Απογειώνοντας την αποτελεσματικότητα των CCTV

Λαμβάνοντας υπόψη την κρισιμότητα των συστημάτων CCTV στα σύγχρονα σχέδια ασφάλειας των εγκαταστάσεων, είναι σημαντικό να εξετάσουμε πως μπορούμε να αποκομίσουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα από μια επένδυση για την ανάπτυξη ή βελτίωση αυτών των συστημάτων.

Του Αριστοτέλη Λυμπερόπουλου

Είναι γεγονός ότι πολλές φορές θεωρούμε ότι έχουμε στη διάθεση μας ένα αποτελεσματικό σύστημα CCTV, αλλά όταν έρχεται η κρίσιμη ώρα για να το χρησιμοποιήσουμε διαπιστώνουμε με έκπληξη – που μάλλον ως δυσάρεστη μπορεί να θεωρηθεί – ότι στην διάθεση μας έχουμε θολές εικόνες χαμηλής ευκρίνειας, που καμία πραγματική βοήθεια δεν μπορούν να μας δώσουν.

Πριν το ξεκίνημα οποιασδήποτε επένδυσης στην ανάπτυξη και αναβάθμιση ενός συστήματος CCTV θα πρέπει να διασφαλισθούν ορισμένες βασικές προϋποθέσεις. Την αναγκαιότητα αυτών των προϋποθέσεων οφείλουν να έχουν αντιληφθεί και συνειδητοποιήσει και εκείνοι που θα εισηγηθούν μια επένδυση πάνω σε CCTV εφαρμογές. Το τετράπτυχο ενός αποτελεσματικού συστήματος CCTV αποτυπώνεται στα παρακάτω 4 σημεία:

• Σωστή μελέτη και σχεδιασμός
• Ποιότητα εικόνας που να καλύπτει τις απαιτήσεις της εφαρμογής
• Επαρκή δυναμικότητα αποθηκευτικών μέσων
• Πλήρης κάλυψη του επιτηρούμενου χώρου (διασυνδεσιμότητα) με τον οικονομικότερο δυνατό τρόπο

Σωστός σχεδιασμός

Πρώτα και πάνω από όλα, έρχεται η μελέτη που πρέπει να έχει προηγηθεί, τόσο σε περιπτώσεις ανάπτυξης ενός νέου συστήματος όσο και σε περιπτώσεις μιας σημαντικής αναβάθμισης ενός υφιστάμενου. Η μελέτη μπορεί να γίνει είτε in-house είτε να ανατεθεί σε έναν εξωτερικό συνεργάτη της εταιρείας. Κατά την διάρκεια της μπορούν να εξετασθούν οι απαιτήσεις σε ότι αφορά την χρήση του συστήματος και παράλληλα να διερευνηθούν τι προσφέρει σήμερα η αγορά.  Η σύνθεση των αποτελεσμάτων που θα προκύψουν από αυτές τις δύο -παράλληλα εξελισσόμενες- διαδικασίες θα οδηγήσει στην εκπόνηση μιας ολοκληρωμένης μελέτης στην οποία θα αποτυπώνεται το σύστημα που θέλουμε να κατασκευάσουμε αλλά θα περιγράφονται και οι προδιαγραφές του εξοπλισμού που θα χρησιμοποιηθεί. Βάσει αυτής της μελέτης μπορούν να ληφθούν προσφορές από προμηθευτές και εργολάβους οι οποίοι θα αναλάβουν την υλοποίηση του συστήματος σύμφωνα με όσα προδιαγράφουν τα σχέδια και τεύχη της μελέτης. Παράλληλα, οι επιβλέποντες από την πλευρά του χρήστη θα έχουν ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο στην διάθεση τους προκειμένου να παρακολουθούν την πρόοδο των εργασιών αλλά κυρίως να εξετάσουν αν το σύστημα που θα παραλάβουν εκπληρώνει τις απαιτήσεις που είχαν τεθεί στην αρχή του έργου. Τέλος η ύπαρξη των "as build" σχεδίων μπορεί να βοηθήσει σημαντικά και κατά την διάρκεια της λειτουργίας του συστήματος καθώς μπορούν ευκολότερα να διαγνωσθούν πιθανά προβλήματα ή να γίνουν νέες επεκτάσεις του συστήματος σε καινούριους χώρους.

