2015 και μετά …Οι τάσεις στην επιτήρηση video και οι νέες τεχνολογίες

Πολλοί ερευνητές του κλάδου της ηλεκτρονικής ασφάλειας, υποστηρίζουν, ότι το 2014 ήταν μια χρονιά ορόσημο όσον αφορά τις τεχνολογικές εξελίξεις της συγκεκριμένης αγοράς, η ανάπτυξη της οποίας θα συνεχιστεί και το 2015.

Βλάσης Αμανατίδης

Πολλές από τις τεχνολογικές τάσεις που εμφανίζονται κατά καιρούς και επηρεάζουν αρκετούς από τους τομείς της καθημερινότητας μας, σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο, αργά ή γρήγορα, υιοθετούνται σε σημαντικό βαθμό και από την βιομηχανία της ασφάλειας και ειδικότερα τον τομέα της επιτήρησης.
Κάτι ανάλογο, αναμένεται να συμβεί και μέσα στο 2015, αλλά και τα επόμενα χρόνια που ακλουθούν, για αυτό και οι κατασκευαστές συστημάτων ασφαλείας παρακολουθούν από κοντά τις τεχνολογικές εξελίξεις και είναι έτοιμοι να προσαρμοστούν ανάλογα, ώστε να επωφεληθούν από τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν προσδίδοντας στα συστήματα τους περισσότερες δυνατότητες και βελτίωση των λειτουργιών τους.

Τη χρονιά που μας πέρασε, μπορούμε να πούμε ότι υπήρξαν σημαντικές τεχνολογικές εξελίξεις που οδήγησαν την αγορά της ηλεκτρονικής επιτήρησης, ένα βήμα εμπρός. Είτε πρόκειται για την περαιτέρω ανάπτυξη των καμερών υπερυψηλής ανάλυσης HD μέσω IP ή και αναλογικών υποδομών, είτε για την βελτιστοποίηση των analytics και άλλων επιμέρους παραμέτρων των συστημάτων, είτε για την ακόμα μεγαλύτερη διείσδυση των smartphones και διάφορων εφαρμογών ασφάλειας που ενισχύουν τη διαλειτουργικότητα, μπορούμε να πούμε ότι το 2014 ήταν μια χρονιά ανάπτυξης της αγοράς των συστημάτων ασφάλειας κάτι που αναμένεται να συνεχιστεί και το 2015.

Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει άλλωστε και μια έκθεση που εκδόθηκε από τον παγκόσμιο οργανισμό ερευνών HIS και καταγράφει ότι η παγκόσμια αγορά στο τομέα της επιτήρησης βίντεο αναμένεται να παρουσιάσει περαιτέρω αύξηση κατά περισσότερο από 10 %, μέσα στο 2015. Η συγκεκριμένη εταιρεία ερευνών εκτιμάει ότι η αγορά των συστημάτων επιτήρησης για το 2014, έφθασε περίπου τα 15 δισεκατομμύρια δολάρια το 2014, από 13,5 δισεκατομμύρια δολάρια το 2013. Επιπρόσθετα, μέχρι το 2018, η IHS προβλέπει ότι σε παγκόσμιο επίπεδο τα έσοδα του κλάδου θα φτάσουν τα 23,6 δις δολάρια, με πενταετή σύνθετο ετήσιο ποσοστό αύξησης (CAGR) 12%.

Το 2014 ήταν ομολογουμένως μια πολύ ενδιαφέρουσα χρονιά για την βιομηχανία επιτήρησης βίντεο, για τους κατασκευαστές, τους επαγγελματίες εγκαταστάτες και τους πελάτες. Η απότομη πτώση του κόστους των εξαρτημάτων ημιαγωγών, οδήγησε σε μια νέα εποχή με ανταγωνιστικότερες τιμές και αλλαγή του τοπίου στη βιομηχανία, που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε μια έντονη δραστηριότητα συγχωνεύσεων και εξαγορών, και επηρέασε ορισμένα από τα κορυφαία προϊόντα και προμηθευτές λογισμικού. Παρακάτω θα αναπτύξουμε συγκεντρωτικά και συνοπτικά, μερικές από τις σημαντικότερες τάσεις που αναμένεται να μας απασχολήσουν μέσα στο 2015 αλλά και τα επόμενα χρόνια.

