρόλο που οι σύγχρονες τεχνολογίες τα έχουν καταστήσει αποτελεσματικότερα αλλά και πιο λειτουργικά, παραμένουν αρκετοί μύθοι που δημιουργούν ένα πέπλο γύρω από τις πραγματικές δυνατότητες των συστημάτων ασφαλείας και τη συνεισφορά τους στην προστασία κτιριακών εγκαταστάσεων – είτε αυτές αφορούν σε μεγάλους Οργανισμούς είτε σε μικρές ιδιοκτησίες. Στις σελίδες που ακολουθούν, το Security Manager παρουσιάζει ορισμένους από αυτούς τους μύθους και τραβάει το πέπλο, αποκαλύπτοντας την πραγματικότητα.

Εμφάνιση λανθασμένων συναγερμών
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα των συστημάτων συναγερμού προγενέστερων γενεών ήταν η εμφάνιση μεγάλου αριθμού λανθασμένων συναγερμών. Όμως οι σύγχρονες τεχνολογίες, όπως η χρήση της τεχνολογίας μικροκυμάτων με διάφορες παραλλαγές και η διάδοση της χρήσης ανιχνευτών τύπου PIR, έχουν συμβάλλει στην πολύ μεγάλη μείωση αυτού του φαινόμενου. Σημαντική βοήθεια σε αυτόν τον τομέα έχει παίξει το γεγονός ότι πλέον η ανίχνευση ενός αντικείμενου δεν γίνεται μόνο με τη χρήση μιας τεχνολογίας, δηλαδή βάσει θερμότητας ή κίνησης, αλλά συνδυάζοντας δύο ή και παραπάνω τεχνολογίες, ώστε να γίνεται με όσο το δυνατό μεγαλύτερη ακρίβεια η εξακρίβωση του στοιχείου, πριν ενεργοποιηθεί ο συναγερμός. Αναφερόμαστε δηλαδή στην τεχνολογία των υβριδικών ανιχνευτών, που είναι μεν ακριβότεροι, πλην όμως προσφέρουν τα βέλτιστα σε αυτόν τον τομέα. Όσο δε η χρήση τους εξαπλώνεται, τόσο και το κόστος τους μειώνεται, με αποτέλεσμα να αποτελούν μια ιδανική περίπτωση σε δύσκολες εφαρμογές όπου είναι πιθανότερο να προκύψει μεγάλος αριθμός συναγερμών.
Παράλληλα, οι σύγχρονοι ανιχνευτές εκτός της διπλής τεχνολογίας ανίχνευσης ενσωματώνουν και επεξεργαστές με ειδικό λογισμικό που βασίζεται σε προηγμένους αλγόριθμους, οι οποίοι κάνουν αναλυτική επεξεργασία των στοιχείων που λαμβάνουν και μπορούν σε μεγάλο ποσοστό να κάνουν διάκριση των ενδείξεων που συνιστούν πραγματική απειλή, από τις ακίνδυνες κινήσεις ή τα τυχαία περιστατικά. Παραδείγματος χάρη, σε περιπτώσεις όπου η ύπαρξη έντονης ηλιοφάνειας ή ισχυρού τεχνητού φωτισμού θα ωθούσε το σύστημα σε ενεργοποίηση άσκοπου συναγερμού, η χρήση των σύγχρονων ανιχνευτών τους αποτρέπει. Επίσης η τεχνολογία των μικροκυμάτων του φάσματος Κ που λειτουργούν σε υψηλότερη συχνότητα, μειώνει το βαθμό διείσδυσης σε τοίχους και παράθυρα και άρα ελαττώνει τους περιττούς συναγερμούς που οφείλονται σε εξωτερικές επιδράσεις (εκτός του προστατευόμενου χώρου). Αλλά εξίσου έχουν βελτιωθεί και οι άλλες χρησιμοποιούμενες τεχνολογίες, όπως της θραύσης γυαλιού, των μαγνητικών επαφών και των ανιχνευτών δόνησης. Οι κατασκευαστές έχουν αναβαθμίσει τα προϊόντα τους και χρησιμοποιούν τεχνικές δόνησης, ενώ ενσωματώνουν μικρόφωνα και ειδικούς μεταδότες ώστε να μπορούν να ανιχνεύουν έγκαιρα τις αλλαγές στο εξωτερικό περιβάλλον.