Ποιότητα στην εικόνα

Η χρήση και λειτουργία ενός συστήματος  CCTV είναι πάνω από όλα συνυφασμένη με την εικόνα. Όταν δεν μπορεί το σύστημα να δίνει εικόνες που να μπορούν να αξιοποιηθούν από τους χρήστες τότε αναπόφευκτα θεωρούμε ότι πρόκειται για ένα αποτυχημένο σύστημα. Μια πιθανότητα, είναι οι κάμερες που έχουν επιλεχτεί τελικά να μην είναι κατάλληλες για την χρήση που τις θέλουμε. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, είναι οι κάμερες που χρησιμοποιούνται σε νυχτερινές εφαρμογές ή σε εφαρμογές χαμηλού φωτισμού. ¶λλη συνηθισμένη περίπτωση είναι όταν επιζητούμε πολύ μεγάλη λεπτομέρεια όπως την αναγνώριση των πινακίδων των οχημάτων. Κάθε εφαρμογή έχει τις δικές της απαιτήσεις και αναλόγως θα πρέπει να επιλέγονται οι κατάλληλες κάμερες. Για αυτόν τον λόγο έχει πολύ μεγάλη σημασία η ύπαρξη μιας σωστής μελέτης καθώς ένα λάθος στην επιλογή των καμερών μπορεί να οδηγήσει σε αποτυχία όλου του εγχειρήματος ενώ η διόρθωση του λάθους μπορεί να κοστίσει πολύ.

Όμως συχνό είναι και το φαινόμενο κατά το οποίο ενώ έχουν επιλεχτεί οι σωστές κάμερες δεν έχει δοθεί μεγάλη προσοχή στην συντήρηση τους με αποτέλεσμα όταν χρειαστεί να αντλήσουμε στοιχεία για ένα συμβάν να διαπιστώνουμε ότι η ποιότητα της εικόνας απέχει κατά πολύ από την επιθυμητή. Με απλές όμως ενέργειες μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτού του είδους τα προβλήματα και να αποφύγουμε δυσάρεστες καταστάσεις. Καταρχάς, όπως όλα τα συστήματα έτσι και τα CCTV χρειάζονται κάποιου είδους συντήρηση και επιτήρηση. Το θετικό ότι αυτή η συντήρηση δεν περιλαμβάνει απαραίτητα κάποιες χρονοβόρες και ακριβές εργασίες. Μάλλον τείνει προς μια απλή παρακολούθηση της κατάστασης στην οποία βρίσκονται οι κάμερες. Μπορεί – και είναι αρκετά συνηθισμένο – όταν βρίσκονται τοποθετημένες οι κάμερες σε εξωτερικούς χώρους ή σε διάφορους βιομηχανικούς χώρους να προσκολλείται σκόνη στο γυαλί του φακού τους με αποτέλεσμα φυσικά να αλλοιώνεται η εικόνα τους. ¶λλο συχνό φαινόμενο είναι κατά την  διάρκεια μιας εργασίας να μετακινηθεί λίγο η κάμερα με αποτέλεσμα να μην εστιάζει στο επιθυμητό σημείο. Πολλές φορές επίσης, μειώνεται ο φωτισμός του χώρου εξαιτίας μιας βλάβης (όπως καμένη λάμπα ή πεσμένη ασφάλεια) στους προβολείς. Χωρίς τον κατάλληλο φωτισμό είναι δύσκολο για την συντριπτική πλειοψηφία των καμερών να λειτουργήσουν σύμφωνα με τις προβλεπόμενες δυνατότητες τους. Όλα αυτά μπορούν -όπως εύκολα αντιλαμβάνεσθε- να εντοπισθούν έγκαιρα με έναν απλό έλεγχο που μπορεί να πραγματοποιηθεί ακόμα και από μη τεχνικούς και στην συνέχεια να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα με τα οποία αμέσως θα βελτιωθεί κατά πολύ η αποτελεσματικότητα του συστήματος CCTV χωρίς καμία ουσιαστική οικονομική επιβάρυνση για τον οργανισμό.