Η "μάχη για την κατάκτηση" του HD CCTV
Παρατηρώντας την αγορά των συστημάτων επιτήρησης μέσα στο 2014, διαπιστώσαμε όλοι την πολύ μεγάλη διάθεση ορισμένων σημαντικών και καταξιωμένων πλέον κατασκευαστών που προέρχονται κυρίως από την αγορά της Κίνας και κερδίζουν ολοένα και μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς, να σχεδιάσουν συστήματα επιτήρησης HD CCTV μέσω αναλογικών υποδομών. Η ανάπτυξη αυτής της αγοράς, είναι αλήθεια ότι δημιούργησε ένα ιδιαίτερα έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον στο συγκεκριμένο τομέα, ιδιαίτερα μέσα στο 2014, στο οποίο όμως δεν ακολούθησαν παραδοσιακοί επώνυμοι κατασκευαστές, επιμένοντας στην προώθηση της λύση της IP τεχνολογίας.

Έρευνες καταδεικνύουν ότι το 2014 πουλήθηκαν σχεδόν 4 εκατομμύρια κάμερες αυτής της κατηγορίας, δηλαδή HD μέσω αναλογικής καλωδίωσης, έναντι 1 εκατομμύριου μέσα στο 2013. Στο επίκεντρο του ανταγωνισμού, βρίσκονται τεχνολογικά πρότυπα που διακρίνονται χαρακτηριστικά από τα αρχικά γράμματα HD …και ακολουθούνται στη συνέχεια από τις λέξεις composite video interface (CVI), analog high-definition (AHD), transport video interface (TVI) και serial digital interface (SDI). Ο έντονος ανταγωνισμός για το ποια τεχνολογία θα καταφέρει να κερδίσει τις εντυπώσεις, την μεγαλύτερη αποδοχή και κατ’ επέκταση μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς θα συνεχιστεί και μέσα στο 2015.

Ακόμα μεγαλύτερες αναλύσεις.. ακόμα μεγαλύτερες απαιτήσεις
Το νέο σχετικά για την βιομηχανία της επιτήρησης video αναβαθμισμένο πρότυπο HD, με την ονομασία 4K ή Ultra HD απασχόλησε έντονα τη χρονιά που μας πέρασε τη βιομηχανία συστημάτων επιτήρησης και αναμένεται να συζητηθεί ακόμα περισσότερο το επόμενο διάστημα. Το πρότυπο αυτό, αποτελεί ένα ακόμα σημαντικό βήμα στην προσπάθεια των κατασκευαστών συστημάτων ασφαλείας για ακόμα υψηλότερη ποιότητα των εικόνων και μεγαλύτερες δυνατότητες κάλυψης στα έργα επιτήρησης. αλλά θα τολμούσαμε να πούμε και για την τόνωση του marketing των κατασκευαστών. Πρόκειται για μια ακόμα τεχνολογική τάση, που οι κατασκευαστές συστημάτων ασφάλειας και επιτήρησης υιοθετούν από το χώρο των καταναλωτικών ηλεκτρονικών συσκευών και της αγοράς πληροφορικής, επιχειρώντας να ενισχύσουν την καινοτομία και να προσδώσουν υψηλότερες επιδόσεις στα συστήματα επιτήρησης. Πολλοί είναι αυτοί που ισχυρίζονται, ότι η τεχνολογία 4Κ θα ενισχύσει σε πολύ μεγάλο βαθμό την αποτελεσματικότητα των εφαρμογών επιτήρησης, παράλληλα όμως θα δημιουργήσει νέες απαιτήσεις σχετικά με τη διαθεσιμότητα πόρων, όπως τις υποδομές μετάδοσης και αποθήκευσης, και κατ’ επέκταση τις τεχνολογίες συμπίεσης. Το 2015 αναμένεται να δούμε ακόμα περισσότερες κάμερες 4K Ultra HD από πολλούς κατασκευαστές.