Ενοχλητικός ήχος από ενεργοποίηση της σειρήνας
Πολλοί έχουν ταυτίσει τους συναγερμούς με την πρόκληση του συνεχούς ενοχλητικού θορύβου ενεργοποίησης της σειρήνας, του οποίου ο μόνος σκοπός φαίνεται ότι είναι η πρόκληση ενόχλησης στους γείτονες. Σήμερα υπάρχουν πολλά συστήματα που ενσωματώνουν χρονοδιακόπτες, οι οποίοι ύστερα από κάποιο εύλογο χρονικό διάστημα απενεργοποιούν τη σειρήνα. Η ύπαρξη αυτού του θορύβου σε συνδυασμό με την αναξιοπιστία των συναγερμών, είχε ενισχύσει την έλλειψη εμπιστοσύνης απέναντι στους συναγερμούς. Πολλοί θεωρούσαν ότι μόνο ενόχληση προκαλούν όταν δεν υπάρχει λόγος, με αποτέλεσμα ακόμα και όταν υπάρχει πραγματική παραβίαση να αγνοούνται παντελώς οι ενδείξεις τους από τους γείτονες.
Η μία πλευρά του προβλήματος αντιμετωπίζεται όπως προαναφέραμε με την ενσωμάτωση χρονοδιακοπτών, ενώ η δεύτερη με τη διασύνδεση των συναγερμών με ειδικά κέντρα λήψης τα οποία ανήκουν σε οργανωμένες επιχειρήσεις. Οπότε, όταν υπάρχει σήμα από ένα σύστημα συναγερμού, η ευθύνη μεταβιβάζεται πλέον στην εταιρεία η οποία στέλνει και το απαραίτητο προσωπικό για τον έλεγχο της εγκατάστασης.

Περίπλοκοι κωδικοί
Τα συστήματα του συναγερμού του παρελθόντος απαιτούσαν από τους χρήστες να απομνημονεύουν μεγάλους αριθμητικούς κωδικούς για να οπλίζουν και να αφοπλίζουν τους συναγερμούς. Σήμερα τα περισσότερα συστήματα απαιτούν τη χρήση τετραψήφιων κωδικών, παρόμοιων με αυτούς που χρησιμοποιούνται στις τραπεζικές κάρτες ή στα κινητά τηλέφωνα. Ενώ για όσους δεν επιθυμούν να χρησιμοποιούν καθόλου PIN υπάρχουν στην αγορά συστήματα που λειτουργούν με άλλα μέσα διαπίστευσης, όπως παραδείγματος χάρη με ειδικές κλειδοθήκες (key fob) οι οποίες λειτουργούν απλώς με την επαφή του key fob σε μια ειδική υποδοχή του πληκτρολόγιου του συστήματος.
Κουραστικές διαδικασίες αφοπλισμού και οπλισμού
Για πολλούς χρήστες η διαδικασία απενεργοποίησης ή και ενεργοποίησης των συστημάτων αποτελούσαν μια δύσκολη στιγμή – ειδικά όταν δεν ήταν εξοικειωμένοι με τις νέες τεχνολογίες. Έπρεπε να αφοπλιστούν λίγα δευτερόλεπτα μετά την είσοδό τους στον επιτηρούμενο χώρο και το ίδιο συνέβαινε και στην ενεργοποίησή τους. Οπότε η όλη διαδικασία ήταν λίγο ΄΄στρεσογόνα΄΄, ενώ συχνά υπήρχαν και ατυχήματα ή άσκοπες ενεργοποιήσεις του συναγερμού. Σήμερα η χρονική διάρκεια αυτών των διαδικασιών μπορεί να επαναπρογραμματιστεί, ώστε ο κάθε χρήστης να καθορίσει ακριβώς το χρόνο που αυτός επιθυμεί – ειδικά στην περίπτωση όπου το πληκτρολόγιο δεν είναι κοντά στην είσοδο. Ενώ με τη χρήση της τεχνολογίας των ραδιοκυμάτων, σε ορισμένα συστήματα είναι εφικτός ο οπλισμός και αφοπλισμός του συναγερμού εξ αποστάσεως με τη χρήση ενός ειδικού τηλεχειριστηρίου.