Η δυνατότητα της αποθήκευσης

Μπορεί ένα σύστημα  CCTV να βασίζεται κατά πολύ στην δυνατότητα της ζωντανής παρακολούθησης. Δηλαδή να υπάρχει ένας χειριστής που να επιτηρεί συνεχώς τις οθόνες του συστήματος και όταν συμβεί κάτι αναπάντεχο να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες. Όμως αυτή, είναι μόνο μια από τις δυνατότητες των συστημάτων CCTV.  Σήμερα, όλα τα σύγχρονα συστήματα CCTV, οφείλουν να ενσωματώνουν και την δυνατότητα της επαρκούς αποθήκευσης των αρχείων  βίντεο. Ώστε αν θέλει κάποιος να διερευνήσει ένα συμβάν ή να κάνει μια ανασκόπηση κάποιων γεγονότων, να έχει αυτήν την δυνατότητα. Για το λόγο αυτό – και εδώ ανακύπτει πάλι η σημασία της σωστής μελέτης – είναι απαραίτητο να εκτιμηθεί στην φάση του σχεδιασμού οι απαιτήσεις της εφαρμογής σε ότι αφορά τα αποθηκευτικά μέσα που θα χρησιμοποιηθούν τόσο σε τεχνολογία όσο και σε μέγεθος. Η χρήση των κατάλληλων αποθηκευτικών μέσων μπορεί να ενισχύσει κατά πολύ την αποτελεσματικότητα ενός συστήματος CCTV και να βοηθήσει τους χρήστες να αποκομίσουν το μέγιστο δυνατό από την λειτουργία του.

Σήμερα υπάρχουν αρκετές εναλλακτικές επιλογές και αυτές θα πρέπει να διερευνηθούν στο πλαίσιο της μελέτης και της σχετικής έρευνας αγοράς που πάντα πρέπει να προηγείται. Ο προσδιορισμός του αποθηκευτικού όγκου έχει να κάνει με την ποιότητα της εικόνας αλλά και το χρονικό διάστημα που επιθυμεί ο χρήστης να διατηρεί τα αρχεία του. Όπως είναι προφανές όσο μεγαλύτερες είναι αυτές οι δύο τιμές τόσο περισσότερος αποθηκευτικός όγκος θα απαιτηθεί. Από την άλλη όμως δεν πρέπει οι μελετητές αλλά και οι εγκαταστάτες να φθάνουν σε υπερβολές και υπερδιαστασιολογήσεις – κάτι που συχνά συνηθίζεται στις ημέρες μας – προκειμένου να είναι σίγουροι ότι θα καλύψουν τις απαιτήσεις του χρήστη. Διότι αυτές οι υπερδιαστασιολογήσεις οδηγούν τόσο σε αύξηση του αρχικού κόστος επένδυσης αλλά συχνά προκαλούν και αύξηση του κόστους λειτουργίας. Παραδείγματος χάρη σε πολύ μεγάλους οργανισμούς με πολύ εκτεταμένα συστήματα CCTV η αύξηση των αποθηκευτικών μέσων οδηγεί σε μεγαλύτερες ενεργειακές καταναλώσεις αλλά και σε αυξημένες απαιτήσεις από τα συστήματα κλιματισμού τα οποία και τα δύο οδηγούν σε έναν φαύλο κύκλο σε ότι αφορά το κόστος λειτουργίας.

Διασυνδεσιμότητα.