Συμπίεση βίντεο και βέλτιστη αξιοποίηση του εύρους ζώνης
Οι τεχνολογίες γύρω από την συμπίεση βίντεο στα συστήματα επιτήρησης ήταν πάντα ένα θέμα που απασχολούσε έντονα την συγκεκριμένη αγορά, μιας και από την αποτελεσματικότητα των μεθόδων συμπίεσης εξαρτάται η ποιότητα των εικόνων καθώς και οι επιλογές μετάδοσης και αποθήκευσης των αρχείων video. Από τα νεότερα πρότυπα συμπίεσης video αυτό που ξεχωρίζει τα τελευταία χρόνια είναι το H.264, που εκτός από τις εφαρμογές επιτήρησης αξιοποιείται και σε άλλες αγορές, όπως της ψυχαγωγίας. Οι απαιτήσεις όμως σε αυτό το τομέα αυξάνονται συνεχώς μιας και οι κατασκευάστριες εταιρίες σχεδιάζουν μοντέλα καμερών με ολοένα και μεγαλύτερες αναλύσεις κάτι που σημαίνει ότι πρέπει να βρεθεί τρόπος ώστε ο μεγαλύτερος όγκος δεδομένων που συνεπάγεται η ενίσχυση της ανάλυσης, να μην δημιουργεί προβλήματα στη μετάδοση και στην αποθήκευση. Έτσι, έκανε την εμφάνιση του μια βελτιωμένη έκδοση του H.264 και συγκεκριμένα το H.265, και αναμένεται μέσα στο 2015 αλλά και τα επόμενα χρόνια να αποτελέσει το βασικό πρότυπο συμπίεσης που θα πετύχει να μειώσει τις απαιτήσεις σε εύρος ζώνης και αποθήκευσης των σύγχρονων υποδομών επιτήρησης πάνω από 50%. Η υιοθέτηση του H.265 θα αφορά σε πρώτη φάση τις νέες κάμερες αναλύσεων της τάξεως των 4Κ και θα αποτελέσει το επόμενο "big think" στο τομέα της επιτήρησης video.

Η ενοποίηση συστημάτων και η οπτική επαλήθευση
Σε πάρα πολλές εφαρμογές, ιδιαίτερα σε κτιριακές εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας με σύνθετες υποδομές και πολλαπλά σημεία ενδιαφέροντος, έχει ενισχυθεί τα τελευταία χρόνια η τάση για ενοποίηση των συστημάτων ασφάλειας (επιτήρηση, συναγερμοί, έλεγχος πρόσβασης, πυρανίχνευση) σε μια κοινή πλατφόρμα και με καρδιά τα συστήματα επιτήρησης, που θα προσφέρουν οπτική επιβεβαίωση. Η οπτική επαλήθευση των συμβάντων είναι ένα ιδιαίτερα κρίσιμο θέμα για τους υπευθύνους ασφάλειας, στο οποίο προσδίδουν ιδιαίτερη σημασία μιας και αποτελεί βασικό παράγοντα προκειμένου να αποφεύγονται οι ψευδείς συναγερμοί και η κατασπατάληση ανθρώπινων πόρων και χρόνου. Η συγκεκριμένη απαίτηση δεν εξαντλείται στα στενά όρια μιας κτιριακής εγκατάστασης, αλλά αναμένεται να αποτελέσει μέσα στο 2015 κοινό τόπο πολλών εφαρμογών, όπως για παράδειγμα στη διαχείριση ασφάλειας κρατικών και κρίσιμών υποδομών. Στόχος φυσικά, είναι η βέλτιστη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού που λειτουργεί επιχειρησιακά σε περιπτώσεις κάποιου συμβάντος ασφάλειας ή έκτακτης ανάγκης, προκειμένου να προετοιμαστεί καλύτερα πριν φτάσει στο χώρο του εκάστοτε περιστατικού. Η απαίτηση για ενοποίηση των υποδομών και οπτικής επαλήθευσης αναμένεται να ενισχυθεί μέσα στο 2015 και σε μικρότερης κλίμακας έργα ακόμα και στο οικιακό περιβάλλον, κάτι που βασίζεται κυρίως στην επιθυμία των διαχειριστών των υποδομών ασφαλείας σε μια κτιριακή εγκατάσταση, για ευκολότερη διαχείριση των λειτουργιών, ευελιξία κινήσεων, γρηγορότερη παραμετροποίηση ανάλογα τις συνθήκες και για ακόμα καλύτερη ανταπόκριση σε περίπτωση κάποιου συμβάντος.