Κατοικίδια ζώα
Η ύπαρξη ζώων μέσα σε μια οικία εξοπλισμένη με ένα σύστημα συναγερμού, μέχρι πριν λίγα χρόνια αποτελούσε μία από τις σημαντικότερες πηγές προβλημάτων. Οι κάτοχοι των ζώων όφειλαν να τα προσέχουν συνεχώς και να τα διατηρούν μακριά από τους επιτηρούμενους χώρους, ώστε να αποφεύγουν τους λανθασμένους συναγερμούς. Οι κατασκευαστές αντιλήφθηκαν το πρόβλημα και φροντίζουν συνεχώς για τη βελτίωση της συμπεριφοράς των ανιχνευτών απέναντι στις κινήσεις των κατοικίδιων ζώων. Πλέον χρησιμοποιείται ειδικό λογισμικό, με το οποίο παραμετροποιούνται τα όρια στα οποία ο ανιχνευτής δίνει ένδειξη συναγερμού. Οπότε, ένα ζώο μπορεί να κινείται ακόμα και μέσα στην επιτηρούμενη περιοχή, χωρίς να ενεργοποιείται ο συναγερμός. Βέβαια, τόσο οι εγκαταστάτες όσο και οι χρήστες οφείλουν να φροντίσουν ώστε οι ανιχνευτές και το σύστημα συναγερμού το οποίο θα εγκαταστήσουν, να διαθέτει αυτήν τη δυνατότητα.
Ανάλυση και καταγραφή συναγερμών
Είναι γεγονός ότι οι συναγερμοί συνήθως ενεργοποιούνται όταν τα σπίτια ή οι κτιριακές εγκαταστάσεις που προστατεύουν είναι άδεια, κάτι το οποίο είναι φυσικό να προκαλεί σύγχυση στους τελικούς χρήστες, καθώς δεν έχουν άποψη για το τι έγινε. Συχνό ήταν το φαινόμενο όπου ο ιδιοκτήτης επέστρεφε από μακροχρόνια απουσία και είχε να αντιμετωπίσει τη μήνη των γειτόνων διότι το σύστημα συναγερμού του τους ενοχλούσε ανά περιοδικά διαστήματα κατά τη διάρκεια της απουσίας τους. Όμως ούτε εκείνος αλλά ούτε ο εγκαταστάτης μπορούσαν να βρουν το λόγο, καθώς το σύστημα πλέον φαινόταν ότι λειτουργούσε κανονικά.
Τα σύγχρονα συστήματα διαθέτουν ημερολόγιο συμβάντων, από το οποίο είναι σε θέση να αντλήσουν όλα τα στοιχεία για ένα συμβάν (χρονική στιγμή) καθώς και το λόγο του συμβάντος ( λάθος ή τεχνικό πρόβλημα). Επίσης μπορούν να δώσουν πληροφορίες για το ποιος ενεργοποίησε το συναγερμό, καθώς και τις ώρες προσέλευσης και αποχώρησης των χρηστών. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι πλέον τα περιστατικά συναγερμών μπορούν εύκολα να διερευνηθούν, να βρεθεί η αιτία πρόκλησής τους και αν οφείλεται σε κάποιο τεχνικό πρόβλημα, να αντιμετωπιστεί. Επιπλέον, τα σύγχρονα συστήματα μπορούν να στείλουν αυτές τις πληροφορίες και σε απομακρυσμένους χρήστες – και φυσικά – και στον εγκαταστάτη. Οπότε αυτός θα σχηματίσει αμέσως άποψη για το τι έγινε και το πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί, χωρίς να χρειαστεί να κάνει άσκοπες επισκέψεις.

Επιδράσεις ραδιοκυμάτων
Πολλοί είναι καχύποπτοι απέναντι στην ευρεία χρήση των ραδιοκυμάτων στα συστήματα συναγερμού και στις επιδράσεις που έχουν αυτά στην ανθρώπινη υγεία. Όμως αν συγκρίνουμε τις ακτινοβολίες που χρησιμοποιούνται στους συναγερμούς σε σχέση με άλλες εφαρμογές, εύκολα διαπιστώνουμε ότι είναι μάλλον αμελητέες οι ποσότητες. Επιπλέον οι ανιχνευτές τύπου PIR δεν εκπέμπουν ενέργεια αλλά μόνο λαμβάνουν τη θερμική ενέργεια και ανιχνεύουν την εκπομπή θερμότητας από το ανθρώπινο σώμα.
Εξίσου μικρή είναι και η ακτινοβολία που χρησιμοποιείται στους ανιχνευτές μικροκυμάτων. Οπότε δεν προκαλεί προβλήματα σε όλους τους ζωικούς οργανισμούς, ακόμα και ύστερα από παρατεταμένη έκθεση. Ακόμα μικρότερη επίδραση έχουν οι ανιχνευτές που βασίζονται πάνω στο φάσμα μικροκυμάτων Κ, καθώς δεν μπορούν να διαπεράσουν τους τοίχους και τα παράθυρα. Αλλά σε κάθε περίπτωση υπάρχει και η δυνατότητα της απενεργοποίησης αυτών των ανιχνευτών, όταν το κτίριο είναι κατειλημμένο από ανθρώπους.

Οι μύθοι καταρρίπτονται
Στην πραγματικότητα, πολλοί από τους μύθους που συνοδεύουν τα συστήματα συναγερμού – ανεξαρτήτως από πού προέρχονται – είτε είναι αυτοί επαγγελματίες του χώρου είτε επιχειρηματίες είτε απλοί χρήστες, έχουν καταπέσει εδώ και πολύ καιρό. Το μυστικό κρύβεται στην ορθότητα της επιλογής. Δηλαδή πρέπει να επιλεγεί ένα σωστό σύστημα συναγερμού που να ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές της εγκατάστασης και το οποίο να συντηρείται από τον εγκαταστάτη, σύμφωνα με όσα προβλέπονται από την εταιρεία κατασκευής και τους γενικούς κανόνες ασφάλειας. Σε αυτήν την περίπτωση όλα αυτά στα οποία αναφέρθηκε το άρθρο, θα αποτελούν μια ανάμνηση του μακρινού παρελθόντος.

Του ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