Μια άλλη παράμετρο που μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση της αποτελεσματικότητας ενός συστήματος CCTV είναι ο τρόπος με τον οποίο θα γίνει η διασύνδεση των διάφορων συσκευών. Η τεχνολογία IP έχει κάνει εδώ και καιρό την εμφάνιση της και στον χώρο των IP συστημάτων και η απαίτηση για την χρήση συστημάτων που βασίζονται πάνω σε αυτήν σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί εξεζητημένη. Τουναντίον, μάλλον αποτελεί για πολλούς την πρώτη επιλογή καθότι μόνο αυτή μπορεί να προσφέρει στον χρήστη τα σημαντικά πλεονεκτήματα της ψηφιακής τεχνολογίας όπως την χρήση καμερών high definiton. Φυσικά, το κόστος της αποτελεί ακόμα για πολλούς ενδιαφερόμενους έναν σημαντικό ενδοιασμό στην ακόμα μεγαλύτερη διάδοση της. Ειδικά, όταν πολλοί security managers αναλογίζονται ότι θα πρέπει να αντικαταστήσουν και το παλιό δίκτυο τους που βασίζεται στα ομοαξονικά καλώδια. Όμως πλέον υπάρχουν λύσεις που καθιστούν εφικτή την χρήση της υφιστάμενης τεχνολογία με τις νέας γενιάς δικτυακές κάμερες. Συγκεκριμένα, τα πρότυπα HD-SDI (Serial Digital Interface) και HDCVI (High Definition Composite Video Interface)  τα οποία κάνουν χρήση της τεχνολογίας Ethernet Over Coax . Η χρήση δικτυακών συσκευών δίνει μια άλλη διάσταση ευχρηστίας. Μέσω αυτής ο χρήστης έχει την δυνατότητα να παραμετροποιήσει το σύστημα του σύμφωνα με ότι πραγματικά χρειάζεται, να κάνει χρήση τεχνολογιών video analytics και να έρθει ακόμα πιο κοντά στην περίφημη ενοποίηση όλων των συστημάτων ασφαλείας. Για αυτό το λόγο πάντα σε ένα project υλοποίησης ή αναβάθμισης ενός συστήματος CCTV είναι χρήσιμο να εξετάζεται σοβαρά το ενδεχόμενο υιοθέτησης της τεχνολογίας IP, τουλάχιστον σε κάποιο ποσοστό. ¶λλωστε οι εταιρείες διαθέτουν και υβριδικά συστήματα- με απώτερο σκοπό την πλήρη υιοθέτηση της IP τεχνολογίας σε ένα μεταγενέστερο στάδιο σύμφωνα πάντα με όσα επιτρέπουν οι οικονομικές δυνατότητες της εταιρείας. Αλλά πάντα πρέπει να έχουμε στο νου μας ότι η χρήση της IP τεχνολογίας -σε οποιαδήποτε μορφή- συμβάλλει στην αύξηση της αποτελεσματικότητας.