H εμφάνιση του Internet of Things που αλλάζει τα δεδομένα
Χαρακτηριστικό παράδειγμα παγκόσμιας επαναστατικής τεχνολογικής τάσης αποτελεί το IoT (Internt of Things). Το "Διαδίκτυο των Πραγμάτων" – αν θέλουμε να αποδώσουμε στα ελληνικά τον συγκεκριμένο όρο – περιγράφει την τάση που θέλει πληροφορίες και δεδομένα ανά τον κόσμο να μεταδίδονται αυτόματα από συσκευές προς άλλες συσκευές οποιασδήποτε χρήσης ή προς κέντρα δεδομένων και το αντίστροφο, σε πραγματικό χρόνο και χωρίς να παρεμβάλλεται ο ανθρώπινος παράγοντας, ανά πάσα στιγμή. Η βιομηχανία της ασφάλειας και επιτήρησης video έχει ήδη αντιληφθεί την διείσδυση που θα παρουσιάσει η συγκεκριμένη τεχνολογική τάση και προετοιμάζεται για τη σχεδίαση συστημάτων ασφάλειας και ειδικότερα προϊόντων επιτήρησης video που θα διασυνδέονται μεταξύ τους στα πλαίσια μιας εγκατάστασης με λύσεις ανοιχτής πλατφόρμας. Στόχος είναι φυσικά, στο άμεσο μέλλον να αφομοιωθούν πολλά από τα οφέλη που προκύπτουν από το Internet of Things, όπως για παράδειγμα είναι οι απεριόριστες δυνατότητες επικοινωνίας, επεκτασιμότητας και διαλειτουργικότητας των συστημάτων ασφάλειας, μεταξύ τους αλλά και με άλλες κτιριακές υποδομές. Προφανώς, για την περαιτέρω αφομοίωση αυτής της τάσης, απαιτείται να δοθεί ακόμα μεγαλύτερη ώθηση στην τεχνολογία IP που αποτελεί βασική προϋπόθεση για διαλειτουργικότητα και επικοινωνία χωρίς όρια. Οι προοπτικές που ανοίγονται από την διείσδυση του Internet of Things στην επιτήρηση video είναι πολλές και βασίζονται κατά μεγάλο ποσοστό και στην μετεξέλιξη των λογισμικών διαχείρισης video (VMS – Video Management Systems) που αναμένεται τα επόμενο χρόνια να παίξουν κομβικό ρόλο στις πλατφόρμες επιτήρησης.

Η επιτήρηση ως υπηρεσία
Συμφωνά με τις προβλέψεις, δυο ακόμα τάσεις που θα μας απασχολήσουν τα επόμενα χρόνια στη βιομηχανία των συστημάτων ασφάλειας είναι το λεγόμενο VSaaS ή Video surveillance-as-a-service και το cloud computing. Και οι δυο τάσεις, που συνδέονται μεταξύ τους, προέρχονται από το χώρο της πληροφορικής και αποτυπώνουν τη δυνατότητα διαχείρισης των υποδομών επιτήρησης και ειδικότερα την αποθήκευση δεδομένων, από έναν πάροχο υπηρεσιών. Μάλιστα, προβλέψεις κάνουν λόγο ότι η αγορά του VSaaS μπορεί να ανέλθει μέχρι το 2019, τα 42,81 δισεκατομμύρια δολάρια. Πολλοί είναι αυτοί που σίγουρα θα δούνε με επιφύλαξη την αποθήκευση δεδομένων και εφαρμογών που προέρχονται από συστήματα ασφάλειας, στο "σύννεφο" και όχι στις δικές τους εγκαταστάσεις, όπως άλλωστε έγινε και στο χώρο της πληροφορικής όταν η συγκεκριμένη τάση έκανε την εμφάνιση της πριν κάποια χρόνια. Όμως, είναι αρκετοί αυτοί που υποστηρίζουν, ότι από την υιοθέτηση του cloud computing και στο τομέα των συστημάτων ασφάλειας μπορεί να προκύψουν βασικά πλεονεκτήματα, όπως είναι η δυνατότητα απόλυτης επεκτασιμότητας σε υποδομές χωρίς προβλήματα διαχείρισης πόρων, η εξοικονόμηση κόστους αγοράς συστημάτων αλλά και λειτουργικότητας. Η αποθήκευση αρχείων από συστήματα ασφάλειας στο cloud θα αυξηθεί μέσα στο 2015 όπως προκύπτει από έρευνες που έχουν δημοσιευτεί πρόσφατα.

Analytics, Business Intelligence (BI) και Big Data
Η τεράστια αύξηση του όγκου των δεδομένων που αποτυπώνεται με τον όρο Big Data, η τεχνολογία Analytics και το Business Intelligence (BI) είναι τρεις ακόμα τάσεις που η βιομηχανία της ασφάλειας έχει ήδη «δανειστεί» από την πληροφορική και θα δημιουργήσουν ένα νέο πεδίο δράσης για όσους ασχολούνται με το χώρο τα επόμενα χρόνια. Με τις δικτυακές κάμερες να έχουν πλέον τη δυνατότητα να λαμβάνουν video πολύ υψηλής ανάλυσης και να διασυνδέονται με κέντρα ελέγχου οπουδήποτε στο κόσμο, τα τμήματα ασφάλειας έχουν να διαχειριστούν ένα συνεχώς αυξανόμενο όγκο αρχείων video που προέρχονται από πάρα πολλές πηγές. Ως εκ τούτου, απαιτείται μια μεθοδευμένη διαδικασία ανάλυσης που θα βοηθήσει τους οργανισμούς να κατανοήσουν, να διαχειριστούν και να ταξινομήσουν σωστά τον μεγάλο αυτό όγκο δεδομένων και εφαρμογών, προκειμένου να διακρίνουν τις χρήσιμες πληροφορίες. Την απαίτηση αυτή καλύπτουν οι εφαρμογές Analytics και το Business Intelligence στοχεύοντας στην επίλυση προβλημάτων που προκύπτουν από τον μεγάλο όγκο δεδομένων αλλά και στη βελτίωση των επιχειρηματικών λειτουργιών μέσα από εργαλεία ανάλυσης και προβλέψεων. Αυτό σημαίνει ότι από τα συστήματα επιτήρησης με δυνατότητες analytics, οι διαχειριστές μπορούν να συλλέξουν σημαντικές πληροφορίες που σχετίζονται με την ίδια την εύρυθμη λειτουργία και αποτελεσματικότητα του συστήματος στο επίπεδο της ασφάλειας, αλλά και σε άλλους τομείς όπως για παράδειγμα την συμπεριφοριστική ανάλυση πελατών και επισκεπτών σε ένα χώρο και παράλληλα να δημιουργήσουν μοντέλα ανάλυσης που οδηγούν σε προβλέψεις με στόχο την βελτίωση βασικών λειτουργιών της επιχείρησης. Το μοντέλο ανάλυσης για την εξαγωγή στοιχείων μπορεί ακόμα να λαμβάνει πληροφορίες που προέρχονται και από άλλες πηγές όπως για παράδειγμα το προσωπικό ασφάλειας ή άλλες υποδομές σχετικές με την ασφάλεια.