Διαχείριση συστημάτων

Όλα τα προηγούμενα είναι βασικές προϋποθέσεις που διαμορφώνουν σε μεγάλο βαθμό την αποτελεσματικότητα ενός συστήματος CCTV. Ισχυρές κάμερες, μεγάλα αποθηκευτικά μέσα, προηγμένη διασυνδεσιμότητα. Όμως ακόμα και αν όλα αυτά συνυπάρχουν σε ένα σύστημα CCTV μπορεί να μην είναι αποτελεσματικό για τον απλό χρήστη. Ο λόγος είναι απλός. Η δυσχρηστία του περιβάλλοντος εργασίας του (interface) είναι μια παράμετρος, που ίσως καθιστά δύσκολη ή και αδύνατη την άντληση της πληροφορίας από το σύστημα. Αν λοιπόν ο χρήστης δυσκολεύεται να εντοπίσει αυτό που ζητά τότε όλα τα παραπάνω κατατάσσονται αυτόματα στην κατηγορία των περιττών πολυτελειών. Οπότε από αυτήν την απαίτηση προκύπτει η ανάγκη για ένα εύχρηστο και λειτουργικό interface. Οι χειριστές που χειρίζονται τα CCTV -τις περισσότερες φορές δεν είναι τεχνικοί – και ούτε είναι υποχρεωμένοι να διαβάζουν πολυσέλιδα εγχειρίδια προκειμένου για να είναι σε θέση να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες του. Ένα αποτελεσματικό λοιπόν CCTV πρέπει να είναι ταυτόχρονα και ένα εύχρηστο CCTV. Αυτή η παράμετρος θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στην αρχική φάση της επιλογής. Ακόμα όμως και στο στάδιο της λειτουργίας θα πρέπει οι υπεύθυνοι λειτουργίας να παρακολουθούν το σύστημα και να εντοπίζουν τις αδυναμίες του σε επίπεδο χειρισμού. Πολλές εταιρείες παρουσιάζουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα βελτιωμένες εκδόσεις λογισμικού που αντιμετωπίζουν προβλήματα προγενέστερων εκδόσεων. Οπότε θα πρέπει να παρακολουθούμε τις εξελίξεις και όταν βλέπουμε ότι υπάρχει μια νέα έκδοση να φροντίζουμε να την εγκαθιστάμε στο σύστημα μας, πάντα φυσικά σε συνεργασία με τον εγκαταστάτη. Τις περισσότερες φορές άλλωστε αυτή η υπηρεσία διατίθεται είτε εντελώς δωρεάν από την κατασκευάστρια εταιρεία, είτε παρέχεται στο πλαίσιο ενός συμβολαίου συντήρησης. Η αναβάθμιση του λογισμικού μπορεί με ένα σχετικό και οικονομικό τρόπο να συνεισφέρει σημαντικά στην αύξηση της αποτελεσματικότητας ενός συστήματος CCTV

Επεκτασιμότητα

Στο σύγχρονο επιχειρησιακό  περιβάλλον η αλλαγή χώρων και η αναδιαμόρφωση εγκαταστάσεων είναι κάτι το πολύ συνηθισμένο. Για αυτό το λόγο και τα συστήματα CCTV οφείλουν να μπορούν να προσαρμοστούν σε αυτές τις αλλαγές. Αν το σύστημα CCTV έχει εγκατασταθεί βάσει ενός αρχικού αρχιτεκτονικού σχεδίου το οποίο στο μεσοδιάστημα έχει αλλάξει τότε μειώνεται κατά πολύ και η αποτελεσματικότητα του. Οπότε είναι απαραίτητο να υπάρχει ένας μεγάλος βαθμός ευελιξίας στη δομή των συστημάτων CCTV. Εδώ η τεχνολογία IP μπορεί να παίξει έναν καθοριστικό ρόλο καθώς το στοιχείο της ευελιξίας αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προτερήματα της. Θα πρέπει όμως και το λογισμικό του συστήματος αλλά και οι κάμερες να μπορούν να είναι σε θέση να εκμεταλλευτούν την ευελιξία που προσφέρει η IP τεχνολογία. Ήδη οι εταιρείες έχουν αντιληφθεί αυτήν την ανάγκη και εμπλουτίζουν την γκάμα των προϊόντων τους με συσκευές τύπου plug and play που ακριβώς επιτρέπουν την εύκολη επέκταση ή αναδιάταξη ενός συστήματος CCTV.

Στόχος η αποτελεσματικότητα

Δεν αρκεί λοιπόν να τοποθετήσουμε ένα σύστημα CCTV. Οφείλουμε τόσο στο στάδιο της μελέτης και επιλογής αλλά και κατά την διάρκεια της λειτουργίας να φροντίσουμε να είναι αποτελεσματικό. Διότι μόνο ένα αποτελεσματικό σύστημα μπορεί να εκπληρώσει τον σκοπό του και ταυτόχρονα να αποσβέσει την επένδυση που έγινε σε αυτό. Η χρήση των συστημάτων CCTV δεν είναι μια νομοθετική απαίτηση- τουλάχιστον όχι ακόμα στην χώρα μας- για να επιδιώκουμε την απλή τυπική εναρμόνιση. Είναι μια ουσιαστική ανάγκη που εκπορεύεται από τον ίδιο τον χρήστη οπότε είναι φρόνιμο να φροντίσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι να μπορεί το σύστημα να μπορεί να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά σε αυτήν την ανάγκη.